Qazaqstan Respublikasynyŋ «Saiasi partiialar turaly» zaŋynda «Azamattardyŋ, ärtürli äleumettik toptardyŋ müddelerin memlekettik biliktiŋ ökildi jäne atqaruşy, jergilikti özin-özi basqaru organdarynda bildiru jäne olardy qalyptastyru isine qatysu maqsatynda olardyŋ saiasi erkin bildiretin Qazaqstan Respublikasy azamattarynyŋ erikti birlestigi saiasi partiia dep tanylady» delıngen. Osy tūrǧyda Qazaqstan täuelsızdık alǧaly berı elımızdı demokratiia jolymen damytudyŋ eŋ tiımdı qūraly retınde köppartiialy jüie qalyptasty. Sonyŋ arqasynda saiasi partiialar memleket pen azamattyq qoǧamdy bailanystyruşy köpırge ainaldy. Osynau instituttyŋ kömegımen memlekettı basqaruǧa, memlekettık apparattyŋ qyzmet tiımdılıgın baqylauǧa azamattyq qoǧam da aralasa alatyn jüie qalyptasty. Būl jüienıŋ qalyptasuyna Elbasy N.Ä.Nazarbaevtyŋ eŋbegı zor deuge bolady. «Täuelsızdık alǧan künnen egemendı Qazaqstan Konstitsiiasyn qabyldaǧanǧa deiın bız dezintegrasiialyq prosessterdı eŋserdık, qazaqstandyq memlekettılıktıŋ ırgetasyn qaladyq, bırpartiialyq diktaturadan saiasi pliuralizmge auystyq, osylaişa demokratiialyq damudyŋ negızın qaladyq», - degen bolatyn Elbasy Parlamenttıŋ qos palatasynyŋ bırlesken otyrysynda.
Qazırgı taŋda elımızde saiasi partiialardyŋ erkın qyzmetıne barlyq jaǧdai jasalǧan. Qoǧamnyŋ osynau institutyn damytuǧa zaŋdyq tūrǧydan da myǧym demeu bar. Endı säl tarihqa toqtalsaq. El egemendıgın nyǧaitu jolynda Qazaqstannyŋ saiasi partiialarynyŋ jūmysyn zaŋmen retteu qajettılıgı tudy. Osy maqsatta qabyldanǧan eŋ alǧaşqy qūjat 1991 jylǧy 27 mausymdaǧy «Qazaq KSR-ınıŋ qoǧamdyq bırlestıkter turaly» zaŋy edı. Osy qūjattyŋ arqasynda būǧan deiın zaŋsyz dep tanylyp kelgen türlı partiialar men qozǧalystardyŋ qyzmetı zaŋdastyrylyp, resmi qūrylym märtebesıne ie boldy. Keiın, 1996 jyly qoǧamdyq bırlestıkter men partiialardyŋ rölı aiqyndalyp, Qazaqstan Respublikasynyŋ «Qoǧamdyq bırlestıkter turaly» jäne «Saiasi partiialar turaly» zaŋdary paida boldy. Ol ekeuı de jalpydemokratiialyq qaǧidalarǧa negızdele otyryp, elımızde köppartiialy jüienı nyǧaitudy közdedı. Al 2002 jyly qabyldanǧan «Saiasi partiialar turaly» jaŋa zaŋ Qazaqstan Respublikasynda köppartiialy jüienı qalyptastyru jūmysyn jaŋa sapaly deŋgeige köterdı dese bolady.
Sondai-aq, saiasi partiialardyŋ qyzmetın retteude maŋyzdy qūjattar qataryna Ata zaŋymyz ben saiasi partiialardyŋ baǧdarlamalyq qūjattaryn jatqyzuǧa bolady. Osy atalǧan qūjattardyŋ kömegımen elımızde köppartiialy jüienıŋ qalyptasu tarihymen tanysuǧa bolady. Oraiy kelgende, olardyŋ demokratiialyq memlekettılıktıŋ normalaryna tolyq säikestıkte äzırlengenın aita ketken jön.
Joǧaryda aitylǧandardy saralai kele, elımızde saiasi partiialardyŋ jüielı jūmysyna barlyq jaǧdai jasalǧanyna köz jetkızuge bolady. Būl jūmystardy ary qarai tiımdı türde damytu üşın oǧan memleketpen qatar, halyq ta qyzu atsalysqany jön bolar. Sebebı, halyqtyŋ azamattyq belsendılıgı artpai, halyq pen bilık arasyndaǧy däneker – partiialyq jüie de ornyqty damymaidy. Demek, är azamat enjarlyqtan arylyp, memleket ömırınde, jarqyn bolaşaq aldyndaǧy öz jauapkerşılıgın sezınse, partiialyq jüie arqyly pıkırı men közqarasyn bürkemesız bıldıre alsa, demokratiialyq basqaruǧa bet būrǧan memlekettıŋ keleşegı de kemel bolary sözsız.
D.Amanjolūly,
“Adyrna” ūlttyq portaly
