Búginde ıfrlandyrý ekonomıka damýynyń negizgi trendteriniń birine aınalyp otyr. ıfrlyq tehnologııalardy damytý búkil Eýrazııalyq ekonomıkalyq keńistiktiń basymdyǵy deýge de bolady.
Qazaqstanda tehnologııalardyń qarqyndy ósýiniń jáne qyzmetter kórsetýdiń elektrondyq formatyna qaıta baǵdarlanýynyń negizgi tetigi bolatyn "ıfrlyq Qazaqstan" baǵdarlamasy ázirlengendigi belgili.
Tujyrymdamany ázirleýshiler atap ótkendeı, "ıfrlyq Qazaqstan" memlekettik baǵdarlamasynyń maqsattary ekonomıkanyń damý qarqynyn jedeldetý jáne orta merzimdi perspektıvada ıfrlyq tehnologııalardy paıdalaný esebinen halyqtyń ómir súrý sapasyn jaqsartý, sondaı-aq ekonomıkanyń uzaq merzimdi perspektıvada bolashaqtyń ıfrlyq ekonomıkasyn qurýdy qamtamasyz etetin túbegeıli jańa damý traektorııasyna kóshýi úshin jaǵdaı jasaý bolyp otyr.
Atalǵan baǵdarlamada damýdyń eki baǵyty boıynsha qozǵalys boljanýda: alǵashqysy - qoldanystaǵy ekonomıkany ıfrlandyrý, ıaǵnı naqty sektordaǵy naqty jobalardan turatyn pragmatıkalyq startty qamtamasyz etý, ekonomıkanyń qoldanystaǵy salalaryn, memlekettik qurylymdardy ıfrlandyrý jáne tehnologııalyq qaıta jaraqtandyrý jónindegi jobalardy iske qosý jáne ıfrlyq ınfraqurylymdy damytý.
Ekinshi baǵyty - bolashaqtyń ıfrlyq ındýstrııasyn qurý - uzaq merzimdi ornyqtylyqty qamtamasyz etý, adamı kapıtaldyń damý deńgeıin arttyrý, ınnovaııalyq damý ınstıtýttaryn qurý jáne tutastaı alǵanda ıfrlyq ekojúıeni progressıvti damytý esebinen eldiń ıfrlyq transformaııasyn iske qosý.
Bul tujyrymdamanyń negizinde bes negizgi baǵyt bar, birinshisi- ekonomıka salalaryn ıfrlandyrý, ıaǵnı – eńbek ónimdiligin arttyratyn jáne kapıtaldandyrýdyń ósýine ákeletin serpindi tehnologııalar men múmkindikterdi paıdalana otyryp, ekonomıkanyń dástúrli salalaryn qaıta qurý.
Ekinshisi - elektrondyq qyzmetterdi damytý baǵyty.
Úshinshisi - ıfrlyq memleketke kóshý, halyqqa jáne bızneske qyzmetter kórsetýdiń ınfraqurylymy retinde memlekettiń fýnkııalaryn onyń qajettilikterin aldyn ala boljaı otyryp, qaıta qurý baǵyty.
Tórtinshisi - ıfrlyq Jibek jolyn iske asyrý - ıaǵnı derekterdi usyný, saqtaý jáne óńdeýdiń joǵary jyldamdyqty jáne qorǵalǵan ınfraqurylymyn damytý.
Besinshisi - adamı kapıtaldy damytý – jańa bolmysqa - bilim ekonomıkasyna kóshýdi qamtamasyz etý úshin kreatıvti qoǵam dep atalatyn qoǵamdy qurýdy qamtıtyn qaıta qurý baǵyty.
Baǵdarlamany iske asyrý respýblıkalyq bıýdjet qarajatynan 141 mlrd teńge kóleminde qarjylandyrýdy tartýdy kózdep otyr. Sondaı-aq, kvazımemlekettik sektor sýbektileriniń 169 mlrd teńgeden astam qarajatyn tartý kútilýde.
Baǵdarlamanyń benefııary búkil halyq, bıznes jáne memlekettik organdar bolady, óıtkeni ol tynys – tirshiliktiń barlyq salalaryna áser etpeı qoımaıdy. 2022 jylǵa qaraı ıfrlandyrý esebinen 300 myń jumys orny qurylady dep boljanýda.
Memlekettik baǵdarlama avtorlary qazirgi zamanǵy qoljetimdi telekommýnıkaııalyq ınfraqurylymsyz Qazaqstandy álemdik ekonomıkalyq jáne aqparattyq keńistikte ornyqtyrý múmkin emestigin aıtqan edi. Aqparattyq-kommýnıkaııalyq tehnologııalarǵa qoljetimdilik ıfrlyq ekonomıkany qurýdyń negizi bolyp tabylady.
Halyq pen bıznesti jelige tolyq qoljetimdilikpen qamtamasyz etý úshin qalalar men oblystarda telekommýnıkaııalyq ınfraqurylym quryldy; alaıda, búgingi kúni ol aýyl turǵyndarynyń qajettilikterin qanaǵattandyrmaı otyrǵandyǵy jasyryn emes. ıfrlyq teńsizdikti tómendetý maqsatynda aýyldyq eldi mekenderdi keń jolaqty qoljetimdilik jelilerimen neǵurlym sapaly jáne jan-jaqty qamtamasyz etý qajet.
Halyqaralyq sarapshylardyń baǵalaýy boıynsha, 2007 jyldan bastap 2011 jylǵa deıingi Dúnıejúzilik ekonomıkalyq daǵdarysta, basqa salalarda toqyraý bolǵan kezde, ekonomıkalyq damý jáne Yntymaqtastyq Uıymy elderindegi aqparattyq-kommýnıkaııalyq tehnologııalar salasyndaǵy jumys oryndarynyń sany álemdik ekonomıkaǵa úles qosa otyryp ósken bolatyn
ıfrlandyrý salasynyń ereksheligi - aqparattyq-kommýnıkaııalyq tehnologııalar ulttyq ekonomıkanyń basqa salalary úshin nátıjelerge jáne oń ekonomıkalyq kórsetkishterge qol jetkizýge óz úlesin qosa otyryp, qazirgi zamanǵy bıznestiń mańyzdy bóligin qurap otyr. Ekinshi jaǵynan, aqparattyq tehnologııalardy engizý kıberqaýipsizdikti qamtamasyz etý boıynsha tıimdi sharalar qabyldaýdy talap etedi.
ıfrlandyrý barlyq sektorlarǵa yqpal ete otyryp, shıkizattyq emes salalardyń áleýetin ártaraptandyrý jáne ashý, startap - belsendilikti yntalandyrý jáne jańa salalardy ashý arqyly tutastaı alǵanda Qazaqstan ekonomıkasy qurylymynyń ózgerýine alyp keledi.
«Adyrna» ulttyq portaly
