Qazırgı taŋda, elımızde tūrmysqa şyǧudy arman etıp, otbasyly boludy aŋsap jürgen kärı qyzdardyŋ sany künnen künge artuda. Dese de, oŋ bosaǧada otyrǧan barlyq qyz tūrmys qūryp, säbi süiudı qalamaidy. «Otyrǧan qyz ornyn tabady» dep, otyryp qalǧan qyzdar jaiyn “Adyrna” ūlttyq portaly qarastyryp kördı.
Joǧaryda aitylǧandai qyzdardyŋ bırı tezırek tūrmysqa şyǧyp, öz baqytyn tabudy maqsat etse, endıgı qyzdar tūrmysqa şyǧyp, öz azamatyŋdy tabudy baqyt dep sanamaidy eken. Osy jaiynda tolyǧyraq jasy kelıp, tūrmysqa şyqpaǧan qyzdardyŋ öz pıkırlerın bılsek:
Zulfiia Azamatqyzy: (31 jasta, tūrmys qūrmaǧan)
Osy jasqa deiın tūrmysqa şyqpauymnyŋ sebebı, tūrmysqa şyǧudy maqsat qylyp almaǧandyǧymda. Ömırdegı jetıstıgım uaqytyly tūrmysqa şyǧyp nemese şyqpaǧandyǧymmen, nemese, balaly bolyp, bolmaǧandyǧymmen ölşenbeidı. Būl otbasyny ekınşı orynǧa qoiyp, aldyŋǧy qatarǧa mansabymdy qoiuym emes. Osy uaqytqa deiın öz süigenımdı kezdestırmedım. Būǧan deiın tūrmysqa şyǧuǧa ūsynys jasaǧan adamdar bolmady emes. Bıraq, jüregım qalamady. Mahabbatsyz, tek otbasylyq jaǧdai degen orynda plius tūruy üşın şaŋyraq köteruge qarsymyn. Öz jarymdy jolyqtyrǧan kezde, meilı 40 jasta bolsyn, şaŋyraq köteruge daiynmyn.
Aikörkem Egızbaeva: (27 jasta, tūrmys qūrmaǧan)
Maǧan “Kärı qyz” degen auyr tiedı. Däl osylai, osynşa jasqa kelgende jalǧyz otyramyn dep eş oilamappyn. Ony oilaityndai uaqyt ta bolmaǧan. Otbasynyŋ qamymen jūmys ıstep, jaǧdaiymdy jasap jürgen kezımde uaqytym ötıp ketıptı. Endı mıne, üi de, kölık te bar. Al, jar joq. Qanşa qalasam da, endı ony kezdestıretınıme kümänım bar. Qyz bala bolǧan soŋ uaqytyly tūrmysqa şyǧu kerek ekendıgın keş tüsındım. Al, özımnen kışı jas qyzdarǧa uysyŋa tüsıp tūrǧan baqytyŋdy jıberıp almai, uaqytyly şaŋyraq köteruge keŋes beremın.
Janar Toqtamysova: (28 jasta, tūrmys qūrmaǧan)
Özımdı kärı qyz sanamaimyn. Älı de maŋdaiynan şertıp tūryp jıgıt taŋdauǧa şamam keledı. Taŋdaǧan tazǧa jolyǧady demekşı, tazǧa jolyqpaudan barynşa saqtanyp kelemın. Men “Taz” dep jıgıtterdı kemısıtıp otyrǧanym joq. Aitqym kelgenı, özıme laiyqtysyn äzırge kezdestırmedım. Mümkın, qoǧamda äleumettık därejem “Kärı qyz” şyǧar. Bıraq, özım de, köŋılım de öz baqytyn kütıp otyrǧan jas qyzdykındei.
Elımızde 25 jasyna deiın tūrmysqa şyqpaǧan qyzdar “Kärı qyz” bolyp eseptelınedı. Psihologtardyŋ aituynşa, osy jasqa deiın öz baqytyn tappaǧan arular, 25-ten asqanda aq boz attaǧy hanzadasyn kezdestıru qiyndai tüsedı. Sebebı, adam eseigen saiyn ömırge degen közqarastary özgerıp, bolaşaq jaryna degen talaptary qataia bastaidy. Sondai-aq, bostandyqqa üirenıp qalǧan qyzdar üşın ene men kelınnıŋ mındetterı qorqynyşty bolyp körınedı. Jyldar boiy jalǧyzdyqqa üirengen arular öz jaryna bırden moiynsūnuy da ekıtalai eken. Sonymen qatar, 25 jastan asyp, bala süimegen keibır arular analyq instingtı de joǧaltyp aluy äbden mümkın.
Statistika boiynşa sūr boidaq jıgıtterden kärı qyzdardyŋ sany ekı ese artyq eken. 2014 jyly kärı qyzdardyŋ sany 350000 bolsa, 2017-2018 jyldary ol sanaq ekı esege artqan. Kärı qyzdardyŋ sanynyŋ artuyna bailanysty ǧalymdar “Kärı qyz sindromy” terminın engızıp, oǧan jan - jaqty zertteuler jürgızude.
Elımızde kärı qyzdardyŋ köbeiuı jıgıtterge syn ba, älde, arularymyzǧa mın be? Aldaǧy uaqytta, qazaqtyŋ är qyzy öz jaryn kezdestırıp, säbi süiıp, baqytty ömır süredı degen tılektemız. Qazaqtyŋ är qyzy baqytqa laiyqty, tek sol baqytty bolaşaq jarynan köre bılse eken.
Laura Tūrsynjan,
“Adyrna” ūlttyq portaly
