Qazaqstanda qarqyndy damyp kele jatqan salanyń biri – elektrondyq saýda. Tipti, el ekonomıkasynyń negizigi qozǵaýshy kúshine aınalýda desek te qatelespeımiz. Elde elektrondyq saýda qalaı damýda? Bolashaǵy qandaı? Saralap kóreıik.
Saýda jáne ıntegraııa mınıstrliginiń aqpan aıyndaǵy aqparaty boıynsha el ishinde ǵalamtor arqyly tapsyrys berýshilerdiń sany 65 paıyzǵa deıin artqan. Alaıda, elde naýryz aıynda tótenshe jaǵdaı jarııalanyp, halyqtyń karantınde jatqanyn eskersek, kórsetilgen paıyzdyń taǵy da arta túskeni belgili.
ıfrlyq damý, ınnovaııalar jáne aeroǵararysh ónerkásibi boıynsha birinshi vıe-mınıstri Baǵdat Mýsınniń aıtýynsha pandemııa kezinde elektrondyq qyzmet túri aldyńǵy qatarǵa shyqqan. Jartyjyldyq boıynsha elde ǵalamtor arqyly satylǵan taýarlar sany 19,5 mlnǵa jetip, ǵalamtor dúkenderdegi saýda kólemi eki esege ulǵaıǵan. Bul degenimiz 435,5 mlrd teńgeni quraıdy.
Elektrondyq saýda negizinen 4 baǵyt boıynsha júrgiziledi: elektronıka, taǵamdar men azyq-túlik, kıim, dári-dármek. Barlyǵy da otandyq platformalarda júzege asady. Baǵdat Mýsınniń sózinshe, elektrondyq naryq boıynsha saraptama júrgizilgen. Saraptama nátejıesi boıynsha eldegi turǵyndar kıim-keshek, túrli kosmetıkalyq ónimderdi satyp alý barysynda arnaıy jeńildikterdi jiti baqylaýda ustaıdy. Iaǵnı,atalǵan taýarlar belgili bir kúnderi jıi ótedi. Alaıda, taǵamdarǵa, dárilik preparattar men balalarǵa arnalǵan ónimder boıynsha onlaın saýda jasaý ádettegideı joǵary kórsetkishke ıe.
Qazaqstandyq saýdagerler úshin kún tártibindegi negizgi másele – halyqaralyq startaperlermen básekege túse alý, halyqaralyq naryqqa shyǵý. Ol úshin otandyq naryqtaǵy enshiles kapıtaldy damytý qajet. Atalǵan baǵyt boıynsha, enshiles kapıtaldy retteıtin jańa zań jobasy ázirlenýde. Sondaı-aq, «NUH-Báıterek» AQ jáne QazTech Ventures qarjysyn qazaqstandyq startaptarǵa tartý boıynsha arnaıy kelisimder bar.
Sondaı-aq, elektrondyq saýdadaǵy jetekshi róldi «sońǵy mıl» atqarady. Kez kelgen tutynýshy óz taýarynyń jyldam ári yńǵaıly jolmen jetkizilgenin qalaıdy. Bul máseleni ońtaıly sheshýde «Qazposhta» AQ nátejıeli jumys isteýde. «Qazposhta» AQ Eýropa elderi, Reseı jáne ortalyq Azııa elderimen aradaǵy taýarlar tranzıtin qamtamasyz etedi.
Elektrondyq saýdadaǵy negizi qural – logıstıkalyq ınfraqurylymdardy damytý bolyp tabylady. Bul másele boıynsha da «Qazposhta» AQ jumystar atqaryp jatyr. Naqtyraq aıtqanda, kásipke arnaǵan 3 fýlfılment-ortalyǵyn ashýda. Sonymen qatar, naryq qajettiligin óteý maqsatynda 2025 jylǵa deıin elimizde 20 fýlfılment-ortalyǵyn ashý josparlanýda. Fýlfılment-ortalyqtar ashý – naryq óz ınfraqurylymdaryn jetildirý úshin qajet.
«Adyrna» ulttyq portaly
