– Ár adam qorshaǵan ortasynyń tazalyǵy úshin jaýapkershilikti ózine alyp, elektr energııasyn, sýdy únemdeý, ekologııalyq turǵyda taza ónimdi qoldaný sııaqty qarapaıym erejelerdi saqtaı bilýi qajet. «Sparta Astana» EKOklýb ekologııalyq qozǵalysynyń negizin qalaýshy, QR eko ambassadory, volonter Ásel Quspanova QazAqparat tilshisine bergen suhbatynda osyndaı pikir bildirdi. «Ekologııalyq baǵytta jumys isteýime úlken ápkem yqpal etti. Onyń bul salada júrgenine úsh jyldan asyp ketti. Ol meni bul salada eńbek etýime kóndirgen joq jáne májbúr etken joq, árıne. Kúnderdiń bir kúninde ózim osyndaı toqtamǵa keldim. «Qoqys« dep atalatyn fılmdi kórgennen keıin qorshaǵan ortany qorǵaý qanshalyqty mańyzdy ekenin bildim. Áleýmettik jaýapkershiliktiń ne ekenin túsindim jáne volonterlikpen aınalysý - ómirdegi basty mindetim dep sanaımyn. Men 2018 jyldan beri ekologııalyq máselelerge basa nazar aýdara bastadym. Bastapqyda úıden shyqqan turmystyq qaldyqtardy qapshyqqa iriktep sala bastadym. Odan keıin ekologııa týraly aqparattardy qarap, jınaqtap, ol týraly ózge adamdarǵa aıta alatynymdy túsindim. Ekologııa salasynda volonter retinde jumys isteýime osy jaǵdaı yqpal etti», - deıdi Ásel Quspanova. Ol «Sparta Astana» EKOklýb ekologııalyq qozǵalysynyń negizin qalaýshy, Qazaqstan Respýblıkasynyń eko ambassadory, ekobelsendi jáne osy salada volonter. Ásel tabıǵatty aıalap ustaýdy qoldaıdy jáne senbilikterge belsendi túrde qatysady. «2019 jyldyń 1 naýryzy kúni «Sparta Astana» EKOklýb ekologııalyq qozǵalysyn quryp, ekologııalyq máselelerge nemquraıly qaramaıtyndardyń basyn biriktirýdi jón dep sheshtim. Birge kúressek, isimiz nátıjeli ári paıdaly bolady dep senemin. EKOklýbtyń basty maqsaty - qalany, elordany, álemdi taza ustaý. Ózim sııaqty oılaıtyndardy janyma jınap aldym. Senbilik ótkizgen kezde turmystyq qaldyqtardy ártúrli qapqa iriktep, bólip salamyz. Áleýmettik jelilerde ekologııaǵa qatysty ıdeıalarymmen bólisip, mektep, ýnıversıtet jáne iri kompanııalarda sheberlik synybyn ótkizip, dáris oqımyn«, - deıdi ol. Ol bolashaqta ártúrli sharalardy ekologııaǵa nazar aýdara otyryp ótkizýdi josparlap otyr. «Byltyr sporttyq sharalardy ekologııalyq turǵyda basa nazar aýdaryp ótkizdik. Biz jasyl jáne sary konteıner ornalastyryp, taǵam qaldyqtaryn jasyl konteınerge, al sý, sýsyn ydystaryn sary konteınerge salýǵa úgittedik. Osylaısha elordada pılottyq jobam júzege asty. Qazir ambassador retinde mınıstrlikpen tyǵyz qarym-qatynasta bolyp, ekologııaǵa qatysty ıdeıalar men jobalardy júzege asyrýdamyz», - deıdi ol. Sondaı-aq, Ásel Quspanova elorda turǵyndaryna turmystyq qaldyqtardy iriktep, bólek salýdyń qajettiligi týraly túsindiredi. «Biz ekologııamyz taza bolý úshin qandaı da bir qadam jasaýymyz kerektigin aıtamyz. Ár qadamnyń aıtarlyqtaı mańyzy bar. Ár adam qorshaǵan ortasynyń taza bolýyna ózi jaýapkershilik alyp, elektr energııasy men sýdy únemdeý, ekologııalyq taza ónim qoldaný sııaqty qarapaıym qaǵıdalardy júzege asyrýy kerek. Jınap, tazalap ketetin jer emes, qoqys tastalmaıtyn jer taza bolady.»Álemdi ózgertkiń kelse - ózińnen basta«. Bizdiń ustanym osyndaı», - deıdi ol. Ásel Quspanova ekologııalyq ózekti máselelerdi jáne onymen kúresý joldaryn aıtty. «Ruqsat etilmegen qoqys orny, qoqys tastamaý mádenıeti, óndirýshilerge qatysty zańnamanyń joqtyǵy - munyń bári ekologııalyq ózekti másele. Eger qaıta óńdeýge jaramaıtyn qap shyǵarýǵa tyıym salynsa, qoqys áldeqaıda az bolýshy edi. 80% qaldyqtyń 10-12%-y ǵana óńdeledi. Iri qalalarda ǵana jabdyqtalǵan qoqys polıgony bar, al qalǵan óńirlerde joq», - deıdi ekobelsendi. Ol ekologııalyq máselemen kúresýdi zańnamalyq deńgeıde sheshý kerek dep sanaıdy. «Men qorshaǵan ortasyn taza ustamaǵan adamǵa aıyppul salý kerek degendi qoldaımyn, sebebi bizge jyldam áreket etý kerek. Sharalardy zańnamalyq deńgeıde qabyldaý kerek. Adamdar zań aldynda jaýap bermeıtin nárseden qoryqpaıdy. Olar jazalanǵan kezde ǵana oılanady. Bizdiń elimizdegi ekologııalyq jaǵdaı jylarman kúıde. Qazirgi ýaqytta elimizde 100 mln tonnadan astam turmystyq qaldyq bar. Kúnine 5-6 mln tonna turmystyq qaldyq shyǵady. Bul turǵyn sany az bizdiń el úshin óte úlken kórsetkish. Bul máselege kóp kóńil bóletin basqa eldermen salystyryp qaraǵanda ekologııalyq mádenıetimiz óte tómen. Mysaly, Japonııa halqy qoqysty iriktep salýǵa úırenip qalǵan. Buǵan Shveııa, Norvegııa jáne Germanııany qosýǵa bolady. Bular -ekologııalyq jaǵdaıy jaqsy elderge jatady», - deıdi ol. Buǵan deıin jazǵandaı, ol Qazaqstan Respýblıkasynyń eko ambassadory. Onyń aıtýynsha, bul onyń bılikpen dıalog qurýyna yqpal etedi. «Bılikpen dıalog ornata alatynymyz qýantady. Biz qoldan kelgenniń bárin jasaımyz, biraq ekologııalyq suraqtardy retteıtin ákimshilik tetik te kerek. Bılik ókilderi qol ushyn sozýǵa ázir, sebebi olar da ekologııamyz úshin alańdaıdy. Bul menń qýantady», - deıdi Ásel Quspanova.
QazAqparat
