Bas sanıtar dáriger Aıjan Esmaǵambetova «Qazaqstan Respýblıkasynyń halqy arasynda koronavırýstyq ınfekııa aýrýynyń aldyn alý jónindegi sharalardy odan ári kúsheıtý týraly» qaýlyǵa qol qoıdy. Qaýlynyń tolyq nusqasyn usynyp otyrmyz.
Mádenıet obektileriniń (murajaılar, galereıalar, kınoteatrlar, ırkter jáne t. b.) jumys algorıtmi
Jumyskerlerdi jetkizý/tasymaldaý:
- jeke avtokóligi joq jumyskerlerdi qyzmettik kólikpen jumysqa jáne jumystan jetkizý. Bul rette júrgizýshini qoldy óńdeýge arnalǵan antıseptıkpen jáne qorǵanysh quraldarymen (arnaıy kıim, maskalar men qolǵaptar, kózdi qorǵaý quraldary/bet maskasy jáne t. b.), olardy mindetti túrde qajetti jıilikpen aýystyra otyryp, jabdyqtaý, sondaı-aq árbir reıstiń aldynda avtokólik salonyn dezınfekııalaý, keıinnen jeldetýdi júrgizý;
- jolaýshylardyń kirýi jáne shyǵýy úshin avtobýstardyń/shaǵyn avtobýstardyń barlyq esikterin bir mezgilde ashý;
- salonǵa otyratyn oryndardyń sanyna sáıkes maskadaǵy jolaýshylardy kirgizý.
Obektige kirý ruqsaty:
- kiretin jerde jumyskerlerdiń jáne kelýshilerdiń dene temperatýrasyn baqylaý (resepshn, kúzet pýnkti), COVID-19 joqqa shyǵarmaıtyn sımptomdardyń (qurǵaq jótel, joǵary temperatýra, tynys alýdyń qıyndaýy, entigý jáne t. b.) bolýyn suraý;
- kireberiste, hollda, dálizderde árbir 50-100 m saıyn, lıftterge kireberiste, sanıtarııalyq toraptarda teri antıseptıgi bar sanıtaızerler ornatý;
- júrgizilgen/alynǵan qyzmetter úshin qolma-qol aqshasyz esep aıyrysý úshin jaǵdaılardy barynsha qamtamasyz etý (kartalar, telefondaǵy qosymsha);
- aldyn ala jazylý boıynsha jumysty uıymdastyrý (múmkindiginshe), klıentter jınalýy múmkin «kútý aımaǵyn» boldyrmaý, kelýshi (klıent) men jumysker arasynda keminde 1-1,5 metr qashyqtyqty barynsha saqtaýdy, personaldyń klıenttermen tikeleı baılanysyn barynsha azaıtýdy qamtamasyz etý;
- oıyn-saýyq is-sharalaryn ótkizý kezinde jobalyq qýattan 50%-ǵa deıin bir mezgilde jınalatyn kelýshilerge ruqsat etiledi jáne kórermenderdi zaldarǵa qashyqtyq boıynsha belgilengen talaptardy saqtaı otyryp (bir kreslodan keıin jáne t.b. otyrǵyzý) jiberý.
Jumys proesin uıymdastyrý:
- aýmaqty taza ustaý jáne saqtaý, qoqysty ýaqytynda shyǵarýdy qamtamasyz etý, aptasyna 1 ret «sanıtarııalyq» kún ótkizý;
- úı-jaılardy jınaýǵa jáne qyzmetkerlerdiń qolyn óńdeýge arnalǵan dezınfekııalyq quraldardyń, tynys alý organdary JQQ-nyń azaımaıtyn (keminde bes kúndik) qoryn qamtamasyz etý;
- sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptardy saqtaýǵa jaýapty adamdy anyqtaý (jumys kúni ishinde temperatýrany ólsheý, personalǵa nusqama berý, jeke qorǵanysh quraldaryn ýaqtyly aýystyrý, dezınfekııalaý, jýý jáne antıseptıkalyq quraldardyń qajetti qoryn qadaǵalaý, nusqama júrgizý jýrnalyn júrgizý, maskalardy, respıratorlardy, salfetkalardy kádege jaratý, jabdyqtar men ınventardy óńdeý, úı-jaılardy tazalaý);
- jumyskerler arasynda jeke/óndiristik gıgıena erejelerin saqtaý jáne olardyń múltiksiz saqtalýyn baqylaý qajettiligi týraly nusqama júrgizý;
- qolǵaptardy, maskalardy/respıratorlardy jumys kúni ishinde ýaqtyly aýystyrý shartymen paıdalaný;
- árbir 2 saǵat saıyn jumys oryndary men kelýshilerge arnalǵan úı-jaılardy jeldetý;
- zaldarǵa dezınfekııa júrgizýge seanstar arasynda keminde 30 mınýt úzilis (súıenishterdi, esikterdiń tutqalaryn, kreslolardyń shyntaqtaryn súrtý), keıinnen 15 mınýt jeldetý;
- ár zaldaǵy seanstar sanyn shekteý (3-ten artyq emes), qashyqtyq boıynsha belgilengen talaptardy saqtaı otyryp, kórermenderdi zalǵa jiberý (bir kreslodan keıin jáne t. b. otyrǵyzý);
- esiktiń tutqalaryn, ajyratqyshtardy, tutqalardy, taıanyshtardy, súıenishterdi, janasatyn betterdi (jabdyqtardy, ınventardy, ústelderdi, oryndyqtardy), ortaq paıdalanylatyn oryndardy (kıim iletin oryndardy, tamaq ishý, demalý bólmelerin, sanıtarııalyq toraptardy) mindetti túrde dezınfekııalaı otyryp, aýysymyna keminde 2 ret vırýlııdti áseri bar quraldarmen dezınfekııalaý arqyly óndiristik jáne turmystyq úı-jaılardy ylǵaldy jınaý;
- profılaktıkalyq tekserý (súzgilerdi aýystyrýdy, aýa ótkizgishterdi dezınfekııalaýdy qosa alǵanda) júrgize otyryp, jeldetý júıeleri men aýany baptaý júıeleriniń úzdiksiz jumysy;
- tehnıkalyq personal (eden jýýshylar) dezınfekııalaýdy jeke qorǵanysh quraldaryn (qolǵaptar, medıınalyq maska) paıdalana otyryp, arnaıy kıimmen júrgizýi qajet;
- dezınfekııalaý quraldarymen jumys isteýge densaýlyq jaǵdaıy boıynsha qarsy kórsetilimderi joq kámeletke tolǵan adamdar jiberiledi.
- jınaý ınventary (shelekter, etkalar, shúberekter) paıdalanylǵannan keıin jaqsy jýylady jáne arnaıy bólingen oryndarda saqtalady;
– jumys oryndarynda tamaq ishýge tyıym salý, tamaqty tek arnaıy bólingen bólmede - tamaq ishýge arnalǵan bólmede ishý. Tamaq ishetin bólme bolmaǵan jaǵdaıda, osy maqsattar úshin dezınfekııalaý quraldarynyń kómegimen ony kúndelikti jınaýdy qamtamasyz ete otyryp, qol jýýǵa arnalǵan rakovınasy bar (ystyq jáne sýyq sý keltirilgen) úı-jaı bólýdy qarastyrý.
Qyzmet kórsetý (aıaq kıim, kıim jóndeý jáne halyqqa basqa da qyzmetter) salasy obektileriniń jumys algorıtmi
Sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptardy saqtaı otyryp, myna jaǵdaılar qamtamasyz etilgen kezde qyzmet kórsetý salasy obektileriniń jumysyn qaıta bastaýǵa jol beriledi:
- QR aýmaǵynda paıdalanýǵa ruqsat etilgen qorǵanysh quraldarynyń (arnaıy kıim, medıınalyq maskalar), dezınfekııalaý jáne jýý zattarynyń, qoldy óńdeýge arnalǵan antıseptıkterdiń azaımaıtyn qoryn qamtamasyz etý.
- sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptardyń saqtalýyna jaýapty tulǵany anyqtaý (dene temperatýrasyn ólsheý, personalǵa nusqaý berý, qorǵanysh quraldaryn ýaqtyly aýystyrý, dezınfekııalaý, jýý jáne antıseptıkalyq quraldardyń qajetti qoryn qadaǵalaý, nusqama júrgizý jýrnalyn júrgizý, maskalardy, respıratorlardy, sýlyqtardy kádege jaratý, jabdyqtar men múkámmaldy óńdeý, úı-jaılardy tazalaý);
- qyzmetkerler arasynda jeke/óndiristik gıgıena qaǵıdalaryn saqtaý jáne olardyń múltiksiz saqtalýyn baqylaý qajettiligi týraly nusqama júrgizý;
-uıymǵa kirgende, dene temperatýrasyn ólsheýge arnalǵan apparattardy qoldana otyryp, baılanyssyz nemese baılanys tásilmen (elektrondyq, ınfraqyzyl termometrler, tasymaldanatyn teplovızorlar) qyzmetkerlerdiń dene temperatýrasyn baqylaý, JRVI jáne tumaý belgileri bar qyzmetkerlerdi jumystan shettetý maqsatynda, al COVID-19 (qurǵaq jótel, joǵary temperatýra, tynys alýdyń qıyndaýy, entigý jáne t. b.) oqshaýlaýdy jáne jedel járdemdi dereý shaqyrýdy qamtamasyz etý;
- kireberiste kelýshilerdiń qoldaryn óńdeýge arnalǵan sanıtaızerler ornatý, telefondar men basqa da zattardy óńdeýge arnalǵan qyzmetkerler men klıentterge arnalǵan sýlyqtar qory bolý;
- qolǵaptardy, medıınalyq maskalardy jumys kúni ishinde olardy ýaqtyly aýystyrý shartymen paıdalaný (árbir 2 saǵat saıyn);
- jumys oryndarynda teri antıseptıgi bar sanıtaızerlerdi ornatý;
- ońtaıly jumys aımaqtarynyń shekaralaryn belgileýdi qamtamasyz ete otyryp, jumys oryndary arasyndaǵy 2 metrden kem emes qashyqtyqty múltiksiz saqtaý;
- óndirilgen/alynǵan qyzmetter úshin qolma-qol aqshasyz esep aıyrysý úshin sharttardy barynsha qamtamasyz etý (kartalar, telefondaǵy qosymsha);
- aldyn ala jazylý boıynsha jumysty uıymdastyrý, klıentter jınalýy múmkin «kútý aımaǵyn» alyp tastaý, kelýshi (klıent) men qyzmetker arasyndaǵy keminde 2 metr qashyqtyqty barynsha saqtaýdy, personaldyń klıenttermen tikeleı baılanysyn barynsha azaıtýdy qamtamasyz etý;
- esiktiń tutqalaryn, ajyratqyshtardy, tutqalardy, súıenishterdi, janasatyn betkeılerdi (ústelderdi, qyzmetkerlerdiń oryndyqtaryn), ortaq paıdalaný oryndaryn (kıim iletin oryndar, tamaq ishý, demalý bólmeleri, sanıtarııalyq toraptar) mindetti túrde dezınfekııalaı otyryp, aýysymda keminde 2 ret vırýsqa áser etetin quraldarmen dezınfekııalaı otyryp, óndiristik jáne turmystyq úı-jaılardy ylǵaldy jınaý);
- betkeılerdi óńdeý dezınfekııalaý eritindisine batyrylǵan shúberekpen nemese dezınfekııalaý eritindisin búrký jolymen sýlandyrý tásilimen júrgiziledi;
- tehnıkalyq personal (tazalaýshylar) dezınfekııany jeke qorǵanysh quraldaryn: halat, qolǵaptar, medıınalyq maska paıdalana otyryp júrgizý qajet;
- dezınfekııalaý quraldarymen jumys isteýge densaýlyq jaǵdaıy boıynsha qarsy kórsetilimi joq kámeletke tolǵan adamdar jiberiledi;
- jeldetý rejımin saqtaýdy qamtamasyz etý;
- paıdalanylǵan medıınalyq maskalar (onyń ishinde túshkirý jáne jótelý kezinde paıdalanylǵan sýlyqtar) bir ret qoldanylatyn jınaý shúberekterin paketterge jınaıdy jáne qaldyqtarǵa arnalǵan arnaıy konteınerlerge salady;
- QTQ jınaý oryndarynyń jáne aýmaqtyń tazalyǵyn saqtaıdy, qaldyqtardy ýaqtyly shyǵarý;
- qaldyqtardy jınaý, ýaqytsha saqtaý, shyǵarý jáne zalalsyzdandyrý mamandandyrylǵan uıymdarmen shart boıynsha júrgiziledi;
- tamaq ishetin bólme bolmaǵan jaǵdaıda dezınfekııalaý quraldarynyń kómegimen tazalaýdy qamtamasyz ete otyryp, osy maqsattar úshin aımaqtyń bólinýin qarastyrý;
- personal men kelýshilerdiń belgilengen qaǵıdalardy saqtaýyna jáne personalmen kún saıyn nusqaýlyq júrgizýge jaýapty tulǵa taǵaıyndalady.
Halyqtyń turýy boıynsha qyzmet kórsetý salasyndaǵy týrızm obektileri men uıymdardyń (qonaq úıler, qonaq úıler, demalys úıleri, týrıstik bazalar jáne t. b.) jumys algorıtmi
Qyzmetkerlerdi jetkizý/tasymaldaý:
- jeke avtokóligi joq qyzmetkerlerdi qyzmettik kólikte jumysqa jáne jumystan jetkizý. Bul rette júrgizýshini qoldy óńdeýge arnalǵan antıseptıkpen jáne qorǵanysh quraldarymen (arnaıy kıim, maskalar men qolǵaptar, kózdi qorǵaý quraldary/bet maskasy jáne t. b.), olardy mindetti túrde qajet etiletin jıilikpen aýystyra otyryp, jabdyqtaý, sondaı-aq árbir reıstiń aldynda avtokólik salonyn dezınfekııalaý, keıinnen jeldetýdi júrgizý;
- jolaýshylardyń kirýine jáne shyǵýyna arnalǵan avtobýstarda/shaǵyn avtobýstarda barlyq esikterdiń bir mezgildik ashylýy;
- otyrǵyzý oryndarynyń sanyna sáıkes jolaýshylardy maskalarda salonǵa kirgizý.
Obektige kirý ruqsaty:
- kirýde jumysshylar men kelýshilerdiń dene temperatýrasyn baqylaý (resepshn, kúzet pýnkti), COVID-19 (qurǵaq jótel, joǵary temperatýra, tynys alýdyń qıyndaýy, entigý jáne t. b.) sımptomdarynyń bolýyna suraý);
- kireberiste, hollda, dálizderde, árbir 50-100 m saıyn, lıftilerge, sanıtarııalyq toraptarǵa kireberiste teri antıseptıgi bar sanıtaızerler ornatý;
- kirýde teplovızorlardy, baılanyssyz termometrlerdi (resepshn, kúzet pýnkti jáne t. b.) paıdalana otyryp, kelýshiler men klıentterdiń dene temperatýrasyn ólsheý);
- obektilerdiń toltyrylýy jobalyq qýattan aspaýy tıis;
- óndirilgen/alynǵan qyzmetter úshin qolma-qol aqshasyz esep aıyrysý úshin sharttardy barynsha qamtamasyz etý (kartalar, telefondaǵy qosymsha));
- aldyn ala jazylý boıynsha jumysty uıymdastyrý (múmkindiginshe), klıentter jınalýy múmkin «kútý aımaǵyn» alyp tastaý, kelýshi (klıent) men qyzmetker arasynda 1-1,5 metrden kem emes qashyqtyqty barynsha saqtaýdy, personaldyń klıenttermen tikeleı baılanysyn barynsha azaıtýdy qamtamasyz etý;
- barlyq jańadan kelgenderdiń ózinde PR-nyń COVID 19-da teris nátıjeleri bolýy tıis (kúni 7 kúnnen keshiktirilmeı bolýy tıis).
Jumys proesin uıymdastyrý:
- aýmaqty taza ustaý jáne saqtaý, qoqysty ýaqtyly shyǵarý, aptasyna 1 ret «sanıtarııalyq» kún ótkizý;
- úı-jaılardy jınaýǵa jáne qyzmetkerlerdiń qolyn óńdeýge arnalǵan dezınfekııalaý quraldarynyń, tynys alý organdarynyń JQQ azaımaıtyn (keminde bes kúndik) qoryn qamtamasyz etý;
- sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptardy saqtaýǵa jaýapty tulǵany anyqtaý (dene temperatýrasyn ólsheý, personalǵa nusqaý berý, jeke qorǵanysh quraldaryn ýaqtyly aýystyrý, dezınfekııalaý, jýý jáne antıseptıkalyq quraldardyń qajetti qoryn qadaǵalaý, nusqama júrgizý jýrnalyn júrgizý, maskalardy, respıratorlardy, sýlyqtardy kádege jaratý, jabdyqtar men múkámmaldy óńdeý, úı-jaılardy tazalaý);
- qyzmetkerler arasynda jeke/óndiristik gıgıena qaǵıdalaryn saqtaý jáne olardyń múltiksiz saqtalýyn baqylaý qajettiligi týraly nusqama júrgizý;
- jeldetý rejıminiń saqtalýyn qamtamasyz ete otyryp, aldyn alý tekserisin (súzgilerdi aýystyrýdy, aýa ótkizgishterdi dezınfekııalaýdy qosa alǵanda) júrgize otyryp, jeldetý júıeleri men aýany baptaý júıeleriniń úzdiksiz jumysy;
- tehnıkalyq personal (eden jýýshylar) jeke qorǵanysh quraldaryn (qolǵaptar, medıınalyq maska) paıdalana otyryp, arnaıy kıimde dezınfekııalaý júrgizýi qajet;
- dezınfekııalaý quraldarymen jumys isteýge densaýlyq jaǵdaıy boıynsha qarsy kórsetilimi joq kámeletke tolǵan adamdar jiberiledi.
- jınaý múkámmaly (shelekter, etkalar, shúberekter) paıdalanǵannan keıin jaqsy jýylady jáne arnaıy bólingen oryndarda saqtaıdy;
- qolǵaptardy, maskalardy/respıratorlardy jumys kúni ishinde olardy ýaqtyly aýystyrý shartymen paıdalaný;
- árbir 2 saǵat saıyn kelýshilerge arnalǵan jumys oryndary men úı-jaılardy jeldetý;
- esik tutqalaryn, ajyratqyshtardy, tutqalardy, súıenishterdi, janasatyn betkeılerdi (jabdyqtardy, múkámmaldy, ústelderdi, oryndyqtardy), ortaq paıdalaný oryndaryn (kıim iletin oryndar, tamaq ishý, demalý bólmeleri, sanıtarııalyq toraptar) mindetti túrde dezınfekııalaı otyryp, óndiristik jáne turmystyq úı-jaılardy kúnine keminde 2 ret dezınfekııalaı otyryp ylǵaldy jınaý;
- árbir kelýshi/klıent ketkennen keıin dezınfekııalaý quraldaryn qoldana otyryp, bólmeni kúrdeli tazalaý jumystaryn júrgizý;
- em-shara kórsetý kezek qurmaı jazylý boıynsha júzege asyrylady;
- COVID-19 -ǵa kúdikti adamdar úshin oqshaýlaǵysh kózdeý;
-óz qarajaty esebinen nemese epıdemıologııalyq kórsetkishter boıynsha sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq qyzmettiń laýazymdy adamdarynyń qaýlylary boıynsha dezınfekııalaý, dezınsekııalaý jáne deratızaııalaý is-sharalaryn júrgizedi.
- obektige irgeles jatqan aýmaqty táýligine 1 retten kem emes dezınfekııalaý quraldarymen óńdeıdi;
- uıymnyń aýmaǵyna jáne onda ornalasqan obektilerge, sanıtarııalyq-epıdemııaǵa qarsy (profılaktıkalyq) jáne dezınfekııalaý is-sharalaryn júzege asyratyn qyzmetkerlerdiń kedergisiz kirýi qamtamasyz etiledi.
Tamaqtanýdy uıymdastyrý
– jumys oryndarynda tamaq ishýge tyıym salynady, tek arnaıy bólingen bólmede ǵana tamaq ishý kerek. Tamaq ishetin bólme bolmaǵan jaǵdaıda, dezınfekııalaý quraldarynyń kómegimen kúndelikti jınaýdy qamtamasyz ete otyryp, osy maqsattar úshin qol jýýǵa arnalǵan (ystyq jáne salqyn sý keltirilgen) rakovınasy bar úı-jaı bólýdi kózdeý;
- ashanalarǵa tamaqty qabyldaý ústel arasynda 1-1, 5 metr qashyqtyq saqtalǵan jaǵdaıda júzege asyrylady.
Áýejaılardyń, temir jol jáne avtomobıl vokzaldarynyń jumystarynyń algorıtmi
Áýejaılar, vokzaldar basshylaryna qoıylatyn talaptar
- áýejaılardyń, vokzaldardyń jumys rejımi - táýlik boıy;
- aýa temperatýrasy men ylǵaldylyǵynyń ońtaıly jaǵdaılaryn qamtamasyz etý úshin aýa ortasyn jeldetý jáne aýa baptaý júıelerine (tazalaý, jýý, dezınfekııalaý, súzgilerdi aýystyrý jáne t.b.) tekserý júrgizý qajet.
Barlyq úı-jaılardy kúnine keminde 3 ret keminde 15 mınýt jıi jeldetýdi qamtamasyz etý.
Aýany jeldetý jáne aýa baptaý júıesin tazartý jáne dezınfekııalaý josparly profılaktıkalyq jumystardyń kestesine sáıkes júrgiziledi;
- nusqamaǵa jaýapty adamdy bekitý, jeke qorǵanysh quraldaryn ýaqtyly aýystyrý, dezınfekııalaý, jýý jáne antıseptıkalyq quraldardyń qajetti qoryn jabdyqtaý jáne qadaǵalaý, nusqamany júrgizý merzimdiligi boıynsha jýrnal júrgizý, qorǵanysh quraldaryn aýystyrý jáne dezquraldardyń qorlaryn tolyqtyrý;
- qyzmetkerler arasynda COVID-19 kezinde jeke qorǵanysh quraldaryn paıdalaný algorıtmi boıynsha, jeke/qoǵamdyq gıgıena qaǵıdalaryn saqtaý qajettiligi týraly nusqama júrgizý, sondaı-aq olardyń múltiksiz saqtalýyn qadaǵalaý;
- COVID-19 boıynsha karantın ýaqytynda qyzmetkerlerge uıymnyń medıına qyzmetkeriniń qarap-tekserýi kezinde jaı-kúıine saýalnama júrgizý jáne termometrııa júrgizý, qaǵaz nemese elektrondyq tasymaldaǵyshta tirkeý arqyly medıınalyq baqylaýyn qamtamasyz etý;
- jumysqa shyǵý sebepterin anyqtaý arqyly kún saıyn monıtorıng júrgizý;
- jiti respıratorlyq ınfekııalar (joǵary temperatýra, jótel, murynnyń bitelýi) belgileri bar qyzmetkerlerdi jumysqa jibermeý;
- kirý kezinde jolaýshylardy baılanyssyz termometrııamen tekserýdi ózindik qaýipsiz qyzmetiniń júrgizýi;
- JRVI jáne tumaý sımptomdary bar adamdardy jumysqa jiberýdi boldyrmaý úshin, al SOVID-19 (qurǵaq jótel, joǵary temperatýra, tynys alýdyń qıyndaýy, entigý jáne t. b.) joqqa shyǵarmaıtyn sımptomdary bar adamdar úshin kirý kezinde jolaýshylarjy respıratorlyq aýrýlardyń sımptomdarynyń da bolýyna baılanyssyz termometrııamen tekserý;
- obektilerde kórneki jáne qoljetimdi oryndarda (kútý zaldary, ana men bala bólmeleri) ornatylatyn kelýshilerdiń qoldaryn óńdeý úshin sanıtaızer kózdeledi;
- jolaýshylar bolatyn jerlerde jýý jáne dezınfekııalaý quraldaryn qoldana otyryp, aǵymdaǵy jáne kúrdeli tazalaý jumystaryn júrgizý, edendi, terezelerdi, qabyrǵalardy, esik tutqalaryn, tutqalardy, otyrǵyshtardy, jolaýshylardyń qoldarymen janasýyn joqqa shyǵarmaıtyn ózge de betkeılerdi dezınfekııalaý sýlyqtarymen (nemese dezınfekııalaý quraldarynyń eritindilerimen) súrtý;
- uıymnyń aýmaǵyna jáne onda ornalasqan obektilerge, sanıtarııalyq-epıdemııaǵa qarsy (profılaktıkalyq) jáne dezınfekııalaý is-sharalaryn júzege asyratyn qyzmetkerlerdiń kedergisiz kirýi qamtamasyz etiledi;
- óz qarajaty esebinen nemese epıdemıologııalyq kórsetkishter boıynsha sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq qyzmettiń laýazymdy adamdarynyń qaýlylary boıynsha dezınfekııalaý, dezınsekııalaý jáne deratızaııalaý is-sharalary júrgiziledi;
- áýejaılardyń, vokzaldardyń ǵımarattarynda aýrý belgileri bar jolaýshylar anyqtalǵan kezde jolaýshylar bolatyn oryndarda qorytyndy dezınfekııa júrgizý;
- keletin jáne ketetin jolaýshylar úshin jeke dálizderdi uıymdastyrý (aǵyndardyń qıylysýyn boldyrmaýdy qamtamasyz etý);
- áýejaılar men vokzaldardyń ǵımarattaryna shyǵaryp salýshylardyń kirýine jol bermeý.
Medıınalyq qyzmet kórsetý:
- áýejaılarda, vokzaldarda ızolıatory bar medıınalyq nemese densaýlyq saqtaý pýnktiniń mindetti túrde bolýy, ár aýysymǵa deıin jáne odan keıin barlyq qyzmetkerlerdi tekserýdi qamtamasyz etý úshin medıınalyq qyzmetkerlerdiń turaqty bolýy;
- aýany zalalsyzdandyrý maqsatynda medıınalyq pýnktti (densaýlyq saqtaý pýnkti) jáne adamdar kóp jınalatyn oryndardy kvartaý rejımin qamtamasyz etedi (múmkindiginshe);
- medıınalyq pýnktterdi qajetti dárilik zattarmen, medıınalyq jabdyqtarmen jáne medıınalyq buıymdarmen (termometrlermen, shpatelmen, medıınalyq maskalarmen jáne t. b.) qamtamasyz etedi;
- medıınalyq pýnkttiń (densaýlyq saqtaý pýnktiniń) medıına qyzmetkerlerin JQQ jáne dezınfekııalaý quraldarymen qamtamasyz etedi.
- áýejaılar, vokzaldar qyzmetkerleriniń densaýlyq jaǵdaıy nasharlaǵan jaǵdaıda jedel medıınalyq kómek kelgenge deıin medıınalyq pýnkttiń ızolıatoryna ornalastyrý qajet.
Áýejaılar, vokzaldar qyzmetkerlerine qoıylatyn talaptar
- áýejaılar, vokzaldar úı-jaılarynda, sondaı-aq qoǵamdyq oryndarda medıınalyq maskalardy mindetti túrde kııý;
- halyqqa qyzmet kórsetý oryndarynda (kassalarda, ketýshilerdi tekserý aımaqtarynda, ) qolǵaptardy, medıınalyq maskalardy paıdalaný arqyly jumys kúni ishinde olardy ýaqtyly aýystyrý shartymen qyzmet kórsetý (árbir 2 saǵat saıyn);
- jolaýshylardy tirkeý, otyrǵyzý jáne túsirý, bılet satyp alý kezinde qorǵanysh qorshaýynyń bolýy;
- qyzmetkerler men jolaýshylar arasynda keminde 1 metr qashyqtyqty saqtaý;
- tekserý qyzmeti (jáne jolaýshylarmen tikeleı baılanysatyn basqa qyzmetter) qyzmetkerleriniń basqa qyzmetkerlermen, áýejaılar men vokzaldar qyzmetteriniń qyzmetkerlerimen baılanysyn shekteý;
- aýrýdyń alǵashqy sımptomdary paıda bolǵan kezde (jótel, tamaqtyń qyzarýy, álsizdik jáne t.b.) dereý áýejaıdyń, vokzaldyń medıınalyq pýnktine júginý;
- vokzaldyń, áýejaıdyń qyzmetkerinde aýrýǵa shaldyǵady degen kúdik bolǵan kezde aýysymǵa jańadan kelýshi nemese aýystyrýshy qyzmetker aýyrǵan adamnyń jumys ornyna dezınfekııalaý jumystary júrgizilgennen keıin jumysqa kirisedi.
Keletin, ketetin jolaýshylarǵa qoıylatyn talaptar
- áýejaılardyń, vokzaldardyń úı-jaılarynda, sondaı-aq qoǵamdyq oryndarda medıınalyq maskalardy mindetti túrde kııý;
- ketýshiler men kelýshilerdiń arasynda keminde 1 metr qashyqtyqty saqtaý;
- áýejaılardyń, vokzaldardyń ǵımarattarynyń kireberisinde, sondaı-aq dárethanaǵa barǵannan keıin sanıtaızerlerdi paıdalaný;
- keletin jáne ketetin jolaýshylar úshin jeke dálizderdi paıdalaný;
- áýejaılar men vokzaldardyń ǵımarattaryna shyǵaryp salýshylardyń kirýine jol bermeý.
Kóktemgi egis jumystaryna tartylǵan uıymdar men qyzmetkerlerdiń jumys algorıtmi
Aýyl sharýashylyǵy tehnıkasyn, jumyskerlerdi jetkizý/tasymaldaý:
- aýyl sharýashylyǵy tehnıkasynyń jáne kásiporyndardyń aýyl (sharýa) sharýashylyǵy qyzmetkerleriniń eldi mekenge oralmaı, karantın aıaqtalǵanǵa deıin, «Sergek blokpost» derekqoryna mindetti túrde engizile otyryp, barýyna ruqsat etiledi;
- aýyl sharýashylyǵy kásiporyndarynyń mamandandyrylǵan tehnıkalaryn qarjylandyrýdy, lızıngti jáne qyzmet kórsetýdi qamtamasyz etetin uıymdardyń barýy mindetti sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptardy saqtaı otyryp, «Sergek blokpost» derekter bazasyna mindetti túrde engizýmen qalaǵa qaıtarý quqyǵymen ruqsat etiledi.
- qyzmetkerlerdi turatyn jerinen jumysqa jáne jumystan qyzmettik avtobýsta/avtokólikpen ortalyqtandyrylǵan jetkizý, bul rette júrgizýshini olardy mindetti túrde talap etiletin jıilikpen aýystyra otyryp, qoldy óńdeýge arnalǵan antıseptıkpen jáne qorǵanysh quraldarymen (arnaıy kıim, maskalar men qolǵaptar, kózdi qorǵaý quraldary/betke arnalǵan maska jáne t. b.) jabdyqtaý, sondaı-aq keıinnen jeldete otyryp, árbir reıstiń aldynda avtokólik salonyna dezınfekııalaý júrgizý;
- qyzmetkerlerdiń kirýi jáne shyǵýy úshin avtobýstarda/shaǵyn avtobýstarda barlyq esikterdiń bir mezgilde ashylýy;
- jalpy sany otyratyn oryndardyń sanynan aspaıtyn jolaýshalyrdy salonǵa maskamen kirgizý.
Obektige kirý ruqsaty
- uıym kún saıyn jumys aýysymynyń aldynda jumyskerdiń dene temperatýrasyn baılanyssyz baqylaýdy júrgizý nemese jumyskerdiń jeke baılanys elektrondyq termometrin paıdalanýy arqyly jáne JRVI jáne tumaý sımptomdary bar adamdardy jumysqa jiberýdi boldyrmaý úshin, al SOVID-19 (qurǵaq jótel, joǵary temperatýra, tynys alýdyń qıyndaýy, entigý jáne t. b.) joqqa shyǵarmaıtyn sımptomdary bar adamdar úshin «kirý súzgisin» uıymdastyrý. Sımptomdar bolǵan jaǵdaıda naýqasty jaqyn jerdegi densaýlyq saqtaý uıymyna jetkizý;
- buqaralyq is-sharalardy ótkizýge jáne qatysýǵa tyıym salý.
Jumys proesin uıymdastyrý:
- nusqamaǵa jaýapty adamdy bekitý, jeke qorǵanysh quraldaryn ýaqtyly aýystyrý, dezınfekııalaý, jýý jáne antıseptıkalyq quraldardyń qajetti qorymen jabdyqtaý jáne qadaǵalaý, nusqamany júrgizý merzimdiligi boıynsha jýrnal júrgizý, qorǵanysh quraldaryn aýystyrý jáne dezquraldardyń qorlaryn tolyqtyrý;
- qyzmetkerler arasynda jeke/qoǵamdyq gıgıena qaǵıdalaryn saqtaý qajettiligi týraly nusqama júrgizý, sondaı-aq olardyń múltiksiz saqtalýyn qadaǵalaý;
- jumysqa shyqpaý sebepterin anyqtaý arqyly kúndelikti shyǵý monıtorıng júrgizý.
Eńbek ujymyndaǵy (keńseler) epıdemııaǵa
qarsy rejım algorıtmi
Obektige kirý ruqsaty:
- kirýde jumysshylar men kelýshilerdiń dene temperatýrasyn baqylaý (ótkizý pýnkti), COVID-19 (qurǵaq jótel, joǵary temperatýra, tynys alýdyń qıyndaýy, entigý jáne t. b.) joqqa shyǵarmaıtyn sımptomdarynyń bolýyna suraý;
- aýrý belgileri bar qyzmetkerlerdi jumysqa jibermeý;
- kireberiste, saýda zaldarynyń holldarynda, dálizderde, árbir 50-100 m saıyn, lıftilerge, sanıtarııalyq toraptarǵa kireberiste teri antıseptıgi bar sanıtaızerler ornatý;
Jumys proesin uıymdastyrý:
- sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptardy saqtaýǵa jaýapty tulǵany anyqtaý (dene temperatýrasyn ólsheý, personalǵa nusqaý berý, jeke qorǵanysh quraldaryn ýaqtyly aýystyrý, dezınfekııalaý, jýý jáne antıseptıkalyq quraldardyń qajetti qoryn qadaǵalaý, nusqama júrgizý jýrnalyn júrgizý, maskalardy, respıratorlardy, sýlyqtardy kádege jaratý, jabdyqtar men múkámmaldy óńdeý, úı-jaılardy tazalaý);
- qyzmettik avtobýsta/avtokólikpen jumysqa jáne jumystan ortalyqtandyrylǵan jetkizýdi uıymdastyrý;
- sanıtarııalyq toraptardy jeke gıgıena quraldarymen (suıyq sabyn, antıseptıka) qamtamasyz etý;
- qolǵaptardy, maskalardy/respıratorlardy jumys kúni ishinde olardy ýaqtyly aýystyrý shartymen paıdalaný;
- qyzmetkerler bir úı-jaıda bir-birinen 1 metrden artyq qashyqtyqta bolatyn jaǵdaılardy qamtamasyz etý (áleýmettik qashyqtyqty saqtaı otyryp);
- jumys oryndaryn antıseptıktermen qamtamasyz etý;
- qyzmetkerler arasynda jeke/óndiristik gıgıena qaǵıdalaryn saqtaý jáne olardyń múltiksiz saqtalýyn baqylaý qajettiligi týraly nusqama júrgizý.
Aýmaqty jáne úı-jaılardy ustaý:
Obektilerdiń aýmaǵy men barlyq úı-jaılar taza ustalýy, kún saıyn qoqys pen lastan tazartylýy tıis.
Barlyq úı-jaılardy jınaý jýý jáne dezınfekııalaý quraldaryn qoldana otyryp, kún saıyn ylǵaldy tásilmen júrgiziledi jáne jeldetiledi.
SOVID-19 boıynsha epıdemıologııalyq jaǵdaı kúrdelengen kezeńde ashanalar, býfet jáne dárethanalar kún saıyn dezınfekııalaý quraldaryn paıdalana otyryp jınalady.
Jıhazdy, terezeniń aldyn, shkaftardy, esiktiń tutqalaryn, kompıýterlerdiń klavıatýralaryn (jıi janasatyn oryndar) keminde 2 ret dezınfekııalaý quralymen súrtý qajet.
Dezınfekııalaý júrgizý úshin belgilengen tártippen Qazaqstan Respýblıkasy men Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń aýmaǵynda tirkelgen jáne qoldanýǵa ruqsat etilgen jáne Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq elderiniń memlekettik tirkeý týraly kýálikterdiń biryńǵaı tizilimine engizilgen quraldar qoldanylady.
Dezınfekııalaý úshin vırýsqa qarsy tıimdiligi bar quraldar qoldanylady.
Dezınfekııalaý quraldary vırýsty ınfekııalar kezinde dezınfekııalaý rejımi kórsetilgen olarǵa qosa berilgen nusqaýlyqtardy qatań saqtaǵan kezde qoldanylady.
Úı-jaılardy jáne jabdyqtardyń jekelegen túrlerin (tamaqtanatyn ústelder, ydys-aıaq, panelder, esikter, terezeler, eden) jýý jáne óńdeý úshin bólek shúberek kózdeledi.
Dezınfekııalaý quraldarynyń jumys eritindilerin daıyndaý arnaıy bólingen orynda júzege asyrylady. Dezınfekııalaý quraldary ónim berýshiniń ydysynda (qaptamasynda) zattyń ataýy, onyń maqsaty, zattańbadaǵy jaramdylyq merzimi kórsetile otyryp saqtalady. Ydystyń zattańbasy dezınfekııalaý quralyn saqtaýdyń (paıdalanýdyń) barlyq kezeńi ishinde saqtalady.
Dezınfekııalaý quraldaryn bógde adamdarǵa berýge jáne olardy qaraýsyz qaldyrýǵa jol berilmeıdi.
Betkeılerdi dezınfekııalaý úshin keıinnen jabatyn qaqpaǵy bar qoqys konteınerine kádege jarata otyryp, bir ret qoldanylatyn sýlyqtardy (ústelder, esik tutqalary, kýshetkalar jáne t. b.) paıdalaný kerek.
Tehnıkalyq personal (jınaýshylar) dezınfekııalaýdy jeke qorǵanysh quraldaryn: halat, qolǵap, medıınalyq maska paıdalana otyryp júrgizýi qajet.
Dezınfekııalaý quraldarymen jumys isteýge densaýlyq jaǵdaıy boıynsha qarsy kórsetilimi joq kámeletke tolǵan adamdar jiberiledi
SOVID-19 ákelinýi men taralýynyń aldyn alý jaǵdaıyna blok beketter qyzmetiniń algorıtmi
1. Blok beketter karantın aımaǵyna kirý jáne shyǵý pýnktterinde ornatylady.
2. Tartylǵan vedomstvolardyń basshylary blok beketi qyzmetkerlerin jeke qorǵanysh quraldarymen (medıınalyq maskalar, qolǵaptar) jáne antıseptıktermen qamtamasyz etýi tıis.
3. Tartylǵan vedomstvolardyń basshylary jumys kestesin bekitedi jáne blok beketiniń qyzmetkerleri úshin ystyq tamaqtanýdy uıymdastyrýdy qamtamasyz etedi.
4. Blok beketiniń qyzmetkerleri jeke qaýipsizdik sharalaryn saqtaýǵa mindetti.
5. Suraý kezinde suralatyn adam men blok beketi qyzmetkeriniń arasynda keminde 1 metr qashyqtyqty saqtaýdy qamtamasyz etý qajet.
6. Blok bekette orta medıına qyzmetkeri basqa óńirden kelgen adamdarǵa saýalnama (qaǵazda) júrgizedi.
Saýalnamany kelgen adamdar medıına qyzmetkeri engizý úshin silteme bergen jaǵdaıda mobıldik qurylǵylar arqyly óz betinshe júrgize alady.
7. Kelgen adamdar qaǵazda nemese mobıldik qosymsha arqyly saýalnamany toltyrýǵa mindetti. Saýalnamany toltyrýdan bas tartý ákimshilik jaýapkershilikke tartý úshin negiz bolady.
Qaǵazda saýalnama júrgizý kezinde blok bekettiń medıına qyzmetkeri qaǵaz saýalnamalardaǵy málimetterdi Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń Veb qosymshasyna (budan ári – Veb qosymsha) adam óńirge kelgennen keıin eki saǵat ishinde engizedi.
Mobıldik qosymshalar arqyly saýalnama júrgizý kezinde kelgen adamdar medıına qyzmetkerine saýalnamadan sátti ótkeni týraly mobıldik qurylǵydaǵy jazbany kórsetýi qajet.
Óz kezeginde medıına qyzmetkeri kelgen adamnyń elektrondyq formatta saýalnamany toltyrǵanyna jáne jibergenine kóz jetkizýi qajet. Saýalnamany toltyrǵannan keıin derekter Veb qosymshaǵa avtomatty túrde júkteledi.
8. DSB jáne AD mamandary kelgen adamdardy úı karantınine ornalastyrǵan kezde olar jóninegi aqparatty Veb qosymshaǵa engizedi.
Veb-qosymsha kelgen adamdar jónindegi málimetterdi medıınalyq aqparattyq júıelerge (MAJ) beredi.
9. DSB jáne (nemese) MSAK uıymdarynyń mamandary úı karantınindegi adamdarǵa turaqty qońyraý (múmkindiginshe beıneqońyraý shalý) shalý júrgizedi.
10. SOVID-19-ǵa kúdikti (respıratorlyq belgilerdiń bolýy (jótel, temperatýra (suralýshynyń sózinen), entigý) adamdar, sondaı-aq epıdemıologııalyq anamnezinde SOVID-19 rastalǵan jaǵdaımen baılanysynyń bolýy anyqtalǵan kezde 103 telefony boıynsha jedel járdem shaqyrý qajet.
11. SOVID-19 joqqa shyǵarmaıtyn sımptomatıkasy bar adamdar anyqtalǵan jaǵdaıda orta medıına qyzmetkeri karantındik staıonarǵa tasymaldaý úshin jedel medıınalyq járdemdi shaqyrady.
12. Jedel járdem mashınasy kelgenge deıin naýqasqa medıınalyq maska berý jáne keminde 1 metr qashyqtyqty saqtaý qajet.
13. Karantın aımaǵyna kirý jergilikti atqarýshy organdar bergen arnaıy ruqsattama boıynsha júzege asyrylady.
14. Avtokólik quraldarynyń júrgizýshileri qozǵalysty marshrýttyq paraqqa sáıkes júzege asyrýǵa mindetti.
15. Blok beketterindegi orta medıına qyzmetkeri bir ret qoldanylatyn medıınalyq maskalardy, qolǵaptar men halattardy paıdalanady. Maskalardy aýystyrý árbir 2 saǵat saıyn júzege asyrylady.
Mektepke deıingi balalar uıymdarynyń kezekshi toptarynyń jumys algorıtmi
1. Uıyqtaıtyn úı-jaılarda keminde 1 metr qashyqtyqty saqtaý úshin jaǵdaı jasalǵan, biraq árbir jas erekshelik tobynda 15 baladan artyq emes (birikken bóbekjaı jáne 1 kishi, 2 kishi, orta, biriktirilgen úlken jáne mektepke deıingi) bir jas erekshelik boıynsha kezekshi top ashýǵa ruqsat etiledi.
2. Balabaqshanyń barlyq qyzmetkerleri men balalardyń medıınalyq qyzmetkeriniń kúndelikti tańerteńgilik súzgisin ótkizý.
2. Jiti respıratorlyq ınfekııalar (joǵary temperatýra, jótel, murynnyń bitelýi) jáne basqa da ınfekııalyq aýrýlar baıqalǵan qyzmetkerler men balalar kelýge jiberilmeıdi.
4. Ýchaskelik pedıatrdan densaýlyq jaǵdaıy týraly anyqtamalary bar balalardy qabyldaý (3 jumys kúninen artyq bolmaǵan jaǵdaıda).
5. Balalardy mektepke deıingi balalar uıymdaryna mynadaı sanattaǵy adamdardyń alyp júrýi usynylmaıdy:
- COVID-19 rastalǵan jaǵdaılarymen baılanysy bar;
- sońǵy 14 kún ishinde jaǵdaılar tirkelgen shet elden nemese óńirlerden kelgender;
- júkti áıelder;
- 65 jastan asqan adamdar;
- jiti respıratorlyq aýrýlardyń belgileri bar adamdar.
6. Obektidegi personal men kelýshilerdiń qolyn óńdeý úshin kórneki jáne qoljetimdi oryndarda teri antıseptıkteri ornatylady.
7. Balalardyń tamaq ishkenge deıin, kóshede serýendegennen keıin, sanıtarııalyq torapqa barǵannan keıin jáne basqa da lastaný jaǵdaılarynda qolyn óńdeý (suıyq sabyndy paıdalana otyryp qoldy jýý) boıynsha tárbıeshiniń jeke jaýapkershiligi.
8. Keıinnen jeldete otyryp, balalar bolmaǵan kezde toptardyń úı-jaılaryn zararsyzdandyrýdy (kvartaýdy) qamtamasyz etý. Jeldetý rejımin saqtaý: balalar topta bolǵan árbir saǵat saıyn 15 mınýttan kem emes jeldetý, topta balalar bolmaǵan jaǵdaıda týra jeldetý. Jeldetý balalardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý kezinde tárbıeshiniń baqylaýymen júzege asyrylady.
9. Toptarda dezınfekııalaý quraldaryn qoldana otyryp, esiktiń tutqalaryn, baspaldaq marshtarynyń taıanyshtaryn, gorshoktardy, santehnıka jabdyqtaryn eki ret óńdeý (toptyq úı-jaılarda balalar bolmaǵan kezde dezquraldardy paıdalaný).
10. Dalada (jyly ýaqytta) dene shynyqtyrý sabaqtaryn jáne basqa da toptyq sabaqtardy ótkizý. Oıyndar úshin oqshaýlanǵan alań bolmaǵan jaǵdaıda (turǵyn keshen quramynda ornalastyrý) serýendeýdi shekteýdi qamtamasyz etý.
11. Uıyqtaıtyn úı-jaılarda uıqy kezinde keminde 1 metr qashyqtyqta balalar arasyndaǵy qashyqtyqty saqtaý.
12. Termometrlerdiń, dezınfekııalaý jáne jýý quraldarynyń, antıseptıkterdiń, jeke qorǵanysh quraldarynyń (maskalar, qolǵaptar) jetkilikti sanynyń bolýy.
13. Aýyz sý rejımin saqtaý (bir ret qoldanylatyn stakandar).
14. Balabaqshada epıdemııaǵa qarsy rejımdi saqtaý, epıdemııaǵa qarsy rejımdi saqtaý monıtorıngi máseleleri boıynsha balabaqsha qyzmetkerlerimen kúndelikti nusqama júrgizýge jaýapty tulǵany taǵaıyndaý.
15. Normatıvtik quqyqtyq aktilerde belgilengen sanıtarııalyq-epıdemııalyq talaptardy saqtaý.
Jolaýshylar tasymalyn júzege asyratyn uıym jumysynyń algorıtmi
Jolaýshylar tasymalyn júzege asyratyn uıymǵa qoıylatyn talaptar:
- qoǵamdyq kóliktiń jumys tártibi saǵat 07: 00-den 19:00-ge deıin;
- nusqamaǵa jaýapty adamdy bekitý, jeke qorǵanysh quraldaryn ýaqtyly aýystyrý, dezınfekııalaý, jýý jáne antıseptıkalyq quraldardyń qajetti qorymen jabdyqtaý jáne qadaǵalaý, nusqamany júrgizý merzimdiligi boıynsha jýrnal júrgizý, qorǵanysh quraldaryn aýystyrý jáne dezquraldardyń qorlaryn tolyqtyrý;
- COVID-19 kezinde jeke qorǵanysh quraldaryn qoldaný algorıtmi boıynsha avtopark qyzmetkerleri arasynda jeke/qoǵamdyq gıgıena qaǵıdalaryn saqtaý qajettiligi týraly nusqama júrgizý, sondaı-aq olardyń múltiksiz saqtalýyn qadaǵalaý;
- COVID-19 boıynsha karantın kezinde uıymnyń medıına qyzmetkeri aýysym aldyndaǵy jáne aýysymnan keıingi tekserýde jaı-kúıine suraý jáne termometrııa júrgizý arqyly qoǵamdyq kólik qyzmetkerlerin (júrgizýshiler, kondýktorlar) qaǵaz nemese elektrondyq tasymaldaǵyshta tirkeı otyryp, medıınalyq baqylaýdy qamtamasyz etý;
- jumysqa shyǵý sebepterin anyqtaý arqyly kúndelikti monıtorıng júrgizý;
- aýysym aıaqtalǵannan keıin qoǵamdyq kólik mindetti túrde dezınfekııalaýdan ótýi tıis;
- qoǵamdyq kólikte qolma-qol aqshasyz esep aıyrysýdy qamtamasyz etý;
- jiti respıratorlyq ınfekııalar (joǵary temperatýra, jótel, murynnyń bitelýi) belgileri bar qyzmetkerlerdi jumysqa jibermeý.
-uıymnyń aýmaǵyna jáne onda ornalasqan obektilerge, sanıtarııalyq-epıdemııaǵa qarsy (profılaktıkalyq) jáne dezınfekııalaý is-sharalaryn júzege asyratyn qyzmetkerlerge kedergisiz kirýdi qamtamasyz etedi;
- óz qarajaty esebinen nemese epıdemıologııalyq kórsetkishter boıynsha sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq qyzmettiń laýazymdy adamdarynyń qaýlylary boıynsha dezınfekııalaý, dezınsekııalaý jáne deratızaııalaý is-sharalaryn júrgizedi.
Medıınalyq qyzmet kórsetý:
- avtoparkterde ızolıatory bar medıınalyq nemese densaýlyq pýnktiniń mindetti bolýy, ár aýysymǵa deıin jáne odan keıin barlyq qyzmetkerlerdi tekserýdi qamtamasyz etý úshin medıınalyq qyzmetkerlerdiń turaqty bolýy;
- aýany zalalsyzdandyrý maqsatynda medıınalyq pýnktti (densaýlyq saqtaý pýnkti) jáne adamdar kóp jınalatyn oryndardy kvartaý rejımin qamtamasyz etedi (múmkindiginshe);
- medıınalyq pýnktterdi qajetti medıınalyq jabdyqtarmen jáne medıınalyq buıymdarmen (termometrlermen, shpateldermen, medıınalyq maskalarmen jáne t. b.) qamtamasyz etedi;
- medıınalyq pýnkttiń (densaýlyq saqtaý pýnktiniń) medıına qyzmetkerlerin JQQ jáne dezınfekııa quraldarymen qamtamasyz eted;.
- COVID-19 teris nátıjesi bar PTR-testten (polımerazdy tizbekti reakııa) ótkendigi týraly anyqtama bolǵan jaǵdaıda, avtopark qyzmetkerleriniń jumysqa jiberilýi, eki aptada 1 ret COVID-19-ǵa PTR zertteýden ótedi;
- avtopark qyzmetkerleriniń jaǵdaıy nasharlaǵan jaǵdaıda jedel medıınalyq kómek kelgenge deıin medıınalyq pýnkttiń ızolıatoryna ornalastyrý qajet.
Júrgizýshige, kondýktorǵa qoıylatyn talaptar
- jolaýshylardyń kirýi jáne shyǵýy úshin avtobýstarda/shaǵyn avtobýstarda barlyq esikterdiń bir mezgilde ashylýy;
- júrgizýshiniń jolaýshylarǵa qatysy boıynsha qorshaýdyń bolýy;
- kólik quralyn qolǵaptardy, medıınalyq maskalardy paıdalana otyryp, olardy ýaqtyly aýystyrý shartymen jumys kúni ishinde basqarý (árbir 2 saǵat saıyn);
- turaq kezinde marshrýt aıaqtalǵannan keıin kólik quralynyń salonyn barynsha jeldetý, dezınfekııalaý quraldaryn qoldana otyryp salondy ylǵaldy tazalaý, jolaýshylardyń qolymen janasýdy boldyrmaıtyn eden, terezeler, qabyrǵalar, esik tutqalary, tutqalar, otyrǵyshtar jáne ózge de betkeılerdi dezınfekııalaý sýlyqtarymen (nemese dezınfekııalaý quraldar eritindilerimen) súrtý;
- salonda dezınfekııa júrgizgennen keıin teri antıseptıkterin paıdalaný;
- densaýlyq jaǵdaıy nasharlaǵan jaǵdaıda uıymnyń medıına qyzmetkerin dereý habardar etý;
- qoǵamdyq kólikke otyrýǵa arnalǵan oryn sanynan aspaıtyn mólsherde jolaýshylardyń kirýine jol beriledi;
Jolaýshylarǵa qoıylatyn talaptar
- jolaýshylar salonǵa medıınalyq maskalarda kirý;
- jolaýshylar arasynda keminde 1 metr qashyqtyqty saqtaý.
Aıaldama keshenderine qoıylatyn talaptar
Aıaldama keshenderin, sońǵy aıaldamalardaǵy dárethanalardy, avtoparkterdi óńdeý kúnine keminde 1 ret júrgiziledi.
Taksıge qoıylatyn talaptar
- Taksıdiń jeńil kóliginiń toltyrylýy 2 adamnan aspaýy tıis, júrgizýshi men jolaýshy bir-birinen barynsha alys qashyqtyqta ornalastyrylady. Júrgizýshiler men kondýktor medıınalyq maskada jumys isteıdi jáne antıseptıkterdi paıdalanady;
- kólik quralyn qolǵaptardy, medıınalyq maskalardy paıdalana otyryp, olardy ýaqtyly aýystyrý shartymen jumys kúni ishinde basqarý (árbir 2 saǵat saıyn);
COVID-19-ǵa testileý algorıtmi
I. Immýndyq-fermenttik taldaý (IFT) prınıpterine negizdelgen ımmýnohromatografııa ádisimen jedel testileý
1. Jalpy erejeler
- COVID-19 jedel testileý SARS-CoV-2 koronavırýsyna IgG/IgM synypty antıdenelerdi anyqtaı otyryp, ımmýndyq-fermenttik taldaý (IFT) prınıpterine negizdelgen ımmýndyq-hromatografııa ádisimen oryndalady.
- SARS-CoV-2 koronavırýsyna IgG/IgM synypty antıdenelerdi anyqtaýǵa arnalǵan materıal kapıllıar qanynyń synamasy bolyp tabylady.
- COVID-19-ǵa jedel testileýge jatatyn adamdar (anamnezinde aǵymdaǵy jylǵy aqpannan bastap sýyq tııý aýrýymen aýyryp saýyqqan adamdar):
- temirjol kóligindegi tasymaldaý qyzmetimen baılanysty adamdar, júkterdi avtomobılmen halyqaralyq tasymaldaýdy júzege asyratyn júrgizýshiler, sondaı-aq tranzıttik júrgizýshiler;
- COVID19 taralýynynyń aldyn alý boıynsha is-sharalarǵa tartylǵan ortalyq jáne jergilikti memlekettik organdardyń qyzmetkerleri (Ishki ister mınıstrligi, Qorǵanys mınıstrligi, Ulttyq gvardııa, Ulttyq qaýipsizdik komıteti, Keden qyzmeti, ákimdikterdiń qyzmetkerleri jáne basqalar);
- karantındik óńirlerdiń tynys-tirshiligin qamtamasyz etetin kásiporyndardyń (kommýnaldyq qyzmettiń, tamaq ónimderin, dári-dármekterdi satatyn saýda obektileriniń, jetkizýdi júzege asyratyn qoǵamdyq tamaqtaný obektileriniń, kólik, PMK, dezınfekııa qyzmetterin kórsetetin obektilerdiń qyzmetkerleri jáne t.b.) qyzmetkerleri epıdemıologııalyq kórsetilimder boıynsha;
- aýyr sozylmaly aýrýyna baılanysty jedel ambýlatorııalyq konsýltaııaǵa muqtaj paıentter medıınalyq uıym basshysynyń tizimi boıynsha;
- tıisti aýmaqtyń bas memlekettik sanıtarııalyq dárigeriniń qaýlysyna sáıkes epıdemıologııalyq kórsetilimder boıynsha júrgiziledi.
4. Jedel testileý úshin paıentter sáıkestendirý derekterin, tirkeý júıesinde densaýlyq jaǵdaıyna shaǵymdardy kórsetile otyryp, EDSRO AJ-da tirkeý rásiminen ótedi nemese medıına qyzmetkeri óz betinshe EDSRO AJ-ǵa engizedi.
5. EDSRO AJ-dan derekterdi taldaýdy jáne óńdeýdi QDSUO júrgizedi jáne osy algorıtmniń 4-tarmaǵyn eskere otyryp, keıinnen materıaldy alý pýnktteri boıynsha bólip, testileý ótkiziletin orny, kúni týraly aqparattandyra otyryp, jedel testileýge jatatyn adamdardyń tizimin qalyptastyrady.
6. Jedel testileý:
1) staıonarda tósek janynda testileý kezinde (POST);
2) arnaıy bólingen jáne jabdyqtalǵan avtomobılderde;
3) jedel medıınalyq kómek brıgadalary nemese úıge jyljymaly mobıldi brıgadalar;
4) arnaıy palatkalarda nemese mobıldi alý pýnktterinde (AP nemese mobBAP);
5) avto jáne temirjol ótkizý joldarynda (ótkizý pýnktterinde);
6) osy zertteýdi ǵana oryndaıtyn arnaıy bólingen jáne jaraqtandyrylǵan bıomaterıaldardy alý pýnktterinde oryndalady.
7. Medıına personalyna óz betinshe testileýge ruqsat etiledi.
8. Bıomaterıaldyń synamasyn alýdy oqytylǵan medıına qyzmetkeri jeke qorǵanysh quraldaryn (medıınalyq maska, qalpaqshalar, bir ret qoldanatyn qolǵaptar, qajet bolǵan jaǵdaıda betti qorǵaýǵa arnalǵan ekrandar nemese kózildirik, taza, sterıldi emes, bir ret qoldanylatyn ylǵalǵa tózimdi halat) (budan ári – JQQ) paıdalana otyryp júzege asyrady.
9. Bıomaterıal synamasyn alýǵa jáne testileýdi ótkizýge arnalǵan qural-saımandar men materıaldar:
1) kapıllıar qanyn alýǵa arnalǵan bir ret qoldanylatyn sterıldi tamshýyrdy jáne býferlik eritindini qamtıtyn jedel test;
2) spırtti sýlyqtar;
3) bir ret qoldynylatyn skarıfıkator.
10. Aýysymda bıomaterıaldy birinshi alý aldynda BAP medpersonaly qolǵaptardan basqa JQQ kıedi, qoldy bekitilgen qol jýý algorıtmine sáıkes muqııat jýady, olardy antıseptıkpen óńdeıdi jáne taza bir ret qoldanylatyn qolǵap kıedi.
11. Árbir bıomaterıal synamalaryn alý aldynda medıına qyzmetkeri bekitilgen qol jýý algorıtmine sáıkes qolyn muqııat jýady jáne taza bir ret qoldanylatyn qolǵaptar kıedi, alýdy JQQ-da júzege asyrady.
2. Qan alý jáne testti ekspress ádispen oryndaý
12. Qan alý aldynda medıına qyzmetkeri testti oryndaýǵa qajetti qural-saımandar men materıaldardy – skarıfıkatordy, eki spırtti sýlyqty, test jolaqtaryn, býferlik eritindini daıyndaıdy.
13. Test-jolaqtar qaptamadan alynady.
14. 4-shi saýsaqtyń dıstaldy falangasy spırtti sýlyqpen óńdeledi.
15. Bir ret qoldanylatyn skarıfıkatormen tesiledi, kapıllıar qanynyń úlgisi sterıldi bir ret qoldanylatyn tamshýyrdyń (jıyntyqqa kiretin) kómegimen alynady jáne jedel test uıashyǵyna ornalastyrylady. Budan ári osy uıashyqqa jıyntyqqa kiretin býferlik eritindiniń 2 tamshysy qosylady.
16. Spırtti sýlyqpen tesilgen oryn óńdeledi, qajet bolǵan jaǵdaıda paıent qan ketý tolyq toqtaǵanǵa deıin ony tesý ornyna qysyp ustaıdy.
17. Belgilengen ekspozıııa ýaqyty ótkennen keıin testileýdi oryndaıtyn adam nátıjeni oqýdy júrgizedi. Ádette, ekspozıııa ýaqyty 15 mınýtty quraıdy, biraq bul ýaqyttyń qoldanylatyn test-júıelerge baılanysty aırmasy bolýy múmkin.
18. Ekspozıııa ýaqyty taımermen belgilenedi. Ekspozıııa ýaqytyn arttyrýǵa jol berilmeıdi, sebebi bul jaǵdaıda nátıje valıdti bolmaýy múmkin!
19. Árbir paıentten keıin medıına qyzmetkeri paıdalanylǵan skarıfıkatordy «V» synypty medıınalyq qaldyqtarǵa arnalǵan QJKQ-na, paıdalanylǵan test jolaqtardy, tamshýyrdy, spırtti sýlyqtardy salady jáne paıdalanylǵan qolǵaptardy «V» synypty medıınalyq qaldyqtarǵa arnalǵan syıymdylyqqa kádege jaratady.
20. Árbir paıentten keıin medıına qyzmetkeri jumys betkeılerin (ústel, oryndyqtar nemese kýshetkalar jáne t.b.) daıyn dezınfekııalaý eritindilerimen «vırýstyq ınfekııalar kezinde» eritindisin eritý rejımi bar qosa berilgen nusqaýlyqqa sáıkes dezınfekııalaý rejımin saqtaı otyryp óńdeıdi.
21. Kúnine 2 retten kem emes dezınfekııalaý eritindisin qoldana otyryp, «vırýstyq ınfekııalar kezinde» eritindisin eritý rejımine sáıkes úı-jaılardy ylǵaldy jınaý (úıge shyǵýdan basqa) jáne belgilengen tártipke sáıkes kvartaý júrgiziledi, keıinnen úı-jaıdy keminde 15 mınýt jeldetedi.
22. Jumys aıaqtalǵannan keıin medıına qyzmetkeri JQQ-ny sheshedi, olardy «V» synypty qaldyqtarǵa arnalǵan syıymdylyqqa salady.
23. JQQ-ny sheshkennen keıin medıına qyzmetkeri qol jýý algorıtmine sáıkes qolyn sabynmen jyly sýmen muqııat jýady, olardy antıseptıkpen óńdeıdi.
24. Aýysym aıaqtalǵannan keıin úı-jaılarda (avtomobıldi) «vırýstyq ınfekııalar kezinde» dezınfekııalaý eritindisin eritý rejımimen jáne belgilengen tártipke sáıkes kvartaý júrgizedi, keıinnen úı-jaılardy (avtomobıldi) keminde 15 mınýt jeldetedi.
3. Nátıjeni alý kezindegi túsindirý jáne is-áreketter
IgM teris
IgG teris
IgM oń
IgG teris
IgMteris
IgG oń
IgM oń
IgG oń.
25. Zertteý nátıjesin túsindirý:
1) oń IgM – antıdenelerdiń bolýy, ınfekııanyń jiti kezeńi;
2) oń IgG - antıdenelerdiń bolýy, aýyryp saýyqqan;
3) oń IgM jáne IgG - jiti satydan aýyryp saýyqqan ınfekııa jaǵdaıyna ótý;
4) oń C (baqylaý) – reakııanyń bolý ındıkatory, teris nátıje;
5) teris S (baqylaý) – úlginiń jetkiliksiz kólemi nemese testileý tehnıkasynyń buzylýy. Nátıje esepke alynbaıdy.
26. IgM eksperss testiniń oń nátıjesin alǵan kezde zertteý júrgizgen maman:
1) testilenýshi adamdy COVID-19-ǵa kúdiktiń bar ekendigi týraly habardar etedi jáne qaıtadan jedel testileý ótkizedi;
2) qaıtadan oń IgM alynǵan kezde medıınalyq uıym basshysyna nemese jaýapty adamǵa oń nátıjeli paıent týraly habarlaıdy, ol 2 saǵattyń ishinde QR DSM TKQSQBK aýmaqtyq departamentin habardar etedi;
3) qaıtadan oń IgM nátıje alynǵannan keıin birden PTR zertteýge bıomaterıal alýdy júrgizedi jáne paıentke PTR testileý nátıjelerin alǵanǵa deıin ózin-ózi oqshaýlaý qaǵıdalaryn saqtaı otyryp, úıde qalýǵa keńes beredi;
4) PTR testileýdiń oń nátıjesin alǵan kezde paıent juqpaly aýralar staıonaryna jatqyzylady, teris nátıje alǵan kezde 14 kúnge úı karantınine jiberiledi jáne qońyraý shalý (múmkindiginshe beıneqońyraý shalý) arqyly turatyn (bolatyn) jeri boıynsha medıınalyq baqylaýǵa alynady.
27. IgG jedel testiniń oń nátıjesin alǵan kezde:
1) eksperss testiniń oń nátıjesin alǵan kezde zerthanalyq qyzmetker testileý úshin bıomaterıal tapsyrǵan tekserilgen adamǵa juqtyrylǵan ınfekııany kórsetetin antıdenelerdiń bolýyna kúdiktiń bolýy týraly habarlaıdy;
2) medıınalyq uıymnyń basshysy nemese dáriger-epıdemıology QR DSM TKQSQB aýmaqtyq departamentine zertteý nátıjesi týraly habarlaıdy;
3) tirkelgen jeri boıynsha medıınalyq uıymnyń ýchaskelik dárigeri paıentke úıde oqshaýlaý qajettiligi týraly túsindiredi jáne 14 kún boıy baqylaýdy qamtamasyz etedi.
28. Teris nátıje alǵan kezde (IgM jáne IgG anyqtalmaǵan) tekserilgen adamǵa COVID-19-dyń bolmaý yqtımaldyǵy joǵary ekendigi jáne qorǵanýdyń profılaktıkalyq sharalaryn saqtaý qajettiligi týraly habarlanady.
29. Barlyq nátıjeler mindetti túrde EDSRO AJ-nyń qosymshasynda tirkeledi.
II. PTR ádisimen testileý
1. PTR ádisimen testileýge mynalar jatady:
1) SOVID-19-ǵa kúdikti provızorlyq staıonarǵa jatqyzylǵan adamdar;
2) JRVI jáne pnevmonııasy bar emdeýge jatqyzylǵan naýqastar;
3) COVID-19 juqtyrǵandardan 14 kúnge deıin (úı karantınimen) jaqyn baılanys derekteri anyqtalǵan kezde jáne karantın aıaqtalǵannan keıin;
4) baılanys faktisi anyqtalǵan kezde naýqastarmen áleýetti baılanystar qataryndaǵy adamdar;
5) staıonarǵa josparly emdeýge jatqyzý kezinde paıentter;
6) respıratorlyq sımptomdary bar medıına qyzmetkerleri;
7) COVID-19 juqtyrý qaýpi joǵary medıına qyzmetkerleri (juqpaly aýrýlar staıonarlary, pýlmonologııalyq staıonarlar (bólimsheler), staıonarlyq ızolıatorlar (sımptomsyzdar úshin), karantındik obektiler (deni saý adamdar úshin), staıonarlardyń qabyldaý bólmeleri, ambýlatorııalyq - emhanalyq uıymdardyń súzgileri, jedel járdem brıgadalary, PTR dıagnostıkany júzege asyratyn zerthanalyq mamandar, sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq qyzmet qyzmetkerleri) aıyna 1 ret;
8) 50 jastan asqan tynys alý aǵzalarynyń, endokrındik júıeniń (qant dıabeti, metabolıkalyq sındrom), júrek-tamyr júıesiniń aýrýlarymen dınamıkalyq baqylaýdaǵy paıentter;
9) EAEO elderinen jáne Ózbekstan Respýblıkasynan avtomobıl ótkizý joldaryndaǵy jáne temir joldaǵy Memlekettik shekaradaǵy ótkizý pýnktteri arqyly Qazaqstanǵa kelgen azamattar;
10) karantındik ızolıatorǵa ornalastyrylǵan, shet elden avıareıspen keletin adamdar;
11) COVID-19 taralýyn boldyrmaý jónindegi is-sharalarǵa qatysatyn Qazaqstan Respýblıkasy Ishki ister mınıstrliginiń qyzmetkerleri;
12) medıınalyq-áleýmettik mekemelerdiń (qarttar, múgedekter úıleri, balalar úıleri jáne t. b.) qamqorlyqqa alynǵandary men qyzmetkerleri bir ret, keıinnen klınıkalyq jáne epıdemıologııalyq kórsetilimder boıynsha;
13) áskerge shaqyrylýshylar;
14) sholǵynshy epıdqadaǵalaý sheńberinde;
15) epıdemıologııalyq kórsetilimder boıynsha tıisti aýmaqtyń bas memlekettik sanıtarııalyq dárigeriniń qaýlysyna sáıkes júrgiziledi.
2. COVID-19-dy anyqtaý úshin materıal ańqa men muryn jutqynshaqtan bólinetin synama, transtrahealdyq, muryn jutqynshaq aspıraty, muryn shaıyndysy, qaqyryq.
3. Bıomaterıal synamasyn alýdy epıdemııaǵa qarsy rejım talaptaryn saqtaı otyryp, densaýlyq saqtaý uıymynyń medıına qyzmetkeri júzege asyrady.
4. Materıaldy jınaý kezinde JQQ qoldanylady.
5. Jaǵyndylardyń úlgileri plastıkalyq ózektegi sıntetıkalyq materıaldan (mysaly: polıester nemese dakron) jasalǵan jasandy applıkatory bar sterıldi tamponnyń kómegimen testilenýshiniń ornalasqan jeri boıynsha (úıde, medıınalyq uıymda, provızorlyq jáne karantındik staıonarlarda, jumys orny boıynsha) alynady.
6. Bir naýqastan vırýstyq tasymaldaý ortasy bar bir tútikke ańqa men murynnan (2 tamponnan) alý qajet.
7. Paıentten alynǵan úlgi naýqastyń tegi, aty, ákesiniń aty, JSN, jasy, aýyrǵan kúni, alý kúni jáne sımptomdary, kelgen eli, naýqastarmen baılanys týraly barynsha kóp aqparatty qamtıtyn joldamamen súıemeldenedi.
8. Tasymaldaý sátine deıin alynǵan úlgilerdi 2-den 4 gradýsqa deıingi temperatýralyq rejımde tońazytqyshta saqtaý qajet.
9. QR DSM 2017 jylǵy 8 qyrkúıektegi №684 buıryǵymen bekitilgen «Yqtımal qaýipti hımııalyq jáne bıologııalyq zattardy paıdalanatyn zerthanalarǵa qoıylatyn sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptar» sanıtarııalyq qaǵıdalaryna sáıkes úsh qaptamanyń talaptaryn saqtaı otyryp, paıentten alynǵan úlgilerdi USO fılıalynyń zerthanasyna nemese basqa zerthanaǵa tasymaldaý kerek.
10. Zerthanalarda naqty ýaqyt rejıminde (real-taım) PTR ádisimen COVID-19-dyń speıfıkalyq dıagnostıkasy júrgiziledi.
11. COVID-19-ǵa testileý aıaqtalǵannan keıin zertteý nátıjeleri týraly jibergen uıymǵa jáne aýmaqtyq TKQSQBD-ke habarlaý júrgiziledi.
12. Oń nátıje anyqtalǵan jaǵdaıda qosymsha aýmaqtyq TKQSQBD-ke shuǵyl habarlama resimdeledi.
13. Testileý júrgizetin zerthanalar TKQSQBD-ne belgilengen nysanǵa jáne jıilikke sáıkes testilengen adamdardyń sany men sanaty týraly esep beredi.
14. QDSUO SESMǴPO fılıaly jekelegen jaǵdaılarda kórsetilimder boıynsha jibergen uıymǵa zertteý nátıjesin usyna otyryp, úlgilerge DDSU valıdaııalaǵan test-júıelerinde PTR real-taım ádisimen referenttik testileý jáne referenttik testileýdiń nátıjeleri týraly aýmaqtyq TKQSQBD-ne habarlaýdy júrgizedi.
15. QDSUO SESMǴPO fılıaly SOVID-19 zerthanalyq zertteýleriniń sapasyn qamtamasyz etý maqsatynda ISO 17043-2013 «Sáıkestikti baǵalaý. Biliktilikti tekserýdi júrgizýge qoıylatyn negizgi talaptar» ISO 17043-2013 talaptaryna, sondaı-aq DDSU-nyń Sapany syrtqy baǵalaý ulttyq baǵdarlamalaryn uıymdastyrý jónindegi usynymdaryna sáıkes úlgilerdi qaıta testileýge jáne zerthanaaralyq salystyrý synaqtaryna (kásiptik testileýge), onyń ishinde DDSU-men yntymaqtastyqtaǵy zerthanaǵa jibergen uıymǵa esep bere otyryp, ótken aıdaǵy 10% oń jáne 5% teris úlgilerge qaıta testileý (sapany syrtqy baqylaý nysany) júrgizedi.
16. Halyqtyń jabyq uıymdastyrylǵan toptarynda halyqty testileý toptaryn keńeıtý qajet bolǵan jaǵdaıda pýlǵa dıagnostıkalyq testileýdi biriktirý jolymen skrınıngtik zertteýler júrgizýge jol beriledi.
17. Taldaýdyń sezimtaldyǵyn tómendetýge jol bermeý maqsatynda halyqtyń skrınıngi úshin pýlǵa dıagnostıkalyq testilerdi biriktirý 3-5 úlgiden artyq emes eritýde testileýdi biriktirýge jol beriledi.
18. Zerthanalyq skrınıng kezinde dıagnostıkalyq testileý júrgizý jáne pýlǵa biriktirýdi keńeıtýdi qatań túrde valıdaııalanǵan ádisteme jáne sezimtaldyqtyń tómendeýine jol bermeý negizinde júrgizý kerek.
19. Dıagnostıkalyq testilerdi pýlǵa biriktirýge naqty ýaqyt rejıminde (real-taım) PTR ádisi kezinde jáne nýkleın qyshqyldarynyń avtomattandyrylǵan ekstrakııasyn saqtaǵan kezde ǵana jol beriledi.
20. Pýlırleý bıologııalyq qaýipsizdik talaptary, úlgilerdi vorteksteý jáne pýldy 500 mkl kóleminde qalyptastyrý jáne pýldy tıisti sáıkestendirý rásimderi saqtala otyryp júrgiziledi.
21. Dıagnostıkalyq pýlda oń nátıjeler alynǵan jaǵdaıda pýlǵa biriktirilgen árbir úlginiń jeke dıagnostıkasy júrgiziledi.
III. SARS CoV-2 vırýstarynyń molekýlalyq-genetıkalyq monıtorıngi
1. Patogenderdiń genetıkalyq varıabeldiligin, olardyń taralýyn jáne paıda bolýyn monıtorıngileý úshin ekinshi býyndy sekvenırleý ádisin paıdalaný, dıagnostıkalyq testterdi qosa alǵanda, medıınalyq kontrmerlerdiń tıimdiligine áser etýi múmkin.
2. Vırýsty tolyq genomdy sekvenırleý QR DSM aıqyndalǵan zerthanalarda júrgiziledi.
3. Sekvenırleý nátıjeleri QR DSM-ge jiberiledi jáne COVID-19 koronavırýstyq ınfekııasyn dıagnostıkalaý jáne emdeý boıynsha tıimdi sharalardy ázirleý úshin qoldanylady.
Qazaqstan Respýblıkasynyń
COVID-19 pandemııasy kezinde profılaktıkalyq egýlerdi uıymdastyrý jáne júrgizý boıynsha algorıtm
1. Qazaqstan Respýblıkasynda tótenshe jaǵdaı rejıminiń alynýyna baılanysty 2020 jylǵy 11 mamyrdan bastap josparly profılaktıkalyq egýler júrgizý qaıta bastalsyn.
2. Tolyqtyrylatyn vakınaııalaýdy júrgizý úshin vakınaııanyń bastapqy serııasyndaǵy josparly egýlerdi ótkizip alǵan 1 jasqa deıingi, balalar, sondaı-aq epıdemıologııalyq kórsetilimder boıynsha vakınaııa basym top bolyp tabylady.
3. COVID-19-ǵa qatysty mártebesine baılanysty adamdardy vakınaııalaý:
- COVID-19 dıagnozy belgilengen paıentter «Qarsy profılaktıkalyq egý júrgiziletin aýrýlardyń tizbesin, olardy júrgizý erejesin jáne halyqtyń josparly egilýge jatqyzylatyn toptaryn bekitý týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2009 jylǵy 30 jeltoqsandaǵy № 2295 qaýlysyna (budan ári – №2295 qaýly) sáıkes tolyq klınıkalyq saýyqqannan keıin vakınaııalanýy tıis;
- COVID-19 naýqastarymen jaqyn jáne yqtımal baılanysta bolǵan adamdar karantın (oqshaýlaý) merzimi aıaqtalǵannan keıin jáne №2295 qaýlyǵa sáıkes profılaktıkalyq egýdi júrgizýge qarsy kórsetilimder bolmaǵanda múmkindiginshe tez arada egiledi.
Bul rette adamdardyń osy sanaty vakınaııaǵa kelgen basqa adamdardan bólek egilýi tıis.
4. Profılaktıkalyq egýlerdi alý maqsatynda medıınalyq mekemege barǵan kezde adamdar medıınalyq qorǵanysh maskasyn kııýi tıis.
5. COVID-19 tirkelgen jáne respıratorlyq ınfekııalar boıynsha epıdemıologııalyq qolaısyzdyq kezeńinde halyqty josparly ımmýndaýdy uıymdastyrý kezinde:
- karantın kezeńinde profılaktıkalyq egý júrgizýdi ótkizip alǵan barlyq adamdardy qosa alǵanda, vakınaııalaýǵa jatatyn adamdardyń tizimin jasaýdy qamtamasyz etý;
- vakınaııalaýǵa jatatyn adamdardy egýge aldyn ala shaqyrýdy uıymdastyrý, bul rette emhanaǵa barý kezinde ýaqyt ıntervaldaryn jáne fızıkalyq qashyqtyq sharalaryn saqtaýdy (dárigerlerdiń qabyldaý kabınetinde, egý kabınetinde, dálizde) qamtamasyz etý;
- jeke jaqsy jeldetiletin úı-jaı bólý, onda vakınaııalanǵan balalar men olardy alyp júretin adamdar fızıkalyq qashyqtyq talaptaryn saqtaı otyryp, vakınaııadan keıin 30 mınýt boıy bolýy tıis;
«Halyqqa profılaktıkalyq egýdi júrgizý boıynsha sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq talaptar» sanıtarııalyq qaǵıdalaryn bekitý týraly» Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstriniń mindetin atqarýshynyń 2018 jylǵy 13 maýsymdaǵy № 361 buıryǵyna (budan ári - № 361 buıryq) sáıkes vakınaııalaýǵa qarsy kórsetilimderdi eskere otyryp, vakınaııalaý júrgizý;
- aýrýyna baılanysty jáne basqa sebepter boıynsha dárigerdiń qabyldaýyna kelgen naýqastardan profılaktıkalyq egýler alatyn adamdardyń bólek aǵymyn qamtamasyz etý;
- balalardy qabyldaý jáne vakınaııalaý úshin jeke saǵattar jáne táýekel tobyndaǵy adamdardy (SOVID-19, baılanysta bolǵan, qart adamdar, sozylmaly aýrýlary bar adamdar) qabyldaý jáne vakınaııalaý úshin jeke saǵattar bólý jóninde sharalar qabyldaý;
- vakınaııa alý kezinde erip júretin adamdardyń sanyn shekteý: 1 egiletin adamdy alyp júrý úshin 1 adamnan artyq emes.
6. Profılaktıkalyq egýler arnaıy jabdyqtalǵan egý kabınetterinde medıına qyzmetkerleri № 361 buıryqtyń talaptaryna sáıkes talaptardy saqtaı otyryp júrgizedi.
7. COVID-19 jáne respıratorlyq ınfekııalar boıynsha epıdemıologııalyq qolaısyzdyq kezeńinde emhanaǵa kiretin jerde:
- baılanyssyz termometrııany qamtamasyz etetin súzgi ornatý jáne COVID-19 aýrýyn joqqa shyǵarmaıtyn sımptomdardyń bolýyna saýalnama júrgizý;
- kelýshilerdiń qolyn óńdeýge arnalǵan sanıtaızerler ornatý;
- aýrý belgileri bar adamdar anyqtalǵan jaǵdaıda olar úshin maskalar berýdi, kútý jáne dárigerdiń qaraýy úshin jeke úı-jaıdy qarastyrý qajet; bul paıentterge qyzmet kórsetý kezinde basymdylyq berilýi tıis.
8. Emhana ǵımaratynda qoljetimdi oryndarda COVID-19 profılaktıkasy úshin qol gıgıenasyn saqtaý qajettiligi týraly aqparat ornalastyrý, COVID-19 profılaktıkasy sharalary boıynsha kórneki quraldardy taratýdy qarastyrý.
9. Medıına qyzmetkerleri men halyq úshin qaýipsizdik erejelerin saqtaý jóninde sharalar qabyldaý:
- emhananyń árbir kelýshisi yqtımal qaýipti retinde eskerilýi tıis, osyǵan baılanysty medıına qyzmetkerlerin respıratorlyq ınfekııalardan qorǵaý sharalaryn saqtaý qajet;
- egý kabınetterinde medıına qyzmetkerleriniń jeke gıgıenasyn saqtaý úshin jaǵdaı jasaý, sondaı-aq kelýshilerdiń qol jýýyna jaǵdaı jasaý;
- halyq úshin qoljetimdi oryndarda medıınalyq qaldyqtardy (paıdalanylǵan maskalar, qolǵaptar, sýlyqtar jáne t.b.) qaýipsiz jınaý jáne kádege jaratý úshin konteınerler ornatý.
10. Eger vakınanyń kezekti dozasyn engizý qandaı da bir sebeppen keshiktirilse, vakınaııany qaıtadan bastaýdyń qajeti joq, vakınanyń kelesi dozasyn múmkindiginshe tezirek engizý qajet.
12. Vakınalardy engizý arasyndaǵy aralyq № 361 buıryqtyń talaptaryna sáıkes saqtalady: eger vakınalar men basqa da ımmýnobıologııalyq preparattar bir kúni engizilmese, tiri vakınalardy engizý arasyndaǵy aralyq keminde tórt apta saqtalady; tiri jáne ınaktıvaııalanǵan vakınalardy engizý arasyndaǵy aralyq saqtalmaıdy.
13. Qazirgi ýaqytta COVID-19-ben aýyryp jazylǵan adamdardy jáne COVID-19 jaǵdaılarymen baılanysta bolǵan adamdardy vakınaııalaý úshin belgili medıınalyq qarsy kórsetilimder joq, sondaı-aq vakınaııalaý kezinde balalardyń COVID-19-dy juqtyrý qaýpiniń artýy nemese vakınaııanyń aýrý aǵymyna áseri týraly derekter joq, ıaǵnı COVID-19-ben aýyryp jazylǵan adamdar jáne klınıkalyq belgileri joq baılanysta bolǵan adamdar ádettegideı vakınaııalanady.
