Qazaqstan – san türlı ūlttyŋ bır şaŋyraq astynda tatu-tättı ömır sürıp jatqan ortaq mekenı. Ärbır qazaqstandyq üşın «Otan» ūǧymy tuǧan jermen ǧana şektelmeidı. Ol – beibıtşılık pen kelısımnıŋ, dostyq pen bırlıktıŋ simvolyna ainalǧan el. Iаǧni, «Qazaqstan – ortaq üiımız» degen söz – jai ǧana ūran emes, şyn mänındegı ömırlık qaǧidaǧa ainalyp otyr. Osyǧan orai El.kz aqparattyq agenttıgınıŋ tılşısı özge ūlt ökılderımen tıldesıp, olardyŋ eldegı beibıtşılık pen kelısımdı saqtau jolyndaǧy ülesterı jönınde äŋgıme örbıttı.
Täuelsızdık alǧan sätten bastap Qazaqstan ūlttar men ūlystardyŋ teŋ qūqyqta ömır süruın basty qūndylyqtardyŋ bırı retınde qarastyryp keledı. Bügınde elımızde 130-dan astam ūlt pen ūlys ökılderı tatu-tättı ömır sürude. Būl – köpūltty memleket üşın ülken jetıstık.
Qazaqstannyŋ būl jetıstıgı kezdeisoq emes. Onyŋ negızınde tereŋ saiasi köregendık, dūrys ūstanymdar men saliqaly ışkı saiasat jatyr. Osy oraida Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ rölı erekşe. Ol – elımızdegı ūlttar arasyndaǧy yntymaq pen bırlıktıŋ altyn köpırıne ainalǧan bıregei institut.
Bügınde Assambleia qūramynda 500-den astam etnomädeni bırlestık jūmys ısteidı. Olar eldıŋ tükpır-tükpırınde öz mädenietterın, salt-dästürlerın, tılderın saqtaumen qatar, qazaqstandyq bırtektılıktı qalyptastyruǧa da üles qosyp keledı.
QHA jūmysynyŋ arqasynda Qazaqstanda ūlttar arasynda alauyzdyq nemese qaqtyǧystar bolǧan emes. Būl – elımızdıŋ ışkı tūraqtylyǧy men äleumettık tūtastyǧynyŋ körsetkışı. Assambleia ärbır ūlt ökılınıŋ öz oiyn aşyq aituyna, mädenietı men dästürın nasihattauyna, memlekettıŋ qoǧamdyq-saiasi ömırıne belsene aralasuyna mümkındık beredı.
Aleksandr Averkiev - Astrahan qalasyndaǧy №2 jalpy bılım beretın mektepte muzyka pänınıŋ mūǧalımı. Ol «Qazaqstan - bızdıŋ ortaq üiımız» dei otyra, qazaq jerınde düniege kelgenımen maqtanatynyn jasyrmaidy.
Memlekettık tılde änder oryndau arqyly qazaq tılınıŋ damuyna öz ülesımdı qosyp kelemın. Bügınde mektepte jūmys ısteimın. Balalarǧa muzyka pänınen sabaq beremın. Jūmysym özıme ūnaidy. Öskeleŋ ūrpaq öz elımen maqtana aluy üşın olarǧa bügınnen-aq elımız, batyrlarymyz, qaharmandarymyz, aqyndarymyz turaly köp aqparat beru kerek. Būl maqsatta ärtürlı ädısterdı qoldanuǧa bolady. Öz tarapymnan būl mälımetterdı balalarǧa muzyka, än arqyly jetkızıp kelemın,-dep aǧynan jaryldy mūǧalım.
Onyŋ aituynşa, än arqyly bala halqymyzdyŋ ruhyn, ata-babamyzdyŋ bolmysyn jüregımen sezıne alady.
Muzykalyq aspaptar arqyly ūltymyzdyŋ tarihyna tereŋınen boilai alady, - dep tüsındırdı ol.
Kökşetau qalasy qūrylys-tehnologiialyq kolledjınıŋ Qazaq tılı, biologiia pänderınıŋ oqytuşysy, “Söile” spiking-klubynyŋ jetekşısı Alena Malkova-Solopova da Otanyna degen süiıspenşılıgın aita otyryp, QHA turaly oiyn ortaǧa saldy.
Qazaqstan halqy Assambleiasy – elımızdegı beibıtşılık pen tūraqtylyqty saqtauda erekşe maŋyzdy ūiym. Ol ärtürlı ūlt ökılderın bır şaŋyraq astyna bırıktırıp, özara syilastyq pen tatulyqty nyǧaitady. Qazırgı zamanda mūndai qūrylym öte qajet dep senemın. Sebebı köpūltty memlekette tynyştyq pen kelısım – damudyŋ basty kepılı,-deidı ol.
Alenanyŋ aituynşa, Assambleia arqyly är etnos öz mädenietı men dästürın saqtai otyryp, Qazaqstannyŋ bırtūtas halqyna ainalyp otyr.
Men būl ūiymnyŋ qoǧamdaǧy rölı zor dep esepteimın. Sondai-aq onyŋ jūmysy elımızdıŋ bolaşaǧy üşın maŋyzdy dep bılemın, - deidı özı.
Ol QHA müşesı retınde türlı ıs-şaralarǧa qatysyp, ärtürlı etnos ökılderımen aralasyp tūrady. Assambleiany ülken otbasyǧa balaidy.
Assambleia müşesı retınde memlekettık tıldıŋ damuyna üles qosyp kelemın. Mäselen, negızgı jūmysymnan keiın kökşetaulyqtarǧa tegın sabaqtar ötkızumen ainalysamyn,-dep tüsındırdı Alena.
Anastasiia Boşkova - «Viara» bolgar etnomädeni bırlestıgınıŋ jetekşısı. Sondai-aq, Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ müşesı. Ol ata-babalarynyŋ Stolypin reformalary kezınde şetel asyp, qazaq jerıne qonys audarǧanyn aitady. Bügınde keŋ ärı berekelı qazaq jerıne kelgenıne 118 jyl tolypty. Onyŋ aituynşa, Qazaqstanda bolgarlardyŋ besınşı ūrpaǧy ömır sürude.
Būl jerde atalarymyz, äkelerımız düniege keldı. Būl jerde bız jäne bızdıŋ balalarymyz ömırge keldı. Qazaq jerınde ömır sürıp, ösıp-örkendep, elımızdıŋ igılıgı üşın eŋbek etıp kelemız, - deidı ol.
Anastasiia Qazaqstandaǧy bolgarlar arasynda aralas nekeler köp ekenın alǧa tartady.
Qazaq otbasylaryna qyz berıp, bolgar otbasylaryna kelın tüsırdık. Jüz jyldan astam uaqyt boiy qazaq halqymen etene aralasyp, sıŋısıp kettık. Men qaşanda Qazaqstanda tūratyn bolgarlar, nemıster, poliaktar, koreiler Europa nemese basqa jerde tūratyndardan özgeşe ekenın aityp otyramyn. Bız qazaqy mentalitetpen ömır sürıp kelemız,-dep naqtylady özı.
Aqtöbe oblysynyŋ Alǧa audanynda Bolgarka degen şaǧyn auyl bar. Būl auylda alǧaşqy qonys audaruşylardyŋ ūrpaqtary älı künge deiın tūrady. Sol auylda Aqtöbe oblysyndaǧy bolgarlardyŋ etnografiialyq üi-muzeiı de bar. Onda 100 jyldan astam uaqyt būryn qoldanylǧan tūrmystyq zattar, salt-dästürler saqtalǧan. Ol beşbarmaq, bauyrsaq, quyrdaq siiaqty qazaqtyŋ ūlttyq taǧamdary är merekede daiyndalatynyn jasyrmaidy.
Anastasiia auyldarynda bolgardyŋ sarmasyn qazaqtyŋ qazy-qartasymen bırge toiǧa arnalǧan dastarqanǧa ūsynatynyn aitady.
14 jasymda alǧaş ret Bolgar folklorlyq ansamblı qūramynda Aqtöbe oblysy atynan Qazaqstan halyqtarynyŋ bırınşı forumyna qatysu baqyty būiyrdy. Būl forum 1992 jyly, el täuelsızdıgınıŋ bırınşı jyldyǧyna orai ötkızılgen bolatyn. Mıne, däl sol kezde men özımnıŋ bolgar ekenımdı alǧaş ret sezındım. Arnaiy tıktırılgen bolgar ūlttyq kostiumderı kiıp, özıme «men kımmın, ūltym qandai?» degen sūraqtar qoidym,-dep tüsındırdı ol.
Däl sol forumda eŋ alǧaş ret «Assambleia» sözın estıptı. Qazaqstan halqy Assambleiasyn qūru ideiasy däl sol kezde aitylǧan bolatyn. Onyŋ aituynşa, ömırınıŋ, käsıbi jäne qoǧamdyq qyzmetınıŋ osy ūiymmen tyǧyz bailanysta bolatynyn elestete de almapty.
Bügınde «Viara» bolgar etnomädeni bırlestıgınıŋ jetekşısımın. 15 jyldan astam uaqyt boiy būrynǧy Dostyq üiınde, qazırgı Qoǧamdyq kelısım mekemesınde ştattyq qyzmetker bolyp jūmys ıstep kelemın. Bükıl ömırım, qyzmetım Qazaqstannyŋ qoǧamdyq kelısım jäne jalpyūlttyq bırlık ülgısın nasihattaumen, etnosaralyq kommunikasiiany nyǧaitumen, qazaqstandyq bıregeilıktı qalyptastyrumen tyǧyz bailanysty,- dep naqtylady Anastasiia Boşkova.
Ol bolgarlar täuelsızdık alǧan jyldary tarihi otanyna oralu mümkındıgı bolǧanymen, osy künge deiın eşqaisysy ketpegenın alǧa tartady. Qazaq halqymen bırge bolgar halqy qiyndyqty da, jarqyn kezeŋderdı de bırge bastan ötkerdı, ötkeredı de.
Assambleia — bıregei institut, erekşe ūiym. Tamyryn tereŋge jaiyp, tūtas äuletter, ūrpaqtar osy ūiymnyŋ müşesıne ainalyp otyr. Maqsat bır —beibıt, güldengen Qazaqstan qūru.
Assambleia müşelerınıŋ qatarynda belgılı sportşylar, mädeniet qairatkerlerı, därıgerler, mūǧalımder, qūqyq qorǧau organdarynyŋ qyzmetkerlerı bar. Olar Memleket basşysy alǧa qoiǧan mındetter men basymdyqtardy ıske asyruǧa öz ülesterın qosyp keledı.
Qazaqstan – etnostar teŋdıgı men ortaq bolaşaǧy ideiasyna negızdelgen el. Memleketımızde «Ärtürlılık – bırlıkke bastar jol» qaǧidasy berık ornyqqan. Būl qaǧidat barlyq azamattyŋ teŋ qūqyly ekenın, olardyŋ qandai ūlt ökılı ekenıne qaramastan bırdei mümkındıkterge ie boluyn közdeidı.
Köpūltty qoǧamda tatulyqty saqtau – oŋai mındet emes. Alaida Qazaqstan būl synnan sürınbei ötıp keledı. Sebebı ärbır qazaqstandyq eldegı beibıtşılık pen kelısımnıŋ maŋyzyn tereŋ tüsınedı. Mektepter men joǧary oqu oryndarynda toleranttylyqqa tärbieleu, etnosaralyq syilastyq turaly pänder engızılgen. Būl – ūrpaq sanasyna beibıtşılık pen bırlık ideiasyn sıŋırudıŋ jarqyn joly.
Jyl saiyn 1 mamyr – Qazaqstan halqynyŋ bırlıgı künı merekesı retınde keŋ kölemde atalyp ötıledı. Būl kün – halqymyzdyŋ tatulyǧy men dostyǧyn aiqyndaityn jarqyn mereke. Ol – el azamattaryn ūltqa bölmei, bır şaŋyraq astynda bırıktıretın ruhani kün.
Ūqsas jaŋalyqtar
