Basqa balalaryna qosa üş märte egız bosanǧan Raikül Räpışeva otbasy baqyty jäne bala tärbiesınıŋ erekşelıkterı jaiynda oilarymen bölısedı.
5 qūrsaq köterıp, 8 balany ömırge äkelgen batyr ana - Raikül Räpışeva. Ol qatarynan üş märte egızderdı düniege äkelıp, «altyn alqa» iegerı atanǧan.
Ol – 1945 jyly Jambyl oblysy Baizaq audanyna qarasty Abai kolhozynda ömırge kelıp, 1964 jyly 19 jasynda aq kelın atanǧan ana. Artynşa 1966 jyly tūŋǧyşyn ömırge äkelgen. Araǧa ekı jyl salyp ūl balany, al keiın üş märte egız tuǧan.Raikül Räpışeva bügınde 25 nemere, 25 şöbere süiıp otyr. Äjemen jaqyn tıldese kele özge de «egızder» kelın bolyp tüsken äuletınde bar bolyp şyqty.
- Bes qūrsaq köterdım, ülken ekı balam jalqy, sosyn qatarynan üş egız bosandym. Alǧaşqy ekı balamnan keiın 1970 jyly – düniege Asan, Üsen degen ekı ūlym, 1972 jyly – Erjan, Nūrjan, al 1975 jyly – Gülmira, Elmira degen ekı qyzym keldı. Ene joq, qaiynsıŋlı joq, küieu jūmysta, jalǧyz özım bärıne ülgerdım. Bala da tudym, jūmys ta ıstedım. Üide bır-bır jyldan ǧana otyrdym. Balabaqşaǧa berdım. Balalardy oqyttym, ösırdım, öndırdım, jūmysta ozat boldym. Men egız tuyp em,ärı qarai jalǧasty. Ülken qyzymda, nemeremde egız bar, - deidı äjei.
«EGIZDERGE KÖZ TİDI»
Raikül äje egız qyzdarynyŋ taǧdyryna qynjylady. Qatar-qatar düniege egız balalar düniege kelgen soŋ, köz tidı me dep te qauıp qylady.
Kenje egızder Gülmira men Elmiranyŋ bırı jetı aiynda şetınep ketıptı. Al ekınşısı 46 jasynda ömırden ötıptı.
- Därıgerımız nemıs kısı edı. Ol sol kezde «jūrttar bır balaǧa qarai almaidy. Al onyŋ ekı balasy bar, taza, appaq, ädemı» dep edı. Sodan ba deimın, qyzyma qatty köz tiıp, sol künı şetınep kettı. Ekınşı syŋary 46 jasynda qaitys boldy, - degen äje jürektegı mūŋdy jasyrmady.
Raikül Räpışeva balalarǧa qatal bolyp, qatal tärbielegenın de jasyrmady. Alǧaşqy üş balany Almatyda oqytyp, egızderdı Mäskeuge de bılım aluǧa jıbergen. Olar zootehnik mamandyǧyn alǧan. Al kenje egız ūldar äke jolyn quyp, jürgızuşıbolyp qyzmet etıp jür.
«KELINDER TIRLIGINE ARALASPAIMYN»
Aq jaulyqty Raikül äje 34 jyl būryn eneatanǧan. Bügınde 5 kelınnıŋ basyn bırıktırıp, tatu-tättı ömır sürude. Qoǧamnyŋ özektı taqyrybyna ainalǧan ene men kelın arasyndaǧy daudy da tüsınbeitının aitty.
- Tuǧan balalarymnan 5 kelınım bar. Nemere kelınderımnen – törteu. Bärı maǧan qarap söilemeidı, kelınderımnıŋ bärı altyn, jaqsy. Enege qarap söilemei, jaǧdaiyn jasasa, sız-bız desıp jürse ömır öte beredı. Kelınderge men söilemeimın, olar «apa, äje» dep syilaidy. Olardyŋ tırlıkterıne aralaspaimyn, onyŋ ne keregı bar? Ene men kelınnıŋ bır-bırımen qarsy söilesuı bolmaidy. Kelınderıme «balam aşulanyp kele jatsa, ündemei qoia sal. Sonda üide bereke bolady» dep jiı aityp otyramyn. Sonymen kelınderım maǧan da, balalaryma da qarsy kelmeidı. Ūrys-kerıs joq. Alǧaş ene atanǧanyma 34 jyl boldy. Bärı ösıp-önıp jatyr. Kelınderım jūmys ısteidı, otbasyna ülgeredı. Nemerelerım äje-äje dep şulap ösıp jatyr. Merekelerde bala-şaǧamnyŋ bärı aldyma kelıp qūttyqtap ketedı, - deidı ol.
JARTY ǦASYR BIR ŞAŊYRAQ ASTYNDA
Raikül Räpışeva jūmys ıstep jürıp, 19 jasynda jūbaiy Tūrsynqūlmen otau tıkken. Ekeuı audan ortalyǧyndaǧy Jambyl qūs fabrikasynda ūzaq jyldar eŋbek etıp, zeinetke şyqty. Erlı-zaiyptylar 50 jyl bır şaŋyraq astynda qol ūstasyp ömır sürgen. Joldasy 72 jasynda nemere-şöberenıŋ bırazyn körıp, 2014 jyly ömırden ozypty.
- Ol kısı jürgızuşı bolyp, Abai kolhozynda jürgende tanysqanbyz. 30 jasyma deiın 8 balaly boldyq. Bızdıŋ kezde qazırgıdei pampers, daiyn tamaq degen bolmaǧan. Aqyl aitatyndai enem men järdem qylar qaiyn sıŋılım bolmady. Şalym da jūmysqa ketetın. Bır jasyna deiın qarap, keiın balabaqşaǧa aparyp tastap, jūmys ıstedım. Dekrette otyrǧan emespın. Ol kezde 1 jyl ǧana edı. Uaqyt taptyq, Bızge eşqandai qiyn bolǧan joq, bärınıŋ jaǧdaiyn jasadyq. Üilendırıp, aiaqtandyrdym, - deidı Raikül äje.
Otbasy men jūmysty qatar alyp, äulettıŋ tütının biık ūşyrǧan äje "Qazaqstan Täuelsızdıgıne 25 jyl" merekelık medalı men "Jambyl oblysyna sıŋırgen eŋbegı üşın", "Baizaq audanyna sıŋırgen eŋbegı üşın" tös belgılerımen marapattalǧan.
PERZENT TILEGI
Äjeidıŋ ūly Asan Räpışev anasynyŋ erekşe jan ekenın aityp, qatarynan üş ret egız bosanǧan adam kemde kem deidı.
- Menıŋ altyn anam 30 jasyna deiın bır emes, bırneşe ret, qatarynan üş märte egızderdı düniege äkeldı. Mūndai ana menıŋ bıluımşe, Qazaqstan boiynşa bıreu-aq. Būl ömırde men anama qolymnan kelgen bar jaqsylyqty jasaǧym keledı. Batyr anamdy bükıl qazaq elı bılse eken dep armandaimyn. Bız balalary er jettık, aldymyz 50-den astyq. Sonyŋ özınde anamyz bızdı künde ızdep tūrady. Bızdı älı baladai köredı. Anamnyŋ şarşamai, talmai bızdı baǧyp ösırgenıne basymdy iemın. Aralary ekı-üş jas, onyŋ üstıne qatar-qatar egızbız, äkemız ertelı-keş jūmysta, bala tärbiesımen de özı ainalysqany naǧyz erlık emei nemene?! - deidı ūly Asan Räpışev.
5 ret qūrsaq köterıp, 8 balany bosanǧan äje Jambyl oblysy, Baizaq audanyna qarasty Köktal auylynyŋ tūrǧyny. Biyl Raikül Räpışeva 80 jasqa tolyp, aǧaiyn-tuystyŋ aldynda ülken mereitoi jasamaq niette ekenın jetkızdı.
Symbat Nauhan
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
