Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń tóraǵasy Darhan Jazyqbaı «Aıqyn» gazetine bergen suhbatynda ákimderdiń biliktiligin arttyrý jáne qaıta daıarlaý baǵdarlamasynyń mańyzdylyǵy týraly aıtty.
Bilimdi úzdiksiz jetildirý – qajettilik
Bilim berý úzdiksiz júretin proess, sondyqtan bilim zamanǵa saı ózgerip, jańaryp otyrýy zańdylyq. Máselen, osydan on jyl buryn alǵan bilim, qazirgi ǵylymı-tehnologııalyq progrestiń qarqyndy damýyna baılanysty jańa zaman talaptaryna jaýap bere almaýy da yqtımal. Osyǵan oraı zaman kóshine ilesý úshin bilimdi úzdiksiz jetildirip otyrý mańyzdy. Bilimdi jetildirý barysynda qazirgi zamannyń ǵylymı-tehnıkalyq jetistikterin tıimdi paıdalaný zaman talaby.
Aýyl ákimderin saılaý 2021 jyldan bastaldy. Bul elimizdegi memlekettik basqarý isindegi jańa júıege aınaldy. Aýyl ákimine saılanýǵa Konstıtýııaǵa sáıkes Qazaqstan azamattary túse alady. Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev halyqqa Joldaýynda «Azamattardyń sońǵy jyldardaǵy taǵy bir talaby – ákimderdi tikeleı saılaý júıesin engizý. Bul talap ta oryndaldy... Halyq ózi tańdaǵan ákimderdiń quramy edáýir jańardy» degen bolatyn. Saılanǵan ákimderdiń ishinde el arasynan shyqqan, buryn mektepte ustaz bolǵan, jeke kásipte júrgen túrli salanyń mamandary bar. Aýyl ákimderiniń shamamen 40%-nyń (919 ákim) atqaryp jatqan laýazymdaǵy merzimi eki jyldan da aspaıdy. Sáıkesinshe 213 ákimniń jalpy memlekettik qyzmettegi tájirıbesi eki jyldan az.
Saılanǵan ákimderdiń tıimdiligin arttyrýǵa qoldaý kórsetý
Keıbir aqparat resýrstarynda ákimderdi oqytýdyń qajeti qansha, olardyń bilimi jetkiliksiz bolsa nege saılandy degen pikirler aıtylyp júr. Osy rette, memleket halyq tańdaýymen sanasatynyn aıtý oryndy. Demek, bul saılaýshylardyń senimine ıe bolyp, tańdalǵan ákimderge memleket tarapynan jasalǵan qoldaý ekenin umytpaǵan jón. Sebebi, saılanǵan ákimderdiń memlekettik basqarý, jergilikti ózin-ózi basqarý isinde, salyq kodeksi men tórtinshi deńgeıdegi bıýdjetti tıimdi ıgerý men basqarý, memlekettik satyp alý, ınvestıııalyq jobalardy tartý jáne ózge de kóptegen salalyq baǵyttardan tájirıbesin shyńdap, arnaıy quzyretin arttyrý kerek. Sebebi, atalǵan salalar boıynsha jetkilikti deńgeıdegi quzyretterdiń bolmaýy múmkin. Osyǵan baılanysty, halyq óz tańdaýyn jasaǵandyqtan, memleket saılanǵan ákimderdiń bilimin jetildirý men tıimdiligin arttyrýǵa qoldaý kórsetýdi basty mindetterdiń biri retinde qarastyratynyn túsinýimiz qajet.
Ákimderdiń biliktiligin arttyrý qalaı uıymdastyrylýda?
Ákimderdiń biliktiligin arttyrý Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń úılestirýimen jáne Prezıdent janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynyń uıymdastyrýymen júzege asyrylýda. Ákimderdi qaıta daıarlaýǵa «Amanat» partııasy da qatysyp otyr. Bul baǵdarlama barlyq deńgeıde saılanǵan aýdan, aýdandyq mańyzy bar qalalardyń, aýyldardyń, kentterdiń jáne aýyldyq okrýgterdiń ákimderine arnalǵan.
Baǵdarlamanyń negizgi maqsaty
Oqytýdyń negizgi maqsaty – ákimderdiń kásibı quzyrettiligin arttyrý, basqarýshylyq daǵdylaryn damytý jáne jergilikti basqarýdyń tıimdiligin arttyrý. Olarǵa zamanaýı basqarý ádisterin meńgerý, jergilikti turǵyndardyń qajettilikterin tıimdi sheshý jáne óńirdi damytýǵa baǵyttalǵan qajetti bilim men daǵdylar beriledi.
Ákimderdi oqytý baǵdarlamasy ınteraktıvti formatta júrgiziledi, ol praktıkalyq tapsyrmalar, strategııalyq josparlaý boıynsha trenıngterdi qamtıdy. Osylaısha, olar teorııalyq bilimdi naqty jumysynda qoldanýǵa múmkindik alady.
Bir sózben aıtqanda baǵdarlamanyń basty maqsaty – jergilikti basqarý tıimdiligin arttyrý, aýyl halqynyń ál-aýqatyn jaqsartý jáne ákimderdiń qazirgi zamanǵy basqarýshylyq quzyretterin damytý.
1901 aýyl ákimi qaıta daıarlaý kýrsynan ótýde
Elimizde Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Úkimetke Memlekettik qyzmet isteri agenttigimen birlesip ákimderdiń biliktiligin arttyrý jumysyn iske asyrý boıynsha tapsyrmasyn oryndaý aıasynda aýdan, aýyl ákimderiniń biliktiligin arttyrýǵa jáne olardyń jańa tájirbıe jınaqtaýyna baǵyttalǵan arnaıy qaıta daıarlaý kýrstary ótýde.
Bul týraly Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń tóraǵasy Darhan Jazyqbaı «Aıqyn» gazetine bergen suhbatynda aıtty.
Qaıta daıarlaý baǵdarlamasynyń mańyzdylyǵy
Baǵdarlama aıasynda saılanǵan barlyq aýdan, aýdandyq mańyzy bar qalalardyń, aýyldardyń, kentterdiń jáne aýyldyq okrýgterdiń ákimderi oqytýdan ótedi. 2025 jylǵy aqpandaǵy jaǵdaı boıynsha 1901 aýyl ákimi qaıta daıarlaý kýrsynan ótýde. Al elimizdegi aýyl ákimderiniń jalpy sany – 2322. Bul kórsetkishten baǵdarlamanyń keń aýqymda júzege asyp jatqanyn ańǵarýǵa bolady. Qaıta daıarlaý nátıjesinde ákimderdiń quzyretteri artyp, jergilikti basqarýdy sapaly jańa deńgeıge kóterýge oń serpin beredi
Baǵdarlamanyń basty baǵyttary
- Aýyldyq bıýdjetti durys josparlaý jáne qarjyny tıimdi jumsaý
- Memlekettik satyp alý jáne salyqtyq túsimderdi basqarý
- Kommýnaldyq menshikti tıimdi basqarý
- ıfrlandyrý men jańa tehnologııalardy aýyl sharýashylyǵyna engizý
Baǵdarlama 240 akademııalyq saǵattan turady. Oqytý 17 modýl boıynsha ótedi, olardyń árqaısysy ákimderdiń kásibı jáne basqarýshylyq daǵdylaryn damytýǵa baǵyttalǵan. Qaıta daıarlaý nátıjesinde ákimderdiń quzyretteri artyp, jergilikti basqarýdy sapaly jańa deńgeıge kóterýge oń serpin beredi. Sebebi ákimderdiń quzyrettiligi men bilimi aýyldyń ekonomıkalyq jáne áleýmettik damýyna tikeleı yqpal etedi.
Ákimderdi oqytý baǵdarlamasy turaqty túrde jetildiriledi
Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń tóraǵasy Darhan Jazyqbaıdyń aıtýynsha, ákimderdi oqytý baǵdarlamasy turaqty túrde jetildirilip otyrady.
Oqý barysynda ákimder naqty jaǵdaılardy modeldeý arqyly tájirıbelik daǵdylardy qalyptastyrady. Kýrs sońynda árbir qatysýshy óz aýyldyq okrýginiń ekonomıkalyq damýy boıynsha naqty baǵdarlamasyn ázirleıdi. Bul ákimderdiń alǵan bilimderin tikeleı tájirıbege engizýine múmkindik beredi. Sondaı-aq Memlekettik basqarý akademııasy ákimderdiń qyzmetine monıtorıng júrgizip, oqytý nátıjelerin saralap otyrady. Bul tásil baǵdarlamanyń tıimdiligin arttyryp, keleshekte ony odan ári jetildirýge múmkindik beredi.
«Bul joba – memlekettik qyzmetti jetildirý jolyndaǵy mańyzdy qadam. Ákimderdi turaqty túrde oqytý men kásibı turǵyda damytý mehanızmderin jetildirýdi jalǵastyramyz. Aldaǵy ýaqytta baǵdarlamany keńeıtip, ony jańa baǵyttarmen tolyqtyryp odan ári aýdan ákimderin oqytýdy josparlap otyrmyz. Sondaı-aq jas ákimder úshin mentorlyq baǵdarlamalardy damytý, tájirıbe almasý alańdaryn qurý jáne halyqaralyq deńgeıdegi úzdik tájirıbelerdi engizý josparymyzda bar.
Bizdiń basty maqsatymyz – kásibı, bilikti jáne halyqqa qyzmet etetin ákimder korpýsyn qalyptastyrý. Memleket basshysynyń «Halyq únine qulaq asatyn memleket» tujyrymdamasyna sáıkes, jergilikti atqarýshy organdar halyqtyń muń-muqtajyna jedel ári sapaly jaýap berýge qabiletti bolýy tıis», - dedi Agenttik tóraǵasy «Aıqyn» gazetine bergen suhbatynda.
