Qazirgi tańda qumar oıyndarǵa táýeldilik – qoǵamnyń eń ózekti máseleleriniń biri. Lýdomanııa, ıaǵnı qumar oıyndarǵa táýeldilik, kóptegen adamdardyń ómirine psıhologııalyq, áleýmettik jáne qarjylyq qıyndyqtar ákelip, otbasylardyń berekesin qashyrýda. Qazaqstanda bul qubylys jyl ótken saıyn keń etek jaıyp, ásirese jastar arasynda alańdaýshylyq týǵyzyp otyr.
2023 jyly júrgizilgen zertteýlernátıjesi boıynsha elimizde 200 myńnan astam adam qumar oıyndarǵa tartylǵan. Onyń ishinde jastardyń úlesi aıtarlyqtaı joǵary. Vırtýaldy jáne oflaın kazınolar men býkmekerlik keńseler adamdardyń psıhologııasyn tereń zerttep, olardyń nazaryn tolyqtaı aýdaryp aldy. Oıynshy ózin toqtata almaı, shynaıy ómirdiń mańyzdy jaqtaryn umytyp, vırtýaldy álemge táýeldi bolyp qalady. Bul tek jeke adamnyń ǵana emes, onyń otbasyna da, aınalasyna da úlken problema týǵyzady.
Lýdomanııanyń basty belgileri – oıynǵa degen baqylaýdy joǵaltý, «endi ǵana jeńiske jetemin» degen úmitpen oıyndy jalǵastyra berý jáne qarjylyq shyǵyndarǵa qaramastan toqtamaý. Oıynnyń shyrmaýyna túsken adam óziniń jaǵdaıynyń aýyrlyǵyn túsinse de, toqtaýǵa kúshi jetpeı qalady. Bul tek qarjylyq shyǵyndarǵa ǵana emes, psıhologııalyq kúızeliske, tipti otbasyndaǵy janjaldarǵa ákeledi.
Qarjylyq aýyrtpalyq – lýdomanııanyń eń eleýli saldarynyń biri. Qumar oıyndarǵa táýeldi adam qarjysyn baqylaýdy tolyqtaı joǵaltyp, úlken qaryzdarǵa belshesinen batyp ketedi. "Kelesi joly utamyn" degen úmitpen sońǵy aqshasyn salyp, qaryzǵa batyp, nesıelerin qaıtara almaı qalady. Osylaısha, qarjylyq daǵdarys otbasynyń ál-aýqatyn tómendetip, ómir súrý sapasyn nasharlatady.
Psıhologııalyq turǵyda lýdomanııa adamnyń psıhıkasyn álsiretedi. Qumar oıyndarǵa táýeldi adamdardyń kópshiligi ózin kináli sezinip, ishki jan dúnıesinde kúızelis pen mazasyzdyqty sezinedi. Bul psıhologııalyq jaǵdaı olardyń ózin-ózi baǵalaýyn tómendetip, jalǵyzdyqqa, depressııaǵa, tipti sýııdtik oılarǵa ákelýi múmkin. Bul táýeldilik psıhologııalyq jáne medıınalyq turǵydan uzaq ári kúrdeli emdeýdi talap etedi.
Qazaqstanda lýdomanııaǵa qarsy kúres endi-endi qolǵa alynyp keledi. Qumar oıyn bıznesine qatysty zańnamalar kúsheıtilip, jasóspirimderdiń qumar oıyndarǵa qatysýyna qatań tyıym salynýda. Alaıda, bul máseleni tek zańnamalyq turǵyda sheshý jetkiliksiz. Eń bastysy – ár adamnyń óziniń jaýapkershiligi men erik-jigerin paıdalanyp, bul táýeldilikten arylýǵa umtylýy qajet. Lýdomanııaǵa tap bolǵan adamdar mamandarǵa júginip, psıhologııalyq qoldaý alýdan qashpaýy kerek.
Qoǵamdyq deńgeıde bul máseleni ashyq talqylaý jáne qumar oıyndardyń saldary týraly aqparattandyrý jumystaryn kúsheıtý mańyzdy. Qumar oıyndarǵa qarsy arnaıy reabılıtaııalyq ortalyqtar men psıhologııalyq qoldaý kórsetý qyzmetteri artyp keledi. Biraq bul sharalar jetkiliksiz. Árbir adam qumar oıyndardyń óz ómirine qandaı qaýip tóndiretinin túsinip, aldyn alý sharalaryn ózi qolǵa alǵany jón.
Qumar oıyndardan aýlaq bolý – shynaıy ómirdegi jetistik pen tynyshtyqqa jetýdiń basty joly. Lýdomanııaǵa túsken adamdar tek ýaqyt pen qarjysyn joǵaltpaıdy, olar óz bolashaǵyna da qaýip tóndiredi. Qoǵamnyń árbir múshesi osy zııandy ádetten bas tartyp, óz ómirine jaýapkershilikpen qarap, shynaıy baqyt pen turaqtylyqty izdeýi kerek
