Äiel älemı ädemılıkpen ärlense, jüregı mahabbat pen meiırımge malynǧan. Näzık jaratylys ielerınen qatygezdık şyǧady dep küdıktenu qatelık. Ömırde äielderdıŋ orny erekşe. Öitkenı olar ardaqty ana, aq jaulyqty äje, aiauly jar, süikımdı qyz jäne ene. Ärqaisysynan ärtürlı jylylyq esedı. Äjenıŋ alaqanynan, ananyŋ qūşaǧynan, al eneden şe? Būlardyŋ meiırımı tılınde eken ǧoi...
Audandaǧy eŋ ädemı toihanada üilenu toiymyz ötıp jatty. Bärı quanyşty. Bi qyzyp, än şyrqalyp, jyly lebızder aqtaryluda. Bır kezde söz kezegı menıŋ aqtöbelık qūrbyma keldı. Ol tılek arasynda: «Siyrdyŋ jauy – kene, qyzdyŋ jauy – ene» demekşı, Qūndyz eneŋdı öz anaŋdai syila!» demesı bar ma? Qasynda quanyştan jüregı jarylardai bolǧan enem tūr. Onyŋ jüzındegı özgerıstı közımnıŋ köruı naşar bolǧandyqtan baiqai almadym. Mümkın elemegen bolar, tyŋdamaǧan şyǧar degen jaqsy niet te köŋılge keldı.
Toi soŋynda mikrofondy iemdengen enem: «Ainalaiyn, kenenıŋ de, enenıŋ de tılın tapqanbyz», – dep jauap qaiyrdy. Men tūrmyn jelı şyqqan şarǧa ūqsap. «Endı ne bolar eken?» degen sūraqpen toihanadan aiaǧymdy sanap basyp şyǧyp kele jatsam: «Oibai, Qūndyz, eneŋnen abaila. Tılınıŋ aşylyǧy bar mınezdı kısı siiaqty», – dep qūrbym qūlaǧyma sybyrlap kettı. Jyǧylǧanǧa jūdyryq siiaqty anamnyŋ: «Erteŋ eneŋ körsetedı saǧan kökeŋdı» degenı esıme tüsıp, janym jabyrqady.
Bıraz uaqyt jüreksınıp jürdım. Jat jerge bırden beiımdelıp, sıŋısıp ketu oŋai emesı anyq. «Bırdeŋe dei me eken, sonda men ne aitamyn?» degen oi maza bermedı. Qoişy, äiteuır, qorqynyş seiıldı-au. Alaida enem boiymnan kemşılık ızdep, köktıkke salynbady. Körgendılıgınıŋ belgısı şyǧar, tektılıktıŋ töl älıppesın ünsız ǧana üirettı. Kemşılıgıme keşırımmen qarap, özıne de üidıŋ tırşılıgıne de beiımdedı. Şyn mänınde, onyŋ diplomy joq psiholog ekenın tüsındım. Äitpese, qolynan tük kelmeitın kelındı jerden alyp, jerge salyp, tılımen u şaşyp, köŋılge qaiau, jürekke jara tüsırıp, jekkörınıştı körınıp jürgen eneler qanşama?!
Auyldyq jerde tūrǧandyqtan aulamyzda mal qora bar. Kışkene süiretpe arbamen syrttan su tasimyz. Kädımgı auyl ömırı. Bır künı üidıŋ de, tüzdıŋ de jūmysyn öz jauapkerşılıgıne alǧan enemdı alystan baqyladym. Sol uaqytta köz aldyma kezınde köz maiyn tauysyp oqyǧan ädebi kıtaptardaǧy äiel beinesı keldı. Kiımı, üstındegı tony, basyna taqqan oramaly, şai üstınde aitqan äŋgımelerı, özın-özı ūstauy, qūddy bır Ūlpan otyrǧandai. Közderındegı quanyştyŋ tereŋınde renış jasyrynyp, betınde ömırdıŋ sürleu ızındei äjım jatyr. Sonda da ajarly, jüzınde nūr bar. Nege deisız ǧoi? Sebebı ol eşkımge aryzdanyp, şaǧym bıldırmeidı. Bıreudı kınälaudan aulaq. Menıŋ közımşe erıne «äi» dep te, «qoi» dep te aityp körmeptı.
Tırşılıktıŋ teperışıne köndıge jürıp, balalarynyŋ baqytyn köksegen enemnıŋ üide orny bölek. «Jaqsy äiel üiınde hanym ärı küŋ» degen naqyl sözdı ūstanǧan ol ardaqty da abzal adam. Äjımdı jüzı özıne sän bergen ūlymnyŋ äjesı, süigenımnıŋ anasy barlyq qūrmetke laiyq. Jastary otyzǧa taiaǧan ūl-qyzdarynan qoldau men kömegın aiamai, sanaly ǧūmyryn solarǧa qūrban etken enemnıŋ önegelı ömırı – bızdei kelınderge berık baǧdarşam.
Qūndyz ÄSKERBEK
Janqoja batyr auyly
"Adyrna" ūlttyq portaly
