Bügın 2024 jyly 12 mausymda QR Parlamentı Mäjılısınıŋ Jalpy otyrysynda Mäjılıs deputaty Qazybek İsa mūnai-gaz, strategiialyq ken oryndarymen jasalǧan qūpiia kelısımşarttardy aşyq jariialap, qaita qaraudy, halyqqa tiımsız, ädıletsız kelısımderdı toqtatudy talap etken “Aq jol” fraksiiasynyŋ deputattyq saualyn jarialady.
QR Premer-Ministrı, Zaŋsyz iemdengen aktivterdı memleketke qaitaru komissiiasy töraǧasy Oljas Bektenovke,
QR Bas Prokurory Berık Asylovqa.
“Aq jol” partiiasy bilık oilaryna kelgenın ıstegen otyz jyldaǧy mūnai-gaz, iaǧni strategiialyq ken oryndarymen jasalǧan qūpiia kelısımşarttardy qaita qaraudy, halyqqa tiımsız, ädıletsız kelısımderdı toqtatudy talai jyldan berı talap etude. Bız jalpy bes ret, sonyŋ ışınde Ükımetke üş ret, deputattyq saual jasadyq. Barlyǧynda da naqty şeşımnen bas tartty.
Endı mıne, jaŋa ükımetke, Zaŋsyz iemdengen aktivterdı memleketke qaitaru komissiiasyna taǧy deputattyq saual jasap otyrmyz.
1.Äzırge jetken jetıstıgımız, Strategiialyq ken oryndaryndaǧy elımızdıŋ ülesı bız talap etkendei 51% bolmaǧanmen, 50 paiyzdan az bolmauyn zaŋmen bekıtuge qol jetkızdık. 30 jyl jatqa ketıp jatqan el bailyǧyna tosqauyl qoiuda būl Parlamenttıŋ ülken eŋbegı.
Bıraq, "Şeteldıktermen ken oryndary jaily jasasqan Önımdı bölu Kelısımderın (ÖBK) aşyq jariialau kerek" degen el kütıp otyrǧan talap älı oryndalmai keledı.
2.Önımdı bölu turaly kelısım degen ne? Ol – eŋ aldymen investordyŋ müddesı men paidasyn ǧana qorǧaityn kelısım. Damyǧan elderde mūndai önımdı bölu turaly kelısım jasalmaidy.
Memleket investordyŋ bükıl şyǧynyn öteitındıkten, investorǧa eş qauıp joq.
Al memleketke şe?
Mysaly, BAQ jazuynşa, memleketımızge älemdegı eŋ ırı Qaşaǧandaǧy mūnai mūhitynan tietını tamşydai ǧana - 2 paiyz?!.
3.Jaqynda, säuır aiynda Qazaqstan Qaşaǧan mūnai ken ornyn igeruşı halyqaralyq mūnai kompaniialarynan joǧalǧan paidanyŋ ornyn toltyrudy talap ettı. Öndırıp alǧysy keletın ötemaqy kölemın 150 mlrd dollarǧa deiın arttyrdy.
Bız Ükımettıŋ halyqaralyq mūnai kompaniialarynan 150 mlrd ötemaqy talap etuın barynşa qoldaimyz. Būl - otyz jylǧa juyq jat eldıŋ qazynasyna qūiylyp jatqan qara altynymyz – mūnai mūhitynyŋ öz halqyna tiesılı zaŋdy sybaǧasy.
Iаǧni, būl būryn da atap aitqanymyzdai, Mūnai önımın bölu turaly qūpiia kelısım “Eskı Qazaqstan” bilıgı üşın zor kelısım bolǧanmen, halyq üşın sor kelısım bolǧanynyŋ aiqyn aiǧaǧy.
Demek, talai talap etkenımızdei, transūlttyq mūnai-gaz kompaniialarynyŋ halyqty qanauşy şarttaryn qaita qarauǧa tiıspız.
Bız osy qorlyqqa otyz jylǧa juyq tözıp kelemız!
4.Önımdı bölısu kelısım-şarttarynyŋ merzımı 2033 jäne 2041 jyldarǧa deiın. Sondyqtan, älı taǧy da 20 jyldai el bailyǧy syrtqa aǧylatyndyqtan,
Kelısımderdı halqymyzdyŋ paidasy üşın aşyq jariialap, qaita qarauymyz qajet!
Ükımettıŋ uäjı - halyqaralyq qūqyqqa sai Kelısım şarttaryn jariialauǧa bolmaidy-mys.
Bızdıŋ şekesı tar şeneunıkter şeşımıne sai, jer qoinauynyŋ iesı - Qazaqstan halqy şeteldıkterdıŋ öz menşıkterın qalai paidalanyp jatqanyn bılmeuı kerek eken?!.
Iаǧni, bar bailyǧyŋdy tonap jatqandardan “ne ıstep jatsyŋdar?” dep sūrauǧa bolmaidy eken…
Qara altynymyz, mūnaiymyz – ekonomikalyq qan tamyrymyz.
QANYMYZDY KIMDER QALAI SORYP JATQANYN BILUGE QAQYMYZ BAR MA, JOQ PA?
Būny qazaqtyŋ “Ūrysy myqty bolsa, iesı jazyqty bolady” degen maqalyn halyqaralyq zaŋdastyru deuge bolady…
5.Konstitusiiaǧa säikes, Qazaqstanda halyqaralyq şarttar parlament olardy ratifikasiialaǧanda ǧana ūlttyq zaŋnamadan üstem bola alady.
Al Önımdı Bölısu Kelısımı Parlamentte talqylanbaǧan jäne ratifikasiialanbaǧan, halyqtan jasyryn jasalǧan, sondyqtan olar bızdıŋ zaŋdarymyz ben Konstitusiiamyzǧa baǧynuy tiıs.
2022 jyly jazda Prezident Toqaev būrynǧy Önımdı bölu turaly kelısımşarttar 30 jyl būryn basqa jaǧdaida jasalǧandyqtan, qazır olarǧa tüzetu engızudı tapsyrǧanyn jaŋa Ükımettıŋ esıne salamyz!
Qūdai bergen bükıl eldıŋ bailyǧyn, kennıŋ bailyǧyn jeke ielenetındei ol eşkımnıŋ, eks prezidenttıŋ de, ol özı moiyndaǧandai kez kelgenın qoldarynan süirep sotqa aparuǧa bolatyn 162 oligarhtyŋ da ata-babasynan qalǧan mūrasy emes!
Halyqtyŋ kelısımınsız jasalǧan, Halyq bailyǧyn Halyqtan jasyrǧan
Kelısımderdı Zaŋsyz dep sanaimyz!
«Aq jol» demokratiialyq partiiasynyŋ ūsynystary:
1.Şeteldıktermen strategiialyq ken oryndary jaily jasasqan Önımdı bölu Kelısımderın (ÖBK) aşyq jariialau kerek.
2.Zaŋsyz aktivterdı memleketke qaitaru komissiiasy Önımdı bölu Kelısımderı (ÖBK) aşylmasa da, qataŋ tekserıp, jemqorlyq anyqtalsa, aktivterdı memleketke qaitaruy tiıs!
3.Aldaǧy uaqytta jer qoinauyn paidalanu kelısım-şarttarynda halyq üşın jabyq baptar men normalardy qoldanuǧa tyiym saludy talap etemız.
Ūqsas jaŋalyqtar
