Osydan 94 jyl buryn, 1930 jyly 20 sáýir BMSB (Birikken memlekettik saıası basqarma-OGPÝ) «úshtiginiń» sheshimimen Alash qozǵalysynyń Muhamedjan Tynyshbaev bastaǵan 20-dan astam múshesi jazalanǵan bolatyn.
Osy toppen birge isti bolǵan Muhtar Áýezov, Ýálıhan Omarov, Bilál Súleev, Álimhan Ermekov aldyn ala tergeý kezinde túrmede otyrǵan ýaqyty esepke alynyp, bosatyldy.
Olar aýdarylyp barǵan jerlerinde saıası senimsiz adamdar retinde OGPÝ organdarynyń baqylaýynda boldy.
Aıta keteıik, buǵan deıin jazýshy Muhtar Áýezovtiń nege qýǵyndalǵany týraly jazǵan edik.
Osyndaı ult zııalylarynyń basyna kún týǵan shaqta Muhtar Alash zııalylary ustanǵan ıdeıadan aýytqyǵan joq. Kerisinshe ult zııalylarynyń kótergen áleýmettik máselelerin odan ári jalǵastyryp, maqalalary arqyly úkimetke jetkizýge tyrysyp, olardyń biliktiligin, bilimdiligin, ıdeıalaryn ulttyq múddege qoldanýdy jón sanady. Qazaq mádenı-aǵartý salasyna jastardy tarta otyryp, qazaq maman kadrlaryn daıarlaýdy qoldady. Qazaq jastary arasynda túrli mádenı is-sharalar uıymdastyryp, Semeıde drama teatrynyń irgetasyn qalap, áleýmettik jaǵdaıǵa baılanysty pesalaryn qoıyp, el aralap, qarapaıym halyqtyń tamashalaýyna muryndyq boldy.
Degenmen úkimettiń uzyn quryǵy Muhtardy da jaıyna qaldyrmady. 1930 jyly onyń ústinen alashshyl, ultshyl retinde is qozǵalyp, tutqyndalady. Oǵan tikeleı túrtki bolǵan 1930 jyldyń 1 qazanynda Almatyda ótken qalalyq partııa belsendileriniń jınalysynda «alashshyl, ultshyl, sádýaqasovshyl» dep aıyptaǵan Qazaq ólkelik komıtetiniń hatshysy F. Goloekınniń baıandamasy edi. Osy negizde Muhtarǵa taǵylǵan 58 baptyń 7,11-tarmaqtaryndaǵy aıypta «Alashshyl kontrrevolıýııashyl kózqarasta bolyp, patrııa qatarynyna kirip aldy, ultshyldyq áreketter jasady» delinip, qylmysyn betine basýǵa tyrysty. Sóıtip oǵan «alashshyldarmen birge astyrtyn uıym quryp keńestik bılikke qarsy shyqty, baıshyl-ultshyl kózqarasta bolyp, feodaldyq ómirdi dáriptedi» degen aıyptar taǵyldy.
1932 jyly 20 sáýirde QAKSR OGPÝ-dyń ýákiletti tóraǵasy Karýkııge jazǵan hatynda óziniń ádebı jáne zertteýshilik qyzmet jolynyń keıde tipti Qazaqstandaǵy mádenı revolıýııanyń joly men umtylysyna qarsy boldy degen qorytyndyǵa kelgendigin jaza otyryp, óziniń «Eńilik-Kebek», «Qarakóz» sııaqty shyǵarmalarynda burynǵy ómirdi kókseý bar ekendigin, keńestik jastardyń sana-sezimine kereǵar áser týdyrýy múmkindigin, «Tań», «Sholpan» jýrnaldarynda óziniń revolıýııaǵa deıingi qazaq ádebıetiniń jolyna qatysty ıdeologııalyq tujyrymdary revolıýııalyq jyldar men revolıýııalyq qoǵamnyń áleýmettik tapsyrysyna sáıkes kelmeıtindigin, bul qatelikter qazaq aqyny Abaı Qunanbaev týraly shyǵarmalaryndaǵydaı keıingi zertteýlerinde de joıylmaǵanyn moıyndady. Ol sonymen qatar «Alqa» platformasyna qatysty oıyn da qatelikke jatqyzyp, aldaǵy ýaqytta Qazaqstandaǵy mádenı revolıýııanyń tabysqa jetý jolyna kedergi bolmaýǵa ýáde berip, kerisinshe, onyń tabysty júrýine yqpal etetinin senim bildirdi.
