Jaqsylardy körıp jürmız ǧoi... Jan-jaqtan jiylǧan baqsylardy körmek üşın "Qazaq baqsylarynyŋ tūŋǧyş qūryltaiyna" arnaiy bardym. Ondaǧy maqsatym – osy täŋırşılder degen kımder, olar ne ıstep jatyr, ruhani deŋgeiı neşık, qazaq dünietanymyna, onyŋ mädenietıne, salt-dästürıne degen közqarastary qandai, dınşılder dauryǧyp jürgendei olar şynynda da adasqandar ma, olardy kım qarjylandyryp otyr t.b. saualdarǧa jauap ızdep barǧan edım.
Baqsylar qūryltaiy Almaty qonaq üiınde taŋerteŋgı saǧat 10:30-da bastalyp, keşkı saǧat 19:00-de märesıne jettı. Nesın aitasyz, toǧyz saǧat boiy tapjylmai otyryp, aiaǧyna deiın tamaşalap qaittyq.
Qazaq baqsylarynyŋ būl tūŋǧyş qūryltaiy halyqaralyq ǧylymi konferensiia deŋgeiınde ötken bas qosu boldy.
Sebebı mūnda baiandama jasaǧan şeşenderdıŋ denı zertteuşı ǧalymdar boluymen erekşelendı.
Būǧan köz jetkızu üşın baiandamaşylardyŋ aty-jönı men kötergen taqyryptaryn jaza ketpekpın. Olar:
Arman Nūrmūhanbetov, Qūryltaidyŋ ūiymdastyruşysy (Qazaqstan)
"Qasiet – Ūly Dala örkenietınıŋ qainar közı"
Berık Ataş, filosof, (Qazaqstan)
"Qazaq baqsylyq ǧūryptary"
Meruert Qūrmanǧalieva, muzykatanuşy (Qazaqstan)
"Saz önerındegı qazaqy qasiet"
Aqnar Şärıpbaeva, muzykatanuşy (Qazaqstan)
"Qazaq baqsylyǧyndaǧy qobyzdyŋ orny"
Pakizat Talasbaeva, zertteuşı (Qazaqstan)
"Qasiet fenomenınıŋ ǧylymi dälelderı"
Sergei Seren, baqsy (Buriatiia)
"Buriattardyŋ baqsylyq dästürı"
Erkin Alekseev, alǧyschyt, homuschyt, mädeniettanuşy, (Saha)
"Saha baqsylyǧynyŋ dästürı"
Sandil Djadhav, İoga institutynyŋ direktory, (İndiia)
"Meru. Vedda jäne Täŋırşılık mädenietterınıŋ qarym-qatynasy"
Edrian Kumans, Amerikadaǧy Lenape tūrǧylyqty halqynyŋ (ündısterdıŋ) baqsysy (AQŞ)
"Jergılıktı Amerika halqynyŋ (ündısterdıŋ) baqsylyq dästürı"
Nūrasyl Qūsaiyn, Qūryltai demeuşısı (Qazaqstan)
"Kienıŋ qiyndyqtardy şeşudegı kömegı"
Būl baiandamalarda "Eger de deidı, kım de kım deidı..." dep bastalatyn jūrt qūlaǧyn jauyr qylǧan uly uaǧyzdar aitylǧan joq. Eş baiandamaşy "Täŋırşı bolyŋdar!" dep ūran kötergen joq. Tek ūlttyq dünietanym men mädeniettanu tūrǧysynda türlı ǧylymi közqarastar bıldırılıp, oi-tūjyrymdar aitylyp, jeke pıkırler ortaǧa tastalyndy.
Bır sözben aitqanda, bızdıŋ baqsy dep jürgenımız ūlttyq sana ielerı – ǧalymdar men ūlttyq kod ielerı – önerpazdar (qobyzşy, küişı, änşı) eken jäne olardyŋ memleketşıldıgı, ūlt süigıştıgı (patriotizm) dästürşıldıgı asa küştı keledı eken. Būl menı quantty.
Qysqaşa aitqanda osy.
Aitpaqşy, qazaq baqsylary oflain, şeteldıkter onlain rejimınde baiandama jasady jäne būl qai arna ekenın bılmeimın, bır iutub arnada tıkelei efir arqyly transliasiialanyp tūrdy. Saqtalǧan şyǧar, qyzyǧuşylar bolsa, tauyp alyp tamaşalaularyŋyzǧa bolady.
Erlan Toleutai
Ūqsas jaŋalyqtar
