ÁBÝBÁKIR QAIRAN: SALT-DÁSTÚRIMIZDI OQYTÝYMYZ KEREK

2438
Adyrna.kz Telegram

Qyrdyń qyzyl gúlindeı qyrmyzy qyzdarymyz ben jalańa qylyshtaı jas jigitterimizge óz ultymyzdyń salt-sanasy men ádet-ǵurpyn áli de bolsa sińire almaı kele jatqanymyz janymyzǵa batady. Ózbekterdiń «qazaq bolam deseń, aldymen orys bolyp al» degen ájýa sózin eske alǵan saıyn, otarlaý saıasatynyń osynshalyqty tózgisiz ekendigine, tipti kóziń jete túsedi, kóńiliń jabyrqap, buldyr bolashaqqa úmitsiz kózben qaraǵandaı bolasyń. Reseı Imperııasy jerimizdi jaýlap, elimizdiń erkindigin joısa da, qazaqtyq qadyr-qasıetimizdi saqtap turǵan saltymyz ben ádet-ǵuryptarymyzǵa tısken joq edi ǵoı. Máselen, qyrǵyzdyń aq qalpaǵy men ózbektiń ala taqııasy olardyń kim ekendigin alystan-aq tanytyp turǵanda, ózimiz qandaı ózgesheligimizben erekshelenemiz dep namystanyp-aq qalamyz.Ulttyq kıimderimizge sahnadaǵy ártisterimizge ǵana tán kıim retinde qaraıtynymyz sonshalyq, eger sonyń birin áldekim kóshege kıip shyqsa, ań kórgendeı ajyraıyp qaraıtyn da ózimiz. Ashyǵyn aıtý kerek, biz ózimizdiń ulttyq qundylyqtarymyzdy joıýǵa, mensinbeı qaraýǵa, elep-eskermeýge kúni búginge deıin jan salyp umtylyp kele jatqan ultpyz. Babalarymyz aıtyp ketken «ózińdi óziń syılasań, jat janynan túńiler» degen sózinen attap ótip, «óz aǵasyn aǵalamaǵan – kisi aǵasyn jaǵalaıdy» degendeı, oryssha júrip, oryssha turǵandy janymyz súıedi, oryssha sóılep qana qoımaı, oryssha boqtaýdy da kóńilimiz qalaıdy. Biz ulttyq salt-sana men dástúrdi, minez qulyqty, ózimizdiń tól sıpattarymyzdy umytyp bara jatqanymyz sonshalyq – qazaqqa tán erekshelikterimiz kún saıyn joǵalyp bara jatqandaı. Kóńil qoıyp qarasaq, qazaqtyń halyqtyq pedagogıkasynda sábılikten qarııalyqq deıingi aralyqtaǵy jas erekshelikterine tán barlyq kezeńdep muqııat qamtylǵan.
Sábılik shaq, balalyq kez, jetkinshektik pen azamattyq, eresektik pen qarııalyq kezeńderdiń barlyǵyna ıkemdelgen danalyq sózder men parasatty paıymdar, maqal-mátelder men támsilder qazaqta jetip artylady. Biz osy taraptan kele otyryp, mektep baǵdarlamasyna qazaqtyń salt-dástúrlerin satyly túrde oqytatyn, jan-jaqty tııanaqtalǵan jeke bir pán bolýy kerek dep oılaımyz. Bilim mınıstrliginiń nazaryna ilinse, izgi de ıgi isterdiń biri sol bolar edi.

 

"Adyrna" ulttyq portaly
Ábýbákir Qaıran
Halyqaralyq «Alash» syılyǵynyń ıegeri,
aqyn

Pikirler