Búgin – qazaqtyń lırık, muzbalaq aqyny, ózine deıingi óleń órý men jyr somdaýdaǵy ulttyq mektepterimiz ben uly dástúrlerimizdi jalǵap qana qoımaı, ony jan-jaqty damytqan, tereńdetken qazaqtyń óleń-sózin jańa zańǵarlarǵa kótergen, jańa keńistikterge alyp shyqqan sanaýly sańlaqtarymyzdyń biri Muqaǵalı Maqataevtyń týǵan kúni.
Kózi tiri bolǵanda 93 jasqa tolar edi.
Ol 1931 jyly 9 aqpanda Almaty oblysy, qazirgi Raıymbek (burynǵy Narynqol) aýdanynyń Qarasaz aýylynda dúnıege kelgen. Ákesi soǵysta qaza taýyp, anasy men ájesiniń tárbıesinde ósedi.
Muqaǵalı Maqataev 1962 jyly Almatyǵa qonys aýdaryp, ádebı ortaǵa etene aralasa bastaıdy. Almaty Shet tilderi ınstıtýtynda, Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń fılologııa fakýltetinde, Máskeýdegi M. Gorkıı atyndaǵy Álem ádebıeti ınstıtýtynda bilim alady.
Keıin «Soıalıstik Qazaqstan» (qazirgi «Egemen Qazaqstan») gazetiniń (1962-1963 jj.), «Mádenıet jáne turmys» (qazirgi «Parasat») (1963-1965 jj.), «Juldyz» (1965-1972 jj.) jýrnaldarynyń redakııasynda, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda (1972-1973 jj.) qyzmet atqarady.
«Ilıch» (1964), «Armysyńdar dostar» (1966), «Qarlyǵashym keldiń be?», «Mavr» (1970), «Aqqýlar uıyqtaǵanda» (1973), «Shýaǵym meniń» (1975) atty jyr jınaqtaryn kóziniń tirisinde jarııalap úlgerdi.
Aqyn poezııasynyń qaınar kózi, shabyt tuǵyry – týǵan eli, ósken jeri, Otan taǵdyry, zamana tynysy, zamandastarynyń arman-ańsary. Aqynnyń tuńǵysh óleńderi «Qyrman basynda», «Qoıshy bala - Ákitaı» aýdandyq «Sovettik shekara» gazetinde jarııalandy (1949). «Inimniń oıy», «Sheber» óleńderi «Jastyq jyry» atty jınaqqa endi (1951).
Alǵash Muqaǵalı Maqataevtyń talantyn baǵalaǵan Á.Tájibaev: «Ózińnen de jigerlileý, ottylaý jas jetkinshek jetkende, maqtanbasqa bola ma?!», dep baǵa bergen.
Aqynnyń «Qarlyǵashym, keldiń be?», «Darıǵa júrek» (1972 j.), «Aqqýlar uıyqtaǵanda», «Shýaǵym meniń» (1975 j.), «Soǵady júrek», «Sholpan», «Jyrlaıdy júrek», «Ómir-ózen», «Ómir-dastan» jáne t.b. jyr jınaqtary, sondaı-aq, «Qosh, mahabbat!» (1988 j.) atty prozalyq kitaby da bar.
Birshama óleńderine án jazyldy. Ózin aýdarmashylyq qyrynan da synap kórgen Muqaǵalı Danteniń «Qudiretti komedııasynyń» «Tamuq» degen bólimin (1971 j.), Shekspırdiń «Sonetterin» (1970 j.), Ýolt Ýıtmenniń óleńderin (1969 j.) qazaq tiline aýdardy.
Ol sonymen qatar, Ý.Ýıtmen, Ý.Shekspır, N.Tıhonov, R.Berns, F.Ansarı, A.Akopıan, A.Isaakıan, E.Evtýshenko, F.Morgýnnyń birneshe óleńderin qazaqshalady. Iý.A. Aleksandrov, M.M. Kýrganev tárjimalaǵan aqyn óleńderi «Zov dýshı» degen atpen orys tilinde basylyp shyqty.
