Memleket mártebesi – pedagog mártebesi

1689
Adyrna.kz Telegram
foto: Túrkistan gazeti
foto: Túrkistan gazeti

Ustaz – uly uǵym. Pedagog mamandyǵynyń qaı zamanda bolsyn bedeli asqaq. Sebebi eldiń erteńi búgingi jas urpaqtyń qolynda. Al keleshekti tárbıleıtin, bilim nárimen sýsyndatatyn – ustaz, pedagog.

Búginde jastar arasynda pedagogıkany qalap, mamandyqty serik etkenderdiń qarasy qalyń. Árıne, jyl saıyn talapkerlerdiń sany artsa, demek bul saladaǵy básekelestiktiń de qyzyp turǵany.

Pedagog mamandyǵynyń bedeli árqashan bıik bolýǵa tıis. Óıtkeni kez kelgen bilim ordasynyń jany – muǵalim. Ol qarapaıym balabaqsha, mektep, kolledj ne joǵarǵy oqý orny bolsa da eń áýeli onda jumys isteıtin mamandar – pedagog.  Onyń ústine muǵalimniń mindeti men dárejesine baılanysty kóptegen uly tulǵalardyń oıy, qanatty sózi jeterlik. Sonyń kez kelgenin jadynda saqtap, óz ómirin bilimmen sabaqtastyrǵan ár pedagogtiń bereri mol, aıtary taýsylmas.

Jalpy bilim men ǵylym jan-jaqty ıkemdilikti, erekshe meıirimdi, bilimdilikti talap etedi. Osy baǵyttaǵy mamandyqty tańdaǵandar adamdy tanı bilýi, sheberlikti meńgerýi tıis. Sebebi ár adamnyń boıyna bilim darytyp, ony «qoǵamnyń sanaly azamaty» etip tárbıeleý ekiniń biriniń qolynan kelmeıtin uly is! Pedagogıka – bilim berýimen, talmaı izdenis, bilimge degen qushtarlyq, balany tárbıeleý, ózgeniń ýaqytyn aıalap, ǵylymǵa qushtarlyǵyn oıatýymen qundy, osylarmen ardaqty.

Búginde pedagogter dúnıejúzilik bilim, aqparat, ekonomıka keńistiginde, qatań básekede baq synap, eldiń erteńi úshin aıanbaı ter tógýde. Osy oraıda Maǵjan Jumabaevtyń uly sózi bar. «Alty Alashtyń balasy bas qosa qalsa, tórdegi oryn muǵalimdiki». Árıne, saýatyn ashyp, áripti úıretken pedagogterge bas ıip, esimin ardaqtaý qajet.

Osy tusta memleketimizde de «Pedagog mártebesi týraly» Zań jobalary jasalyp, bekitilgen bolatyn. Endi pedagogtiń «mártebesi» zańmen bekitilip, qorǵalady. Bul zańǵa 2019 jyly 30 jeltoqsanda Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev qol qoıdy.

Jańa zań aıasynda muǵalimniń óz salasynda jeke damýyna, shyǵarmashylyqpen aınalysýyna, mol izdenisine jáne oqý proesin jetildirýge múmkindigi bolýy kerektigi aıtylǵan. Pedagogtiń oqytý men tárbıeleýdiń jeke avtorlyq ádisterin ázirleýi jáne ony sabaq barysynda qoldanýy, bilim berýdegi oqý quraldary men kez kelgen aqparattyq resýrsty tegin ári qoljetimdi túrde paıdalanýy boıynsha kásibı quqyqtary keńeıtilgen.

Sondaı-aq elimizdiń muǵalimderi qaǵaz bastylyqtan arylyp, bar kúshi men yntasyn bala bilimine arnaıdy. Sebebi budan bylaı kez kelgen pedagogti salasyna tán emes fýnkııalarǵa tartýǵa, shamadan tys esep berip, ýaqytyn alýǵa, negizsiz tekserýler júrgizýge tyıym salý arqyly júktemeni azaıtý maqsatynda jeke normalar kózdelgenin de aıta keteıik

Kez kelgen izdenis úshin materıaldyq qarajat pen ynta bolýy kerek. Alaıda ǵylym men bilimge bet burǵan ustaz úshin úlken qarajat qaltaǵa aýyr bolatyny jasyryn emes. Osy tusta muǵalimderdiń aılyǵyn jyl saıyn onyń biliktiligine qaraı kóterip, eńbek aqysyn tóleý jumystary da bıliktiń nazarynan tys qalmaǵan. Onyń ústine búginde Pedagogıkany tańdap, bilim alýǵa asyqqan stýdentterdiń de aı saıynǵy shákirtaqysy ósýde. Bul da bolashaq ustazdardyń oıy bólinbeı, tek bar yqylasy bilimde bolýyna bir sep bolyp otyr.

«Qazaqstannyń eńbek sińirgen ustazy» atty qurmetke ıe bolǵan pedagog 1000 eselengen aılyq eseptik kórsetkish mólsherinde birjolǵy tólem alyp otyrady. Bul 2019 jyly Prezıdenttiń bekitken zańnamasy boıynsha qabyldanǵan. Sonymen qatar, qaladan tys, aýyldyq jerlerde jumys isteıtin pedagogterdiń enshisine jeke turǵyn úı qurylysy úshin jer ýchaskelerin basym tártippen berýge kepildik belgilenip qoıǵan.

Muǵalimderdi ózderine tán emes jumystarǵa tartýǵa da zańmen tyıym salynǵan. Olardy áleýmettik, mádenı, ekonomıkalyq sharalarǵa kómek kórsetýge mindetteıtin normalar men jıi qaıtalanatyn erejeleri bar normalar alynyp tastalǵan.

Bilim berýde qazir aýqymdy keń áleýmettik proesster oryn alýda. Bolashaq muǵalimderdi daıarlaýda stýdentterdi kásipke baýlý, olardy áleýmettendirý proessterin ushtastyrý qajet. Pedagogıkalyq bilim beretin joǵary oqý ornynyń tabaldyryǵyn attaǵan árbir stýdenttiń basty armany joǵary sapaly deńgeıde tańdaǵan kásibin meńgerý. Sapaly bilim bolmasa naǵyz pedagog beınesi men muǵalim bolmysy, adamdyq tulga qalyptaspaıdy.

Túrli mamandyqtyń ishinde muǵalimdik úlken mindet pen jaýapkershiligi mol mamandyq. Ol óskeleń urpaqty qoǵamnyń bolashaq azamaty retinde tárbıeleı otyryp, kez kelgen adamnyń ortaǵa áleýmettenýine baılanysty jumystar atqaryp, balanyń tilin tabatyn adam.

Muǵalimder ǵasyrlar boıy qalyptasyp, túrli ózgeriske ushyraǵan, nátıjeli áleýmettik tájirıbeni saralap eń durys jáne eń qajetti jaqtaryn jasóspirimniń boıynda qalyptastyrýǵa tyrysatynyn naǵyz maman. Sondyqtan muǵalim mártebesi qashan da bıik, mártebeli ári qundy bolyp qala bermek.

Pikirler