Ūstaz – ūly ūǧym. Pedagog mamandyǧynyŋ qai zamanda bolsyn bedelı asqaq. Sebebı eldıŋ erteŋı bügıngı jas ūrpaqtyŋ qolynda. Al keleşektı tärbileitın, bılım närımen susyndatatyn – ūstaz, pedagog.
Bügınde jastar arasynda pedagogikany qalap, mamandyqty serık etkenderdıŋ qarasy qalyŋ. Ärine, jyl saiyn talapkerlerdıŋ sany artsa, demek būl saladaǧy bäsekelestıktıŋ de qyzyp tūrǧany.
Pedagog mamandyǧynyŋ bedelı ärqaşan biık boluǧa tiıs. Öitkenı kez kelgen bılım ordasynyŋ jany – mūǧalım. Ol qarapaiym balabaqşa, mektep, kolledj ne joǧarǧy oqu orny bolsa da eŋ äuelı onda jūmys ısteitın mamandar – pedagog. Onyŋ üstıne mūǧalımnıŋ mındetı men därejesıne bailanysty köptegen ūly tūlǧalardyŋ oiy, qanatty sözı jeterlık. Sonyŋ kez kelgenın jadynda saqtap, öz ömırın bılımmen sabaqtastyrǧan är pedagogtıŋ bererı mol, aitary tausylmas.
Jalpy bılım men ǧylym jan-jaqty ikemdılıktı, erekşe meiırımdı, bılımdılıktı talap etedı. Osy baǧyttaǧy mamandyqty taŋdaǧandar adamdy tani bıluı, şeberlıktı meŋgeruı tiıs. Sebebı är adamnyŋ boiyna bılım darytyp, ony «qoǧamnyŋ sanaly azamaty» etıp tärbieleu ekınıŋ bırınıŋ qolynan kelmeitın ūly ıs! Pedagogika – bılım beruımen, talmai ızdenıs, bılımge degen qūştarlyq, balany tärbieleu, özgenıŋ uaqytyn aialap, ǧylymǧa qūştarlyǧyn oiatuymen qūndy, osylarmen ardaqty.
Bügınde pedagogter düniejüzılık bılım, aqparat, ekonomika keŋıstıgınde, qataŋ bäsekede baq synap, eldıŋ erteŋı üşın aianbai ter tögude. Osy oraida Maǧjan Jūmabaevtyŋ ūly sözı bar. «Alty Alaştyŋ balasy bas qosa qalsa, tördegı oryn mūǧalımdıkı». Ärine, sauatyn aşyp, ärıptı üiretken pedagogterge bas iıp, esımın ardaqtau qajet.
Osy tūsta memleketımızde de «Pedagog märtebesı turaly» Zaŋ jobalary jasalyp, bekıtılgen bolatyn. Endı pedagogtıŋ «märtebesı» zaŋmen bekıtılıp, qorǧalady. Būl zaŋǧa 2019 jyly 30 jeltoqsanda Qazaqstan Prezidentı Qasym-Jomart Toqaev qol qoidy.
Jaŋa zaŋ aiasynda mūǧalımnıŋ öz salasynda jeke damuyna, şyǧarmaşylyqpen ainalysuyna, mol ızdenısıne jäne oqu prosesın jetıldıruge mümkındıgı boluy kerektıgı aitylǧan. Pedagogtıŋ oqytu men tärbieleudıŋ jeke avtorlyq ädısterın äzırleuı jäne ony sabaq barysynda qoldanuy, bılım berudegı oqu qūraldary men kez kelgen aqparattyq resursty tegın ärı qoljetımdı türde paidalanuy boiynşa käsıbi qūqyqtary keŋeitılgen.
Sondai-aq elımızdıŋ mūǧalımderı qaǧaz bastylyqtan arylyp, bar küşı men yntasyn bala bılımıne arnaidy. Sebebı būdan bylai kez kelgen pedagogtı salasyna tän emes funksiialarǧa tartuǧa, şamadan tys esep berıp, uaqytyn aluǧa, negızsız tekseruler jürgızuge tyiym salu arqyly jüktemenı azaitu maqsatynda jeke normalar közdelgenın de aita keteiık
Kez kelgen ızdenıs üşın materialdyq qarajat pen ynta boluy kerek. Alaida ǧylym men bılımge bet būrǧan ūstaz üşın ülken qarajat qaltaǧa auyr bolatyny jasyryn emes. Osy tūsta mūǧalımderdıŋ ailyǧyn jyl saiyn onyŋ bılıktılıgıne qarai köterıp, eŋbek aqysyn töleu jūmystary da bilıktıŋ nazarynan tys qalmaǧan. Onyŋ üstıne bügınde Pedagogikany taŋdap, bılım aluǧa asyqqan studentterdıŋ de ai saiynǧy şäkırtaqysy ösude. Būl da bolaşaq ūstazdardyŋ oiy bölınbei, tek bar yqylasy bılımde boluyna bır sep bolyp otyr.
«Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen ūstazy» atty qūrmetke ie bolǧan pedagog 1000 eselengen ailyq eseptık körsetkış mölşerınde bırjolǧy tölem alyp otyrady. Būl 2019 jyly Prezidenttıŋ bekıtken zaŋnamasy boiynşa qabyldanǧan. Sonymen qatar, qaladan tys, auyldyq jerlerde jūmys ısteitın pedagogterdıŋ enşısıne jeke tūrǧyn üi qūrylysy üşın jer uchaskelerın basym tärtıppen beruge kepıldık belgılenıp qoiǧan.
Mūǧalımderdı özderıne tän emes jūmystarǧa tartuǧa da zaŋmen tyiym salynǧan. Olardy äleumettık, mädeni, ekonomikalyq şaralarǧa kömek körsetuge mındetteitın normalar men jiı qaitalanatyn erejelerı bar normalar alynyp tastalǧan.
Bılım berude qazır auqymdy keŋ äleumettık prosesster oryn aluda. Bolaşaq mūǧalımderdı daiarlauda studentterdı käsıpke baulu, olardy äleumettendıru prosessterın ūştastyru qajet. Pedagogikalyq bılım beretın joǧary oqu ornynyŋ tabaldyryǧyn attaǧan ärbır studenttıŋ basty armany joǧary sapaly deŋgeide taŋdaǧan käsıbın meŋgeru. Sapaly bılım bolmasa naǧyz pedagog beinesı men mūǧalım bolmysy, adamdyq tūlga qalyptaspaidy.
Türlı mamandyqtyŋ ışınde mūǧalımdık ülken mındet pen jauapkerşılıgı mol mamandyq. Ol öskeleŋ ūrpaqty qoǧamnyŋ bolaşaq azamaty retınde tärbielei otyryp, kez kelgen adamnyŋ ortaǧa äleumettenuıne bailanysty jūmystar atqaryp, balanyŋ tılın tabatyn adam.
Mūǧalımder ǧasyrlar boiy qalyptasyp, türlı özgerıske ūşyraǧan, nätijelı äleumettık täjıribenı saralap eŋ dūrys jäne eŋ qajettı jaqtaryn jasöspırımnıŋ boiynda qalyptastyruǧa tyrysatynyn naǧyz maman. Sondyqtan mūǧalım märtebesı qaşan da biık, märtebelı ärı qūndy bolyp qala bermek.
Ūqsas jaŋalyqtar
