Mäjılıs deputaty Qazybek İsa Soltüstık öŋırdegı köşı-qon mäselesın köterıp, Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrı Svetlana Qabykenqyzyna saual joldady, dep jazady "Adyrna".
Öz sözınde Qazybek İsa SQO halqynyŋ 31 myŋǧa azaiyp ketkenın aityp, al qoiǧan bırqatar mäselelerdı söilettı:
"Ūlttyq qauıpsızdık turaly zaŋda el demografiiasyna erekşe nazar audarylǧan. Al halyq sanyn köbeitude köşı-qonnyŋ rölı zor! Köşı-qon mäselesı boiynşa bız būryn bırneşe ret deputattyq saual jasaǧanbyz.
Syrtqy köşı-qonymyz boiynşa qandastardy elge şaqyru kvotasy 30 jylda 100 myŋnan 1 myŋǧa deiın, iaǧni, 100 ese azaiǧan antirekordqa jetkenı turaly dabyl da qaqqanbyz.
Bıraq şeşılmei jatqan şarua şaş-etekten.
Işkı köşı-qon da oŋyp tūrǧan joq.
Bızdıŋ mälımetımızşe, 2017 jyldan berı Soltüstık öŋırler boiynşa qonystandyru baǧdarlamasyna şamamen 450 milliard teŋge jūmsalǧan. Bıraq nätijesı şamaly. Kerısınşe, SQO halqy jyldan-jylǧa azaiuda. 2017 jyly 563 myŋ halyq bolsa, qazır 532 myŋ? Elge el qosylmaq tügılı, kerısınşe 31 myŋ adamǧa azaiyp ketken.
7 jylda bar bolǧany 8 myŋdai adam ǧana köşıp kelgen. Sonda jylyna 1 myŋdai ǧana adam qonystanǧan. Al bölıngen aqşa 450 mlrd!!! qaida ketken sonda?!. Jarty trillion el qarjysy ǧoi būl?!. 8 myŋ adam basyna şaqsaŋ, 60 milliondai aqşa ǧoi būl?!.
Köşıp kelgen 8 myŋnyŋ jartysy, 4 myŋy ǧana jūmysqa jaramdy desek te, öŋırde jūmys joq.
Tıptı, myŋdaǧan adam, ışınde qandastarymyz da bar, oŋtüstık pen özge öŋırlerge qaita köşıp ketken.
Sebep nede?
1)Suyǧyna tötep beretın dūrys baspana, jyly üiı joq,
2)tabysty jūmys joq bolǧasyn, pūly joq,
3) söilesuge Memlekettık tılı joq Soltüstıkke köşıp barǧandardyŋ jaǧdaiy qandai qiyn bolǧanyn bız sol jaqqa baryp ta, körıp te kelgenbız.
Sūraq:
1. Oŋtüstıkten soltüstıkke köşıru baǧdarlamasyna osy künge deiın qanşa qarjy jūmsaldy jäne ol qarjyny igeru qanşalyqty tiımdı boldy?
2.Bügınde soltüstık jäne şekaralyq aimaqtarda qanşa otbasy tūraqtap qaldy? Olardyŋ äleumettık, tūrmystyq jaǧdailary qandai?
3.Osy baǧdarlama özın aqtady ma?
Onyŋ tiımdılıgı eldıŋ strategiialyq jäne taktikalyq maqsattaryna sai ma? Esep alyp, audit jürgızu oilaryŋyzda joq pa?
4.Būdan ärı būl baǧdarlama tiımdı boluy üşın ne ısteu kerek, josparlaryŋyz bar ma?" delındı Qazybek İsanyŋ depuattyq saualynda.
Atalǧan mäselege qatysty QR Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrı Svetlana Jaqypova baǧdarlama erejesıne özgerıster engızıp, jaŋa zaŋ jobasyn äzırlep qoiǧanyn aitty:
"Negızı sız köterıp otyrǧan mäsele ministrlıktıŋ nazarynda. Bırınşıden, kelıp, osy zertteudı jasaǧanda bız de özımız de taŋǧaldyq. Negızı sız aityp otyrǧan sotüstık öŋırlerde 48 myŋ janūia tūryp jatyr. Olardyŋ bırge kelıp ketken azamattarǧa qarasaq, 7900 otbasy qaita köşıp ketken. Sonymen jaŋa biznes prosesterın saraptap, jaŋa baǧyt jasap otyrmyz.
Bırınşıden, är keletın otbasyny kelgenge deiın ony süiemeldeu, jeke kömekşı beru kerek. Jeke kömekşı ol otbasynyŋ negızgı äleumettık jaǧdaiyn bılıp otyrady. Neşe balasy bar, jaǧdaiy qandai, kelgende kütıp alady. Bırınşıden, mobildık derekter bazasyna engızıp, elektrondyq qoltaŋbasyn alyp berıp, künıge elktrondy qyzmetterge kömektesıp, praktikalyq rejimde alyp beruı kerek. Negızı balalardy tırkeu, balabaqşa, mektep jäne emhana bolsyn, kömek körsetedı.
Bız özımız jaŋaǧy kısılermen kezdesıp, sūraǧanda, olar jaŋa sız özıŋız aityp kettıŋız, öz narazylyǧyn aityp otyr. Aldyn ala sondai sūraqtardy şeşu üşın sondai biznes prosesterdı qarap, erejelerge özgerısterdı engızıp qoidyq. Jäne de zaŋ jobasyn äzırlep qoidyq. Sızderge sol zaŋ jobasymen kelemız.
Ökınışke orai, būl baǧdarlamaǧa osy uaqytqa deiın qanşa qarajat jūmsaldy, qanşa qarajat igerıldı, qazırgı uaqytta aita almaimyn. Jazbaşa jauap beremı" dedı ol.
Ūqsas jaŋalyqtar
