Májilis depýtaty Qazybek Isa Soltústik óńirdegi kóshi-qon máselesin kóterip, Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Svetlana Qabykenqyzyna saýal joldady, dep jazady "Adyrna".
Óz sózinde Qazybek Isa SQO halqynyń 31 myńǵa azaıyp ketkenin aıtyp, al qoıǵan birqatar máselelerdi sóıletti:
"Ulttyq qaýipsizdik týraly zańda el demografııasyna erekshe nazar aýdarylǵan. Al halyq sanyn kóbeıtýde kóshi-qonnyń róli zor! Kóshi-qon máselesi boıynsha biz buryn birneshe ret depýtattyq saýal jasaǵanbyz.
Syrtqy kóshi-qonymyz boıynsha qandastardy elge shaqyrý kvotasy 30 jylda 100 myńnan 1 myńǵa deıin, ıaǵnı, 100 ese azaıǵan antırekordqa jetkeni týraly dabyl da qaqqanbyz.
Biraq sheshilmeı jatqan sharýa shash-etekten.
Ishki kóshi-qon da ońyp turǵan joq.
Bizdiń málimetimizshe, 2017 jyldan beri Soltústik óńirler boıynsha qonystandyrý baǵdarlamasyna shamamen 450 mıllıard teńge jumsalǵan. Biraq nátıjesi shamaly. Kerisinshe, SQO halqy jyldan-jylǵa azaıýda. 2017 jyly 563 myń halyq bolsa, qazir 532 myń? Elge el qosylmaq túgili, kerisinshe 31 myń adamǵa azaıyp ketken.
7 jylda bar bolǵany 8 myńdaı adam ǵana kóship kelgen. Sonda jylyna 1 myńdaı ǵana adam qonystanǵan. Al bólingen aqsha 450 mlrd!!! qaıda ketken sonda?!. Jarty trıllıon el qarjysy ǵoı bul?!. 8 myń adam basyna shaqsań, 60 mıllıondaı aqsha ǵoı bul?!.
Kóship kelgen 8 myńnyń jartysy, 4 myńy ǵana jumysqa jaramdy desek te, óńirde jumys joq.
Tipti, myńdaǵan adam, ishinde qandastarymyz da bar, ońtústik pen ózge óńirlerge qaıta kóship ketken.
Sebep nede?
1)Sýyǵyna tótep beretin durys baspana, jyly úıi joq,
2)tabysty jumys joq bolǵasyn, puly joq,
3) sóılesýge Memlekettik tili joq Soltústikke kóship barǵandardyń jaǵdaıy qandaı qıyn bolǵanyn biz sol jaqqa baryp ta, kórip te kelgenbiz.
Suraq:
1. Ońtústikten soltústikke kóshirý baǵdarlamasyna osy kúnge deıin qansha qarjy jumsaldy jáne ol qarjyny ıgerý qanshalyqty tıimdi boldy?
2.Búginde soltústik jáne shekaralyq aımaqtarda qansha otbasy turaqtap qaldy? Olardyń áleýmettik, turmystyq jaǵdaılary qandaı?
3.Osy baǵdarlama ózin aqtady ma?
Onyń tıimdiligi eldiń strategııalyq jáne taktıkalyq maqsattaryna saı ma? Esep alyp, aýdıt júrgizý oılaryńyzda joq pa?
4.Budan ári bul baǵdarlama tıimdi bolýy úshin ne isteý kerek, josparlaryńyz bar ma?" delindi Qazybek Isanyń depýattyq saýalynda.
Atalǵan máselege qatysty QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstri Svetlana Jaqypova baǵdarlama erejesine ózgerister engizip, jańa zań jobasyn ázirlep qoıǵanyn aıtty:
"Negizi siz kóterip otyrǵan másele mınıstrliktiń nazarynda. Birinshiden, kelip, osy zertteýdi jasaǵanda biz de ózimiz de tańǵaldyq. Negizi siz aıtyp otyrǵan sotústik óńirlerde 48 myń januıa turyp jatyr. Olardyń birge kelip ketken azamattarǵa qarasaq, 7900 otbasy qaıta kóship ketken. Sonymen jańa bıznes proesterin saraptap, jańa baǵyt jasap otyrmyz.
Birinshiden, ár keletin otbasyny kelgenge deıin ony súıemeldeý, jeke kómekshi berý kerek. Jeke kómekshi ol otbasynyń negizgi áleýmettik jaǵdaıyn bilip otyrady. Neshe balasy bar, jaǵdaıy qandaı, kelgende kútip alady. Birinshiden, mobıldik derekter bazasyna engizip, elektrondyq qoltańbasyn alyp berip, kúnige elktrondy qyzmetterge kómektesip, praktıkalyq rejımde alyp berýi kerek. Negizi balalardy tirkeý, balabaqsha, mektep jáne emhana bolsyn, kómek kórsetedi.
Biz ózimiz jańaǵy kisilermen kezdesip, suraǵanda, olar jańa siz ózińiz aıtyp kettińiz, óz narazylyǵyn aıtyp otyr. Aldyn ala sondaı suraqtardy sheshý úshin sondaı bıznes proesterdi qarap, erejelerge ózgeristerdi engizip qoıdyq. Jáne de zań jobasyn ázirlep qoıdyq. Sizderge sol zań jobasymen kelemiz.
Ókinishke oraı, bul baǵdarlamaǵa osy ýaqytqa deıin qansha qarajat jumsaldy, qansha qarajat ıgerildi, qazirgi ýaqytta aıta almaımyn. Jazbasha jaýap beremi" dedi ol.
