Kúni keshe ǵana prezıdenttik qyzmetine kirisken Qasym-Jomart toqaev Aqordada az-kem aýys-túıis jasady. Birli-jarym sheshimder qabyldady. Ol keshe el-jurttyń aldynda ant berip, memlekettiń garanty atanǵan.
Keshe eks-prezıdent Nursultan Nazarbaev, Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın úsheýi telefon arqyly sóılesipti. Kremldiń baspasózi Vladımır Pýtınniń Toqaev jáne Nazarbaevpen sóıleskenin habarlady. Olar ózara telefon arqyly sóılesken.
«Vladımır Pýtın QR Qaýipsizdik keńesiniń tóraǵasy, eks-prezıdent Nursultan Nazarbaevqa eki el arasyndaǵy yntymaqtastyq pen odaqtastyq qyrym-qatynasty damytýǵa, eýrazııalyq ıntegraııany júzege asyrýǵa sińirgen eńbegin eleı otyryp, rızashylyǵyn bildirdi. Sondaı-aq, Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaevqa ári qaraı da eki el arasyndaǵy qarym-qatynasty nyǵaıtý men Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq sheńberindegi áriptestikti damytý isinde belsendi aralasatynyna senim bildirdi».
Bul Kreml baspasóziniń Vladımır Pýtın men Nursultan Nazarbaev arasyndaǵy az-kem áńgime týraly taratqan aqparaty.
Sonan soń, Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın Qasym-Jomart Toqaevty jańa qyzmetine kirisýimen quttyqtap, Memleket basqarý isinde sáttilik tilegenin jazady.
«Qazaqstan-Reseı arasyndaǵy áriptestik qarym-qatynasty odan ári tereńdetý múddesinde birlese otyryp jumys júrgizý kelisildi. Sondaı-aq, Qasym-Jomart Toqaevtyń kelýin uıymdastyrý máselesi sóz boldy».
Bul da Kreml aqparaty. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń Prezıdent retindegi alǵashqy memlekettik is-saparyn Reseı Federaııasyna jasaý máselesi sóz bolǵan sekildi.
Jalpy memleketaralyq is júrgizý tártibinde jańa saılanǵan prezıdenttiń alǵashqy sheteldik is-saparyn qaıda jasaýy basqasyn aıtpasaq ta, post-keńestik elderde erekshe mańyzǵa ıe másele.
Mırzıeev Qazaqstanǵa keldi
Mysal retinde aıtaıyq, Ózbekstannyń Islam Karımovten keıingi ekinshi prezıdenti Shavkat Mırzıeev óziniń alǵashqy is-saparyn Qazaqstanǵa jasaǵan. Al jurt onyń alǵashqy is-saparyn ne Reseı Federaııasyna, ne AQSh pen Eýropa elderiniń birine, tipti Qytaıǵa jasaýy múmkin dep boljaǵan. Bul derjavalar arasynda aımaqty baqylaý týraly talasqa mańyz beredi.
Jeenbekov Reseıge bardy
Al Qyrǵyzstannyń qazirgi prezıdenti Sooronbaı Jeenbekov óziniń alǵashqy is-saparyn Máskeýge jasady. Al kóp jurt ony Qazaqstanǵa keledi dep kútken. Sebebi, qyrǵyzdyń burynǵy prezıdenti Almazbek Atambaev Nursultan Nazarbaev týraly beısaıası sózderi eki el arasyndaǵy shekaralyq shıelenisterdi týdyrǵan.
Al Toqaev qaıda barady?
Iá, Toqaev qaıda barady? Ózi telefon arqyly sóılesken Reseı prezıdentine me? Álde Qazaqstannan múddeli AQSh, Eropa men Reseıdi ysyryp qoıyp, neıtraldy aımaq retinde Ózbekstanǵa ma?
Qasym-Jomart Toqaev basqa-basqa Syrtqy saıasattyń maıtalmany. Reseı deısiz be? Reseımen de baılanysy bar. Ol Máskeýde oqyǵan. 1970 jyly Reseı saıasatkerleriniń fabrıkasy sanalatyn MGIMO-ǵa oqýǵa túsken. Syrtqy ister mınıstrliginiń oqýyn oqyǵan, sonda. 1975 jyly KSRO-nyń Syrtqy ister mınıstrligine qyzmetke ornalasqan. Sonda biraz jyl jumys jasaǵan. Sıngapýrda Sovet elshisi de bolǵan. 2001 jyly Reseı Syrtqy ister mınıstrligi Dıplomatııalyq akademııasynda, Aktýaldy Halyqaralyq problemalar ınstıtýtynda doktorlyq dıssertaııasyn qorǵaǵan. Sóıtip, saıasat ǵylymynyń doktory atanǵan.
Qytaı deısiz be? Álgi MGIMO-da oqyp júrip, oqýynyń 5-kýrsynda KRSRO-nyń Qytaıdaǵy elshiligine praktıkaǵa barǵan.
1983 jyly Qytaıǵa taǵy barǵan. Beıjiń lıngvıstıkalyq ınstıtýtynda 10 aılyq tájirbıeden ótken. 1985 jyly Beıjińdegi KSRO elshiliginde jumys jasaǵan. 1991 jylǵa deıin Elshiniń ekinshi hatshysy, birinshi hatshysy, keńesshisi boldy. Qytaı tilinde erkin sóıleıdi.
Batys, Eýropa deısiz be? Toqaev ol jaqta da bolǵan. Ol dıplomat qoı. Ol Qazaqstannyń Syrtqy ister mınıstrligin basqarǵan adam. Birneshe shet memleketti elshilik qyzmetti de atqardy.
2014 jyldyń naýryzynda BUU Bas hatshysy Toqaevty óziniń orynbasary etip taǵaıyndaǵan. Iá, Qasym-Jomart Kemeluly BUU Bas hatshysynyń orynbasary boldy. BUU Jenevadaǵy bas bólimshesiniń dırektory boldy. Sondaı-aqó, BUU Bas hatshysynyń qarýsyzdandyrý jónindegi Konferenııasyndaǵy bas ókili boldy. QÓarýsyzdandyrý jónindegi Konferenııanyń bas dırektory boldy.
Ol ol ma, Shveıarııadaǵy BUU qyzmetkerlirine jaýapty tulǵa bolyp taǵaıyndalǵan. BUU Bas Assambleıasynyń turaqty qatysýshysy, TMD Syrtqy ister mınıstrleri keńesiniń tóraǵasy boldy. Shanhaı yntymaqtastyq uıymyn da basqardy bir kezderi.
Mine, Toqaevtyń syrtqy saıasattaǵy, Halyqaralyq saıasattaǵy eńbek joly osyndaı. Sondyqtan, jaqyn arada sheshilýi tıis máselede týra sheshim qabyldaı bilýi kerek-aq. Biz sol, óziniń prezıdenttik qyzmetindegi alǵashqy is-saparyn qaıda baratynyn aıtamyz...
Serik Aıdynuly
«Adyrna» ulttyq portaly
