Ūlttyq statistika biurosynyŋ mälımetı boiynşa, 2022 jyly Qazaqstanda mügedektıgı bar adamdardyŋ sany 700 myŋnan asqan. Olardyŋ 59%-y jūmys ısteitın adamdar bolsa, al 15%-y balalar eken. Ärine, bırı tua bıttı kemtar atansa, endı bırı taǧdyrdyŋ tälkegın bastan keşıredı. Degenmen, osyndai ortadaǧy adamdarǧa qamqorlyq körsetu - qoǧamnyŋ paryzy.
Mümkındıgı şekteulı jandarǧa qoǧamda qandai kömek körsetılude? Būl jönınde “Şyraq» mügedektıgı bar äielder Assosiasiiasy” qoǧamdyq bırlestıgınıŋ qyzmetkerı, motivator Ainūr Syrlybaevamen sūhbattastyq.
- Ainūr hanym, qazırgı taŋda mümkındıgı şekteulı jandarǧa arnalǧan bırneşe joba ıske asyp jatyr. Solardyŋ bırı - “Täuelsız ömır mektebı” jobasy. Osy jobanyŋ basy-qasynda özıŋız jürsız. Joba turaly aityp berseŋız. Qaşannan bastap ıske asuda?
- İä, bügınde mügedektıgı bar adamdarǧa arnalǧan bırneşe jobalar bar. Memleket tarapynan qoldaular da körsetılıp keledı. Türlı jobalar ıske asyryluda. Sondai jobalardyŋ bırı - “Täuelsız ömır mektebı" jobasy 2010 jyldan berı jūmysyn bastap keledı. Būryn būl joba halyqaralyq deŋgeide ötken. Keiın 2019 jyly elımızde ötken "Eŋ jaqsy äleumettık joba" konkursyna qatysyp, respublika boiynşa ekınşı oryn, al Almaty qalasy boiynşa bırınşı oryndy jeŋıp aldy. Al 2020 jyldan berı Almaty qalasy jūmyspen qamtu jäne äleumettık baǧdarlamalar basqarmasynyŋ qoldauymen “Şyraq" mügedektıgı bar äielder Assosiasiiasy" qoǧamdyq bırlestıgımen joba ıske asyp jatyr.
Jobanyŋ negızgı maqsaty - mügedektıgı bar kez kelgen jobaǧa qatysuşylarǧa ışkı kedergılerı men qorqynyştaryn jeŋuge kömektesu. Sonymen qatar, oqu aiasynda täuelsız ömır süru täjıribesın aluǧa mümkındık berıledı.
Alǧaş 2020 jyldyŋ qazan aiynyŋ 23-30 künderı aralyǧynda bırlestık Almaty qalasynda tūratyn 18-40 jas aralyǧyndaǧy mügedektıgı bar jandar arasynda osy, “Täuelsız ömır mektebı” jobasyn ūiymdastyrdy. Sol joba arqyly bırşama adamǧa motivasiia berıp, ömırlerıne baǧyt körsete aldyq.
- Mümkındıgı bar jandardyŋ qoǧamǧa aralasuyna qandai kömek körsetısızder? Joba aiasynda qandai ıs-şaralar ūiymdastyrylady?
- Mügedektıgı bar adamdarǧa öz qorqynyştaryn jeŋuge, özıne degen senımdılıgın arttyruǧa, qabıletın aşyp, qoǧamda öz belsendılıgın arttyruǧa kömektesemız.
Joba aiasynda qatysuşylar täjıribelı jäne kreativtı jattyqtyruşylarmen bırge qyzyqty künderın ötkızedı. Olar tau bökterıne baryp, 7 kün boiy eŋ myqty trenerlermen jūmys ısteidı.
Trening barysynda bırneşe taqyryptar talqylanady. Olar:
- Adam qūqyqtary ūǧymymen tanysyp, olardy öz ömırınde qoldanu;
- Adamnyŋ ärtürlılıgı men teŋdıgın kemsıtpeu;
- Äleuettı, köşbasşylyq qasietterdı jäne syni közqarasty oilaudy aşu;
- İnkliuzivtı qoǧamda öz betınşe ömır süru jäne özara qarym-qatynas daǧdylary.
Mıne, osy auqymdy, qoǧamda maŋyzǧa ie taqyryptardy qamtyp, mügedektıgı bar jandarǧa paidamyzdy tigızuge at salysamyz. Osyndai joba arqyly qatysuşylar qoǧamǧa degen közqarastaryn özgerte alady. Özderınıŋ mümkındıkterın anyqtap, baǧytyn bılıp, soǧan qarai jūmys ısteuge şabyt alady.
- Jobaǧa qatysuşylar köp pe? Qanşa jastan bastap qatysa alady?
- Jobaǧa 18 jastan asqan kez kelgen mügedektıgı bar adamdar qatysa alady. Kelu üşın bar joǧy jeke kuälık pen mügedektıgın rastaityn anyqtama bolsa bolǧany. Al jobaǧa är ai saiyn 16 qatysuşydan qatysyp, uaqyttaryn köŋıldı ötkızıp, ömırlerıne azyq bolar aqparat alyp qaitady.
Jobaǧa kez kelgen tıldegı azamat pen azamatşalar qatysa alady. Sebebı, jobamyz ekı tılde de jürgızıledı. Qazıgı taŋda jobaǧa qatysuşylar köbeiıp jatyr. Barlyǧy yntaly, ömırge degen qūlşynystary joǧary.
- Sızderdıŋ jobalaryyzǧa qatysqysy kelgen adam qalai bailanyssa bolady? Aldymen, ne ısteu kerek?
- Bızdıŋ jobaǧa qatysqysy keletın kez kelgen adam keŋsege kelse nemese bırden telefon soqsa bolady. Joba ūiymdastyruşylarymyz +7(701)-344-39-01 jäne +7(701)-540-44-55 nömırlerıne bailanysqa şyqsa bolady. Ärdaiym kömek beruge daiynbyz!
- Mügedektıgı bar jandardyŋ köbısı üiınen şyqpaidy. Köptıŋ aldynan şyǧuǧa ūialyp jatady. Tıptı, ömırden tüŋılıp, eşqandai mümkındıgım joq dep oilaityndar da bar. Solarǧa qandai keŋes beresız?
- Mügedektıgı bar adamdarǧa aitarym “mügedekpın” dep üide otyrmai, köŋıl-küidı tüsırmei, mügedektıgıŋdı moiyndap, qoǧamǧa şyǧu qajet. Öz-özıŋdı damytyp, masyldyqtan aryludyŋ jolyn ızdep, qoǧamǧa barynşa öz ülesındı qos der edım. Är adam jeke tūlǧa. Qandai jaǧdai bolmasyn ömırge kelgen soŋ bar mükındıktı paidalanu qajet.
- Sūhbattasqanyŋyzǧa rahmet!
“Adyrna” ūlttyq portaly
