3 mamyr - Dúnıejúzilik baspasóz bostandyǵy kúni. Qazaqstandyq BAQ áleýmettik másele kóterilgen jańalyqtardy berýde qandaı qaǵıdattarǵa súıený kerektigin bile me? Osy týraly medıa sarapshy Ǵalııa Ájenovadan "Adyrna" tilshisi surap bildi.
Ǵalııa Ájenova 30 jylda qoǵam birshama ózgeristerge ushyraǵanyn aıtty.
"Rezonanstyq oqıǵalar tek bir-birin óltirý, azaptaý syndy jaǵdaılarmen shektelmeıdi. Máselen óz balalaryn óltirgen ákeniń oqıǵasy rezonanstyq oqıǵa. Osy syndy oqıǵalardy bári jarysa jarııalap jatqanda, ózin salmaqty BAQ retinde kórsetkisi keletinder, óziniń táýelsiz nemese memlekettik ekenine qaramastan qoǵamdyq mańyzy bar jańalyqtarǵa nazar aýdarý kerek. Ony halyqqa qalaı jetkizetinimiz de asa mańyzdy dúnıe" dedi ol.
Búgingi qoǵamnyń sıpatyna qatysty ol:
"Qansha jerden etıkany saqtap, jańalyqty sypaıy túrde jetkizgenińizben 30 jylda deńgeıi tómen, saýaty ashylmaǵan, kókiregi oıaý, kózi ashyq dep aıtýǵa kelmeıtin qoǵam paıda boldy. Aıqaıǵa beıim, shýly, ózin emes basqa bireýdi kinálaǵysh, jyldam aqparat taratqysh, jurtty jamandaǵysh qoǵam tárbıelendi. Qarǵystyń eń jamany - óziń bilme, bilgenniń tilin alma degendeı, sondaı qarǵysqa batqan adamdar kóbeıip ketti. Olarǵa bilgenińdi úıretip, aqylyńdy aıtaıyn deseń, habar-osharsyz, burynǵynyń adamy bolyp kórinesiń" dep pikir bildirdi.
Sondaı-aq, ol qoǵamdaǵy rezonanstyq taqyryptardy tilshilerdiń jetkizýine qatysty oıyn bylaı málimdedi:
"Osy sebepterden BAQ tárbıeleýshi qural retinde ár jazylǵan sózge jaýapkershilikpen qaraýy tıis. Máselen, taıaýda taraǵan taqyryp Aqtaýlyq ákeniń óz balalaryn óltirgenine qatysty aýyr oqıǵa jaıly tilshiler, "shaýyp tastady", "qyryp tastady", "qanyn sorǵalatty" degennen góri, "qaıǵyly jaǵdaı oryn aldy" dep jetkizgeni abzal" dedi ol.
Ǵalııa Ájenovanyń etıkalyq saýattylyqty saqtaý úshin tilshilerge aıtqan keńesi:
- oqyrmannyń qabyldaýyn, júıkesin oılap, "jeti ret ólshep, bir ret kesip", resmılikti saqtaǵan durys;
- aqparattyń egjeı-tegjeıin baıandaý úshin quzyrly organdardyń resmı jaýabyna súıený qajet;
- áleýmettik máseleler bolǵandyqtan psıholog, psıhıatr, áleýmettanýshy mamandardyń pikirin bergen abzal;
- statıstıkalyq saraptamalardy zerttep, qaı oblysta, qaı aımaqta atalǵan jaǵdaılar kóbeıip jatqanyn málimdegen durys;
- qoǵam belsendileriniń, tanymal pedagogtardyń oı-pikirin, maqalanyń taqyrybyna saı mamandardyń saraptamasyn bergen jón.
Áńgimelesken: Dına LITPIN,
"Adyrna" ulttyq portaly
