Qazaqtyń aıaýly da óreli qyzy, kınosynshy, Ulybrıtanııadaǵy Kýın Merı ýnıversıtetiniń PhD stýdenti Ásııa Baqdáýlet bıylǵy jylǵy "Oskar" júldesine qatysty kásibı pikir bildirdi. Synshylyq mashyǵy myǵym qazaq qyzy júlde alǵan týyndylar men oıynshylarǵa baǵa berip, baıqaýdyń astarly saıasatyna da toqtaldy, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly.
Kásibı kınosynshy Ásııa Baqdáýlet bıylǵy "Oskarǵa" laıyq tanylǵan "Bári, barlyq jerde, bir ýaqytta" degen fılmge keńinen toqtalady:
- Qolymda bolsa bıylǵy Oskardy Tod Fıldtiń Tar, Martın MakDonahtyń The Banshees of Inisherin, Rýben Ostlýndtyń Triange of Sadness-i sııaqty fılmniń birine berer edim. Biraq "Oskar" "Bári, barlyq jerde, bir ýaqytta" fılmine buıyrdy. Oǵan qosa úzdik rejısser, úzdik aktrısa, qosalqy roldegi úzdik akter, qosalqy roldegi úzdik aktrısa, úzdik senarıı, úzdik montaj - eń mańyzdy nomınaııalardyń birazynda júldeni sypyryp áketti, - deıdi jazbasynyń betasharynda qazaq qyzy.
Keıinnen júldege ilikken týyndynyń mańyzyna toqtalady:
"Indýstrııa úshin mańyzy. Bul árıne, «Parazıttiń» fýrorymen salystyrylady. Buryn Gollıvýdta azııalyqtar týraly oqıǵalar túsirilmeıtin, azııalyq akterler belgili bir stereotıpti rolderden shyǵa almaıtyn. Osy fılmmen "Oskar" alǵan Ieo da, Kýan da qansha ret aq násildi bas keıipkerdiń azııalyq kórshisi, dos-qurbysyn oınaýǵa, ne ekzotıkalyq azııalyq oqıǵany ekrandaýǵa shaqyrylǵany belgili. Ashyq túrde "azııalyqtar box office jınaı almaıdy" deıtin. Násili azııalyq rejısserler aralasa bastap edi, azııalyqtar arqyly da box office jınaýǵa bolatyny málim boldy. Sol úshin úlken rahmet, - degen toqtamǵa keledi.
Týyndynyń aıtar oıy men jetkizer máselesin bylaısha saraptaıdy:
"Messedj mańyzdylyǵy. Bul týyndy "bári" týraly: sheksiz ǵalamdaǵy (multiverse) aq pen qaranyń úzdiksiz soǵysy, taǵdyr men tańdaý, Amerıkadaǵy salyq tóleýdiń stresi, otbasyishilik dınamıka men qarym-qatynas, dástúrli emes genderdi qabyldaý, t.b. Biraq osynyń ishinde negizi taqyryp - meıirim men úmitsizdiktiń arpalysy. Vızýal turǵyda bul aq sheńber qorshaǵan qara núkte (kóz) jáne qara sheńber qorshaǵan aq núkte (shokoladty donat). Baıqasaq, búp-bútin aq ne qara bolmaıdy eken, dúnıe ın men ıan sııaqty tartylys pen teketiresten turady. Bul taqyryp adamnyń jandy jeri - eń jaqyn adamdarymen qarym-qatynasyna negizdelip ashylady: ata-ana men bala, er men áıel. Bárimizdiń kim ekendigimizdiń negizgi kórsetkishi de sol emes pe. Adamdy tulǵa etip qalyptastyratyn - áke-sheshesimen ara-qatynasy. Munda Evelın ákesiniń rızashylyǵyn ala almaǵandyqtan baqytsyz, Djoı sheshesinen (Evelın) túsinistik tappaǵany úshin toryǵýly. Evelınniń osy dúnıedegi, al Djoıdyń sheksiz ǵalamdaǵy qajýy men úmitsizdigi qyz ben ákeniń/ananyń arasy durys bolmaǵannan. Ananyń mahabbatyna jarymaǵan adam sheksiz ǵalamdy haosqa oraıdy eken".
Jazbasynyń sharyqtaý shebinde avtor fılm jelisin taldap, oqyrmandy kıno álemine erekshe yntyqtyryp áketedi. Sheberlik pen sapa máselesin oıynshy tulǵasy, ishki logıkalyq baılanys, astarly qubylystar arqyly tanýǵa talpynady:
- Adamnyń ár tańdaýy taǵdyrsheshti dep qabyldasaq, keıde «osy tusta basqasha sheshim qabyldasam qalaı bolar edi» dep oılaý da zańdylyq. Mýltıverste Evelın óziniń basqa taǵdyryn kóredi: rasynda Ýeımondqa kúıeýge shyqpasa baǵy janǵaly tur eken, óziniń áıgili juldyz bolǵanyn kóredi. Ýeımond ta asa tabysty kásipker eken, bul otbasy ekeýiniń de baǵyn baılapty. Biraq súıispenshiliktiń qudireti sol, Ýeımond sonyń bárin bilip turyp, Evelınniń janyndaǵy osy taǵdyrdy tańdapty. O basta ynjyq kúıeý dep oılaǵan keıipkerińiz sheksiz álemdi sharlaǵan qaharman eken. Fılmdegi bárin jeńetin, qalpyna keltiretin de Ýeımondtyń meıirimi men súıispenshiligi. Ýeımond beınesi seksızmnen aryla almaı júrgen álem kınosyndaǵy jańalyq boldy: ol áıeldi tómendetpeı, óziniń menshigi dep qaramaı, onyń aldyna shyqpaı-aq qaharman bolýǵa bolatynyn kórsetti. Jańa ǵasyrdyń úzdik er adam beınesi osyndaı bolsa kerek. Óıtkeni shyn súıispenshilik pen meıirimde sanasý men «kim birinshi» degen júrmeıdi."Báriniń" "Oskar" alǵanyna qýanyshtymyn, biraq enterteınment pen ekshnǵa qurylǵandyqtan, adamnyń janyn tóńkerip jiberetin qudireti kemshindeý me deımin. Áıtpese osynshama kóp taqyryp ishinde eń mańyzdysyn bastan-aıaq qura bilgeni úlken sheberlik, -degen sypatta óz oıyn qorytady Ásııa Baqdáýlet.
"Adyrna" ulttyq portaly
