Qazırgı Qazaqstan saiasatynyŋ älemdık qatynastarǧa yqpaly bar. Oǧan dälel - şeteldık saiasatkerlerdıŋ, zertteuşıler men jurnalisterdıŋ Qazaq elınıŋ saiasatyna, ūstanymdary men baǧyt-baǧdaryna nazar audaruy. Solardyŋ bırı ǧana emes bıregeiı Jak Teodor AQŞ-tyŋ New York Weekly basylymyna «Aşyq, zamanaui jäne halyqaralyq yntymaqtastyqqa baǧdarlanǧan Qazaqstan» taqyrybynda saraptamalyq maqala jariialady. "Adyrna" ūlttyq portaly "Kznews.kz" saityna sılteme körsete otyryp, maqala audarmasyn nazarlaryŋyzǧa ūsynady.
«Özge batystyq demokratiiamen salystyrǧanda, Qazaqstanda öz qyzyǧuşylyqtaryn halyq qūndylyqtarynan joǧary qoiatyn saiasatkerlerdıŋ qalauymen sailau jiı ūiymdastyrylady. Sonyŋ ışınde Qazaqstandaǧy soŋǧy sailaudyŋ maŋyzy zor boldy. Köptegen postkeŋestık elder basqarudyŋ demokratiialyq modelıne köşıp jatqanda, Qazaqstan halqynyŋ öz dauysyn estuge degen ūmtylysy bölek. Qolaisyz aua raiyna qaramastan, ötken aidaǧy prezidenttık sailauǧa qatysqandardyŋ sany 70%-dy qūrady.
Demokratiialyq reformalardy jürgızu mandaty
Bastapqyda prezidenttık sailau 2024 jyldyŋ jeltoqsanynda ötedı dep josparlanǧan bolatyn, bıraq merzımınen būryn ūiymdastyryldy. Nätijesınde qazırgı Prezident Qasym-Jomart Toqaev jeŋıske jettı. Sailau oǧan eldı modernizasiialau jäne basqaru jüielerın jetıldıru üşın bırqatar ekonomikalyq jäne saiasi reformalardy jürgızuge mümkındık berdı. Būl özgerısterdıŋ ışındegı eŋ maŋyzdysy — Prezident Toqaev öz erkımen prezidenttık ökılettıgın qysqartty, qaita sailau qūqyǧynsyz jetı jyldyq bır rettık merzım belgılendı, sondai-aq prezidenttıŋ jaqyn tuystaryna memlekettık sektordaǧy kez kelgen bilık lauazymdaryn atqaruǧa tyiym saldy.
«Būl merzım el basqaruǧa jetkılıktı me?» degen sūraqqa Toqaev «menıŋ oiymşa, jetı jyl jetkılıktı bolmaq. Kez kelgen adamnyŋ ömırındegı «jetı jyl» — az uaqyt emes. Eŋ bastysy, bızdıŋ elde bilıkke monopoliia bolmaidy» dep jauap berdı.Toqaev Qazaqstannyŋ saiasi, äleumettık, mädeni jäne ekonomikalyq ömırınıŋ bırde-bır aspektısın: memlekettık ökılettıkterdı ortalyqsyzdandyru jäne bölu, Parlament pen jergılıktı bilık organdarynyŋ rölın küşeitu, Qazaqstan ekonomikasyn jaŋǧyrtu men ärtaraptandyru, azamattyq qoǧam, sybailas jemqorlyqqa qarsy küres, eldegı adam qūqyqtary jaǧdaiyn jaqsartu mümkındıkterın keŋeitu siiaqty keŋ auqymdy demokratiialyq reformalardyŋ platformasy negızınde öz kandidaturasyn ūsyndy. Prezident 81 paiyzdan astam dauysty ielene otyryp, özı ūsynǧan reformalar arqyly aldaǧy ūzaq joly jetıstıkke toly jäne kedergısız bolmaq. Ekonomikany jaŋǧyrtuǧa serpın Prezident Toqaevtyŋ halyqaralyq investisiialardy tartuǧa jäne Qazaqstan ekonomikasyn jaŋǧyrtuǧa arnalǧan bastamalaryn eskere otyryp, halyqaralyq ıskerlık qoǧamdastyqty qoldau ışkı saiasi qoldaudan kem emes ekenıne köz jetkızdık. Sailauǧa bırneşe apta qalǧanda YouGov jürgızgen zertteu boiynşa, saualnamaǧa qatysqan europalyq jäne amerikandyq biznes köşbasşylarynyŋ üşten ekısı Qasym-Jomart Toqaev ūsynǧan reformalar Qazaqstandaǧy biznes üşın jäne eldı investisiia üşın paidaly ekenın aitty. Käsıpkerlerdıŋ 77%-ynyŋ pıkırınşe, reformalar aumaǧy jönınen älem boiynşa 9-oryndy ielenetın eldegı demokratiiaǧa oŋ äser etedı dep sanaidy. Eger halyqaralyq ıskerlık sektordyŋ būl senımı biznes mümkındıkterın keŋeitu men ekonomikalyq damudyŋ tūraqtylyǧynan körınıs tapsa, būl Prezident Toqaevqa onyŋ reformalarynan artyq ūzaq uaqytqa mūra bolyp qaluy mümkın».
Jak Teodor
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
