Búgin Alashtyń ardaqtysy bolǵan marqum jazýshy, etnograf, Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, QR Memlekettik syılyq ıegeri Aqseleý Seıdimbektiń týǵan kúni.
Kórkem sózdiń zergeri Ábish Kekilbaıulynyń Aqseleý Seıdimbek dúnıeden ótkende sóılegen sózi:
«Ulan-ǵaıyr saharamyzdy túgel sholyp, ulan-asyr syr-sıpattarymyzdy tegis qamtyp, qat-qabat tarıhymyzdy tereń qaýzap, dúldúl oımen, dilmar tilmen tolǵaıtyn ǵulama ǵalym, suńǵyla bilimpaz, súleı sýretker – qaıran Aqseleý, endi joq.
Atar tańnyń jaryǵy jańa-jańa sebezdep, aınalany toltyra bastaǵanda aı mańdaıy jarqyrap, aqqan juldyzdaı kózden ǵaıyp bolady degen oı úsh uıyqtasaq túsimizge kirmepti.
Alapat tósin aıqara jaıyp, kúrekteı saýsaqtaryn salalaı taraqtap, ár sózin saralaı salmaqtap, shalqaıa qarap, shabyttana sóılep turǵany kúni keshe ǵana emes pe edi?! Qashanǵy qara dombyra men ıirimi mol qyl qobyzdyń kómeıindegisin, quımaqulaq kárııalardyń kókeıindegisin tógip-shashpaı túgel jınap, enesiniń baýyryna súńgigen ashqaraq qoshaqandaı qomaǵaılana bas suǵyp, kúrpite soraptap, talmaı emip, jebeı saýyp, eshteńe qaldyrmaı, aqtap-qaqtap, ábden saryqqan soń baıyppen paıymdap, saralaı salmaqtap, ábden soraptap edi-aý shirkin!… Tilimen bal emizgendeı edi. Júreginen kún kóringendeı edi. Onyń keń qarymdy, tyń serpindi, tynymsyz izdeniske toly tarıhı zerdesi ózimizdi dúnıe tanyp, ózgelerdi durys baǵamdaýdyń asqaraly shyńdaryna shyǵyp, buryn-sońdy batylymyz barmaǵan ushy-qıyrlaryn erkin samǵaı bastap edi.
«Qazaqtyń kúı ónerin», «Qazaqtyń aýyzsha tarıhyn» aıaqtaǵaly beri moınynan batpan júk túskendeı bolyp, eshkisi taýǵa jaıylǵandaı emin-erkin júr edi… Oıdaǵysyna jetkendeı edi, el aldyndaǵy paryzyn, aqtaǵandaı edi!.. Mańǵystaýdyń qalǵyp jatqan qara oıy men saǵym shalyp, munarǵa batqan aq shyńdaryn selt etkizip, ózine qaratyp, kósilte jóńkilip, talaıdy kórip, talaıdy bilip úlgergen tarlan basyn sándene shaıqap, syrbazdana kúlimsirep edi-aý sabazyń.
Alash arýaǵy men qazaq rýhynyń qaıta tirilip, qaıta oıanyp, qaıta qalyptasyp kele jatqan shaǵynda ulpa sezimimizge qaıaý túsirgen qaza boldy ǵoı bul! Esimizden tandyryp ketti. Jer jastandyryp ketti. Ókinishte qapy joq. Jer betine kelip-ketkenine, az kún dámdes, muńdas-múddeles bolǵanymyzǵa, birge júrip, birge turǵanymyzǵa táýbe deımiz. Qazaq sanasynda onyń ólmes-óshpes izderi jatyr josylyp…
Qıyrǵa sharlatyp, qııaǵa samǵatyp… Qazaqta sal qandaı bolady? Aqseleýdeı bolady. Seri qandaı bolady? Aqseleýdeı bolady. Bı qandaı bolady? Aqseleýdeı bolady. Batyr qandaı bolady? Aqseleýdeı bolady. Pir qandaı bolady? Aqseleýdeı bolady. Qazaqtyń jaqsysy men jaısańynyń bári qandaı bolady? Aqseleýdeı bolady. Qazaqtyń qatepti qyzyl nary qandaı bolady? Aqseleýdeı bolady. Báriniń ornyna bir ǵana Aqseleý júre alady. Al Aqseleýdiń ornyna kim júre alady? Eshkim de emes, tek Aqseleýdiń ózi júre alady».
«Adyrna» ulttyq portaly
