Qazaq halqynyŋ genetikalyq erekşelıkterın zerttep, töl tarihymyzdy tyŋ dünielermen baiytqan aqylman aqsaqal, köşelı ǧalym, 92 jasqa kelgen akademik Orazaq Smaǧūlūlynyŋ "Qazaq elı men jerınıŋ iesı tek qazaqtar" ekendıgın ǧylymi negızdemese süiene otyryp däleldegen sözı aqparattyq keŋıstıkte tarap jatyr. Būl jaily "Adyrna" ūlttyq portaly habarlady.
Aqylman aqsaqal osy uaqytqa deiın qazaq topyraǧyndaǧy özge ūlt ökılderıne qatysty ündelıp, ügıttelıp kelgen jalaŋ tüsınıkke bırjolata toqtau qoiady. Halqyn dūrys, ornyqty ǧylymi negızdemege ilandyrady.
"Qazaqstanda 130 dei me, 140 dei me ūlt tūryp jatyr deidı. Bızde ūlt tūryp jatqan joq, ūlt ökılderı tūryp jatyr. Olardy diaspora deidı. Sondyqtan "ūltaralyq" degen sözdı aita almaimyz. Qazaqstanda bır-aq ūlt bar. Ol – qazaqtar. Mysaly orystar ärı Reseide jürıp ūlt bolady, Özbekstanda, Qazaqstanda, İranda jürıp taǧy ūlt bolady. Ondai ǧylymi-tarihi anyqtama kategoriia joq. Halyq bır-aq jerde paida bolady, ösıp-önedı. Al taralǧandardyŋ barlyǧy diaspora. Mäselen, Qajy-Tarhanda [Astrahanda], Qytaida, Özbekstanda tūryp jatqan qazaqtardy olar diaspora deidı ǧoi. Sondyqtan tarihi däuırde qalyp qoiǧan orystar, düngender, ūiǧyrlar, kürtter eşqaisysy ūlt bolyp sanalmaidy. Osyny sızder jaqsy tüsıne bılıŋızder, - deidı ǧalym.Keiınnen qoǧamda dūrys tüsınık qalyptastyrmai, qazaq pen özge diasporalardyŋ arasyna syna qaǧyp otyrǧan negızsız, jalǧan "ūltaralyq qatynasty" aşyp jazady. Sözınıŋ tüiınınde:
Bızde ūltaralyq emes, bır ūlt pen diasporalardyŋ arasyndaǧy saiasi-mädeni qatynastar bar", - dep qorytady akademik.Būǧan qatystymoqyrmandar:
"Qazaq jerınde tek Qazaq bar, qalǧandary qonaqtar bügın bar erteŋ joq", "Talai aitylǧan söz. "Elbasizmnen" tolyq arylmai, būl sözdıŋ de qaitalana beretınıne közım jettı!", "Orazaq Smaǧūlūly aǧamyz öte oryndy aitqan! Qazaqstanda tek qana bır ūlt - qazaqtar, al qalǧandary diaspora men etnostar!" degen pıkır qaldyrdy.
Ūqsas jaŋalyqtar
Assambleia
Tarihşy
diaspora
zertteuşı
qazaq qoǧamy
Orazaq Smaǧūlūly
antropolog
ūltaralyq
ūltaralyq arazdyq
