Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın 2022 jyldyń 21 qyrkúıeginde "ishinara mobılızaııa" týraly sheshim qabyldady. Demek, óz eliniń azamattary arasynan Ýkraına arasyndaǵy soǵysqa adam jınaqtaıdy. Osy sheshim shyqqan kúnnen bastap, reseı azamattary jan-jaqqa bas saýǵalaýda. Bul sheshimdi qoldamaı shekaralas memleket Qazaqstanǵa da kelgen reseılikter sany kúnnen kúnge kóbeıýde. Reseılikterdiń kelýi eldegi biraz másele betin ashty. Máselen, qazaq tiliniń qoldanys aıasy, jaldamaly páter baǵasy, t.b…
Reseılikterdiń Qazaqstanǵa kelýi el turǵyndaryna zııan keltire me? Oǵan qarapaıym halyqtyń kózqarasy qandaı? Bul jóninde Almaty turǵyndarynyń pikirin bilip, mańyzdy jaýaptardy kezegimen usyndym:
- Osy ýaqytqa deıin birshama adam keldi, osy jetkilikti. Budan ári kelý biz úshin qaýipti, sebebi:
- Ázirshe olardyń jaǵdaıy jaqsy sekildi elde olarǵa baılanysty másele bolmaıdy. Biraq, olar jumyssyz ,ómir súrýge qarajaty taýsylsa she? Elde onsyzda jumyssyzdar jetedi. Jumys joq bolsa, urlyq, qaqtyǵystar bastalady.
- Osy jyldyń ózinde Almatyǵa elimizdiń ár qalasynan 120 myńǵa jýyq stýdent keldi. Olarǵa turatyn oryn, jaldamaly páterler baǵasy qymbat edi, osy oqıǵaǵa baılanysty taǵy qymbattady. Jastar sapaly bilim alý úshin tek oqý orny emes olar turatyn jer kerek.
- Qazaqtyń bári qonaqjaı emes, tarıhty oqyp, bárin esinde ustaǵandar bar. 1938 jylǵy reppresııa bári-bári halyqtyń jadynda. Ol esinde barda birge ómir súrý qıyn bolady.
- Ana tilimiz qazaq tiliniń jaǵdaıy alańdatady. Qazirdiń ózinde qazaq tilin moıyndamaı, orys tilimen birdeı kóretinde kóp. Elge orys tildi azamattardyń kelýiniń taǵy bir zııany bizdiń - ana tilimizge tımek.
- Soǵysqa qatysýdan qashyp esh daıyndyq, qarajatsyz bizdiń elge kelýi halqymyzdyń qaýipsizdigine nuqsan keltiredi. Olar beıbit kúnde kelip jatqan joq, soǵys kezinde, qashyp kelip jatyr, olarda muzdaı qarý bolýy ábden múmkin.Bul beıbit turǵyn úshin qaýipti, biz ózgeni jarylqap, ózimizge jańa másele taýyp almaýmyz kerek, - dep pikirin bildirdi Almaty qalasynyń turǵyndary.
Osy sátte áleýmettik jeli nemese qoǵamdyq oryndar da tolyq qazaqsha sóıleý, kim qaı tilde suraq qoısa, tek qazaq tilinde jaýap berý, eshqandaı orys tilinsiz taza ana tilimizde sóıleýdi basty maqsat etip, ózgege de nasıhattap jatyr.
Tıktok jelisinde osy taqyrypqa baılanysty "qazaqtar qonaqjaı ǵoı , degenmen esińde me olar -"Bizdiń tarıhymyzdy joıǵysy keldi, dinimizdi ustanýymyzǵa kedergi keltirdi, ana tilimizdi qurtýdy kózdedi, qoldan ashtyq jasady, bizdiń betke tutar azamattarymyzdyń kózin joıǵan orystar ǵoı" degen mazmunyndy jańa trend shyqty.
Trend dep qaraǵanymen túbi shyndyqqa negizdelgendikten, bul - áserli vıdeolar ózine nazar aýdartpaı qoımady.
Qazaq tarıhynyń qaı kezi bolmasyn orystarmen qarym-qatynasy jaqsy bolmady. Birese otar boldyq, birese óz basshysyn ózi saılaı almaǵan álsiz, ana tilinde sóıleı almaıtyn el boldyq. Sońynda araǵa ýaqyt salyp, eldiń jadynda qansha jyldar ótse de qala beretin 1986 jylǵy kóterilis, oǵan deıinde Alash qaıratkerleri, táýelsizdik úshin jasalǵan kúrestermen, óz ómirin qıǵan aǵa býyndarmen, qara kóz qazaqtyń qyzdarynyń arqasynda óz egemendigimizdi aldyq. Ár qazaqtyń jadynda sol bıik azamattarymyz bolmaǵanda qazirgideı táýelsiz, erkin el bolmas edik. Táýelsizdigimiz, tynyshtyǵymyz, ana tilimiz árqashan – eń qundysy.
Aqarman Jaqsylyqqyzy
