Qazaq miuziklınıŋ Romeosy

Akter bolu – tek jattalǧan mätındı aitu ǧana emes, būl – tereŋ emosiiany jetkıze bılu, keiıpkerdıŋ ışkı jan düniesın körsetu, körermenge sendıre bılu önerı. Osy qasiettı Astana qalasy äkımdıgınıŋ Muzykalyq jas körermen teatrynyŋ daryndy akterı Salamat Mūqaşev jaqsy tüsınetının, onyŋ rölderı, akterlık şeberlıkterı arqyly baiqaimyz. Kelgen körermen Salamattyŋ oiynyna täntı bolatyny sözsız. San qyrly akterdıŋ önerdegı qadamy, joly teatr süier qauymdy ärdaiym  qyzyqtyrady.

Salamat Mūqaşev-kolledjdı tämamdaǧanan keiın T.Jürgenov atyndaǧy Qazaq Ūlttyq Öner akademiiasyna «muzykalyq teatr akterı» mamandyǧyna oquǧa tüsedı. Studenttık şaǧynda jaŋaşyl rejisser Bolat Atabaev Salamattyŋ än salǧanyna riza bolatyn. Akademiiany tämamdaǧanan keiın bır top «Jürgenov tülekterımen» Aqtöbe qalasyna jol tartyp, sondaǧy T.Ahtanov atyndaǧy oblystyq qazaq drama teatryna akter bolyp qabyldanady. Aqtöbe ölkesındegı tūŋǧyş rölı M.Badjievtıŋ «Mahabbat jaǧalauy» dramasyndaǧy-Äziz bolatyn.

Salamat-T.Ahtanov teatrynda bırneşe beinelerdı nūsqalaidy. Köptegen oblystyq şaralardy jürgızedı. 2016 jyly Aqtöbe qalasynda «Balausa» halyqaralyq teatrlar festivalı ötedı. Öner dodasynyŋ jürgızuşısı Salamat Mūqaşev bolady. Al qazylar alqasynyŋ töraǧasy retınde QR eŋbek sıŋırgen qairatkerı, önerdegı äkesı Ashat Maksimūly Maemirov keldı. Ūlaǧatty ūstazdyŋ būl sapary şäkırt Salamat üşın berekelı atanyp, Ashat Maksimūly Salamatty Astana qalasyna jaŋadan aşylǧaly jatqan «Astana Musical» teatryna negızın qalasuǧa şaqyrady. Salamat täuekelge bel buyp, Astana qalasyna jas teatrdyŋ şaŋyraǧyn köterısuge keledı. Salamattyŋ «Astana Musical» teatrynnyŋ alǧaşqy qoiylymynan-aq, jūldyzy jandy.

Ä.Baǧdattyŋ «Dostar sertı» miuziklınde basty keiıpker Jūmataidy beineleidı. Jūmatai-önerdı jany süietın, auyldan kelgen qarapaiym bala. Jūmatai Äsemge ǧaşyq. Ony şyn süiıp qaldy. Äsemge sezımınıŋ bıldırgısı keledı. Bıraq, auyl balasy bolǧandyqtan, boiynda azdap ūiaŋdyq bar. Bıldıruge äreket etkende jan dosy Äsem ekeuınıŋ üilenetının aitady. Ärine, Jūmatai-Salamat alǧaşqyda qyzǧanyş sezımın oiyny arqyly baiqatady. Bıraq, özı oryndaǧan «Toi jyry» änınde mahabbattan dostyqty biık qoiǧan Jūmataidy köremız. Salamat keiıpkerın osyndai mınez-qūlyqta keiıpteidı.

Salamat Mūqaşev 2017 jyly «Sahnager» ūlttyq teatr syilyǧynyŋ «Ümıt» nominasiiasynyŋ iegerı.

Salamattyŋ oŋ jambasyna kelgen, tek qana qazaq halqyn ǧana emes, fransuz körermen taŋqaldyrǧan J.Presgiuvniktıŋ «Romeo-Djuletta» miuziklındegı Romeo ekenın  körgen köz jūrtşylyq jaqsy bıledı. Akter Salamat nūsqalauyndaǧy Romeo-jüregı appaq paraqtai taza, janarynda eş aramdyǧy  joq keiıpker.

Osy arqyly Salamat mahabbattyŋ tazalyǧyn, şyn ǧaşyq adamnyŋ bolmysyn tanyta bıldı. Qazaq teatrynda Romeo beinesın miuzikl janrynda tūŋǧyş nūsqalaǧan Salamat Mūqaşev boldy. Elordalyq öner süier qauymnyŋ  Ä.Baǧdattyŋ «Er Töstık» miuziklı esıŋde bolar, atalǧan tuyndy da, Salamat basty keiıpker  batyr Er Töstıktı oinady.

«Astana Musical» teatrymen Salamat Parij, Kanny, Brossel, Vena qalalarynda öner körsetıp, qazaq elınıŋ abyroiyn asqaqtatty. Salamat Mūqaşev bügıngı taŋda Astana muzykalyq jas körermender teatrynyŋ beldı akterı, negızın saluşylardyŋ bırı.

Salamattyŋ är keiıpkerı özınşe erekşe. Atap aitar bolsaq, M.Äuezov pen M.Äbıldıŋ «Abai-Toǧjan» dramasyndaǧy Erbol-aqynnyŋ serıgı, Abaidyŋ keŋesşısı, qoldauşysy. Abaidyŋ baqytty boluyna tılekşı, tıleules jannyŋ bırı. Salamat osyny ūǧyndyrady. Ǧ.Müsırepovtıŋ «Qyz-Jıbek» etno-folklorlyq miuziklındegı Tölegen-lirikalyq, ǧaşyǧyn şyn süigen kırşıksız keiıpker. Al Salamattyŋ akterlık şeberlıgınıŋ ekınşı qyryn aşatyn Şämşı bolsa, halqyŋ süigen, halqy süigen kompozitor retınde körınedı. E.Amanşaevtıŋ «Şäkırım» dramasyndaǧy Qarasartov Salamattyŋ akterlık deŋgeiınıŋ şyŋy boldy. Bilık qūrbany bolǧan, joǧary basşylardyŋ tapsyrmasyn oryndaimyn dep Şäkärımdı qūrban etken, Abzal Qarasartov ömır boiy el aldynda aqtalumen ötken keiıpker. Onyŋ oiynda, sanasynda özın kınälı sezıngen ülken taŋba tūrdy. Salamat-Qarasartov jüregınde advokat pen prokuror qatar jatyp, jan-jaǧynan ar-ūiaty qysqan adam. Salamat atalmyş obrazyn osylai aqtap alady.

Atalǧan keiıpkerlerden bölek teatr repertuarynda: D.İsabekovtıŋ «Gauhartas» muzykalyq dramasynda Äskerbek, M.Omarovanyŋ «Şanel 5» derektı dramasynda Temırbek Jürgenov rölderın somdauda. «Abai» telearnasynda «Jädıger» baǧdarlamasyn jürgızıp, ūltymyzdyŋ asyl mūralaryn halyqqa keŋınen tanytty. KSRO halyq artisı S.Maiqanova: «Işten tanyp, ışten bılıp, tynyp körmegen akterdı, akter dep tabu neǧaibyl» deidı. Şynymen de, Salamat sahnada ışkı jan-düniege, ışkı bolmysqa män beretın akter. Salamattyŋ oiynynda syrtqy kelbet pen ışkı oi astasyp jatady. Būl naǧyz akter üşın maŋyzdy qūbylys. Salmaqty bolmysymen, ūtymdy rölderımen körermender jüregıne jol tapqan Salamattyŋ elıne bererı älı alda! 

Bahtiiar Tūrsyn
Teatrtanuşy