Jany taza akter

1391
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/storage/uploads/NSy4lYNtliNKYFbCuOqXR1Tmp1AvAJPW27eaY7dj.jpg

Bır künı futbolmen ainalysyp jürgen jasöspırım jıgıt mektep oqyp jürgende sahnaǧa zat tasuǧa kömektesuge şyǧady. Sonda ol tūŋǧyş ret sahnanyŋ qūdıretın sezınıp, uaqyt öte talantty akter atanady. Ol  bügıngı taŋdaǧy Astana qalasy äkımdıgınıŋ Muzykalyq jas körermender teatrynyŋ akterı Dınislam Nūrmaǧanbetov edı...


  Dınislamnyŋ balalyq şaǧy Sozaq audanyndaǧy Taukent pen Sätbaev qalasyndaǧy Rudnik kentınde öttı. Bırı özınıŋ tuǧan jerı şyraily Oŋtüstık bolsa, ekınşısı naǧaşy jūrty,  qazynaly Ortalyq edı.  Dınislam 9-synypty bıtırgen soŋ,  äke qalauymen Şymkent saz kolledjıne oquǧa tüsedı. Kolledjdı tämamdaǧanan keiın, äuelde T.Jürgenov atyndaǧy Qazaq Ūlttyq Öner akademiiasyna «Estradalyq vokal» mamandyǧyna tapsyrady. Bıraq, būl mamandyqtyŋ studentı atanu talapker Dınislamǧa būiyrmady. Öitkenı, talapker kezınde Aman Gumarov Dınislamdy «muzykalyq teatr akterı» mamandyǧyna QR eŋbek sıŋırgen qairatkerı, Ashat Maemirov şeberhanasyna alyp keldı. Jas balanyŋ boiyndaǧy qasiettı baiqaǧan Ashat Maksimūly: «Senıŋ akterlık ışkı jan-dünien myqty, jüregınnıŋ tükpırınde ülken qabylet jatyr»-deidı. Osylaişa Dınislam būryn armandap, qyzyqtap körmegen akterlık öner mamandyǧynyŋ esıgın aşady.

Alǧaşynda būl jol Dınislam üşın auyr, qiyn bolyp körındı. Tıptı, oqudan şyǧyp ketudı de, oilady. Bıraq ūlaǧatty ūstazynyŋ şäkırtıne degen senımı, jıgerlı sözderı Dınislamǧa küş berdı, önerge degen qūlşynysyn odan saiyn arttyrdy. 1 kursta oqyp jürgende «Habar» telearnasynyŋ tapsyrysy boiynşa tüsırılıp, körermen jüregıne jol tauyp, bır äulettıŋ ǧana emes, küllı qazaq halqynyŋ taǧdyryn aiqyn körsetken  «Qūsaiynovtar ömır joly» atty telehikaiaǧa tüsedı. Dınislamnyŋ kinematografiia  salasyndaǧy alǧaşqy qadamy qūtty boldy. Al teatrdyŋ jönı bölek... 3 kursta oqyp jürgen kezde Astana qalasynan jaŋa teatr, jas öner ūjymy qūrylyp jatqanyn estıp, eŋselı elordaǧa ülken arman jäne igı maqsatpen jol tartyp,  Astana muzykalyq jas körermender teatrynyŋ akterlık qūramyna qabyldanady. Dınislam Alataudan Arqaǧa qonys audarǧan alǧaşqy jyldar «ötpelı kezeŋ» bolǧany ras. Bıraq, ol kezeŋnen sürınbei ötıp, «astanalyq» degen tamaşa atqa ie bolady. Teatr sahnasynda: M.Äuezov, M.Äbıldıŋ «Abai-Toǧjan» dramasyndaǧy - Abai, D.İsabekovtıŋ  «Gauhartas» dramasyndaǧy - Qaiyrken, A.Volodinnıŋ «Qoştasqym kelmeidısındegı» Mitia jäne t.b. keiıpkerlerdı keskındep jür. Qazaq teatryndaǧy Abai beinesın nūsqalaǧan är akter özınşe, özgeşelep beinelep jür. Al Dınislamnyŋ Abaiy müldem basqa. Ol jastyǧy jai otyndai jalyndaǧan, erke, aqyldy tentektıgı basym keiıpker. Lirikalyq qyrlary da, sahna alaŋynda aiqyndap körınedı. Dınislam-Abai osyndai erekşelıkterımen  ūtymdy.

Dınislamnyŋ sahnadaǧy jūldyzdy beinesı - barşaǧa tanys Dulat İsabekovtıŋ «Gauhartas» dramasyndaǧy Qaiyrken. Qaiyrken-Ş.Aitmatovtyŋ «Ana Jer ana» tragediiasyndaǧy - Jainaq, «Aq keme» psihologiialyq dramasyndaǧy Bala siiaqty jany taza, ömırge degen közqarasy optimizmmen beinelegen qaharman. Qoiylymdy tamaşalau barysynda Qaiyrken-Dınislamnnyŋ tazalyǧyna, kırşıksız köŋılıne köz süisınedı. Al onyŋ ışkı jan-düniesı jeŋgesı Saltanatqa degen şynaiy sezımı oqiǧa arasynda astasyp jatty. Dınislam jeŋgege degen şyn köŋılın akterlık şeberlıgı arqyly körsete bıldı. Akterlık mamandyq-ömır boiy ızdenuden talmaidy. Dınislam Qaiyrken beinesıne daiyndala jürıp, «betaşar» jyryn, äuenın, onyŋ dombyrada oinaluyn meŋgerıp alady. Atalmyş ızdenıs, talmas daiyndyq bügıngı taŋda öz jemısın berıp, Dınislam-Qaiyrken teatr süier qauymnyŋ jüregıne jol tapty. Mıne, tögılgen terdıŋ jeŋısı dep osyny aituǧa bolady.

Halyq qaharmany Äzırbaijan Mämbetov: «Teatr öne boiy adam janyn jaralamai, tazalaumen, nūrlandyrumen ainalyssa kerek. Qazırgı uaqyt osyny talap etedı. Teatr bır kündık emes, ol mäŋgılıkke qyzmet etuı tiıs. Onda eŋ kemı bes-on jyl jüretın dünieler sahnalanuy tiıs»,-deidı. Muzykalyq jas körermen teatryndaǧy «Gauhartas» mäŋıgılıkke qyzmet etetın tuyndy bolady dep senemız.  Öitkenı, osyǧan äbden laiyq.

Akter üşın ärbır röl — jaŋa älem. Şyǧarmaşylyqqa degen şynaiy yqylas pen şabyt – akterlık önerdıŋ jüregı.

Dınislam-  är rölı, är beinesıne özınşe şabyt syilaidy, özgeşelık äkeledı. Dınislamnnyŋ boiynda akterlık tazalyq bar. Onyŋ ışkı jan-düniesınde keiıpkerdıŋ adal köŋılı, appaq qardai taza peiılı jatady.

Dınislam-qai keiıpkerge jan bıtırse, sol keiıpkerdıŋ şynaiy bolmysy aşylyp jatady. Jaǧymsyz keiıpkerdı somdasa da, Dınislam ony akterlık şeberlıgımen aqtap, onyŋ da, boiynda meiırımdılık bar ekenın däldep şyǧady. Dınislam osy arqyly  «psihologiialyq relizm» täsılın jaqsy qoldana alady. Būl akter üşın naǧyz kerektı, taptyrmas täsıl. Osyny Dınislam öte jete ūǧynǧan.

M.Chehov: «Akter — öz jüregın sahnada aşatyn adam»-deidı. Şyndyǧynda da, akter jüregımen körermenge rölın jetkızedı. Dınislam da, solai. Öz şyn jüregımen, tebırenısımen körermendı taŋqaldyrady. Dınislam rölıne eşqaşan selqostyqpen qaramaityny baiqalyp tūrady. Ärdaiym jauapkerşılıkpen, yjdaǧattylyǧymen jasaǧan beinesı körermenıŋ de, esınde jaqsy saqtalady. 

Joǧaryda Dınislamnyŋ sahnadaǧy qadamy kömektesıp, qol ūşyn sozyp jıberuden bastalǧanyn atap öttık. Sol mekteptegı ūstazdary, sol sahnany körgen oquşylar järdem bergen bozbalanyŋ uaqyt öte kele körermenıŋ süiıktı akterıne ainalatynyn bıldı me eken?....

Bahtiiar Tūrsyn

Teatrtanuşy

 

Pıkırler