22 tamyz künı Kaztalov audanynda «Men oqyǧan 30 kıtap» I oblystyq baiqauy öttı. Bılımdı şyŋdaǧan ruhani baiqauǧa Terektı, Tasqala, Qaratöbe, Jänıbek, Bökei Orda, Şyŋǧyrlau, Jaŋaqala, Bäiterek, Aqjaiyq, Kaztalov audandary men Oral qalasynan 15 oquşy qatysty.
«Men oqyǧan 30 kıtap» baiqauy Kaztalov audanynyŋ äkımı Aslanbek Ahmetollaūly Sarqūlovtyŋ bastamasymen jüzege asyp jatqan ruhani joba. 2023 jyldan bastau alǧan jobanyŋ audandyq kezeŋı jyl saiyn ūiymdastyrylyp keledı. 2023-2025 jyldar aralyǧynda baiqauǧa 120-ǧa juyq oquşy qatysty.
«Paida oilama, ar oila,
Talap qyl artyq bıluge.
Artyq bılım kıtapta,
Erınbei oqyp köruge», — dep Abai aitqandai, artyq bıluge talap qylyp, kıtap oquǧa qūmar jas oqyrmandarǧa audanymyzdyŋ jomart azamattary, audandyq mäslihat deputattary qoldau körsetıp, jülde qory 1 000 000 teŋgenı qūrady. 2023 jyly baiqau qorytyndysyna säikes, Qaraözen mektep-liseiınıŋ oquşysy Jansaia Beket jüldelı I oryndy (300 000 teŋge) ielense, Ǧ.Begaliev atyndaǧy JOBBM-nıŋ oquşysy bolǧan Iliias Qaisaǧali II oryn (200 000 teŋge), Kaztalov mektep-liseiınıŋ oquşysy Aiym Toliatti jäne Ǧ.Qaraş atyndaǧy mektep-gimnaziiasynyŋ oquşysy Tolǧanai Qydyrǧalieva jüldelı III oryndy (100 000 teŋge) ielense, 10 oquşyǧa 30 myŋ teŋgelık sertifikat tabystaldy. Baiqauǧa aqyn, ūstaz, Qazaqstan jazuşylar odaǧynyŋ müşesı, Qazaqstan Respublikasy bılım beru salasynyŋ üzdıgı, «Eren eŋbegı üşın» medalı men Y.Altynsarin medalınıŋ, «Parasat» ordenınıŋ iegerı, «Kaztalov audanynyŋ Qūrmettı azamaty» Dariǧa Ǧazizqyzy Mūştanova, aqyn, tılşı, QR Jurnalistter Odaǧynyŋ müşesı Qydyrǧali Haresūly Abdrahmanov, J. Moldaǧaliev atyndaǧy oblystyq ǧylymi ämbebap kıtaphanasynyŋ ädıskerı Qūralai Temırbolatqyzy Arystanova, QR Jazuşylar odaǧynyŋ müşesı, Halyq şyǧarmaşylyq ortalyǧyndaǧy aqparat bölımınıŋ ädıskerı, aqyn, jurnalist Asantemır Qarşyǧaūly törelık etıp, oqyrman oquşylar arasynan jüzden jüirık, myŋnan tūlpardy anyqtady.
Şarada jerles aqyn Dariǧa Mūştanova «Jüzderı baqytqa toly balalar baiqauyna kuä bolyp tūrmyn. Demeuşı bolǧan deputat aǧalarynyŋ jüzderınen nūr tögılıp, oquşylar da erekşe quanyşqa bölenıp otyr. Men sızderdıŋ ärqaisysyŋyzdan jarqyldaǧan janarlaryŋyzǧa qarap bolaşaq ziialy qauymdy körıp tūrmyn» dep tebırene söz söilese, Asantemır Qarşyǧaūly Facebook äleumettık jelısındegı jazbasynda «Kaztalov audany "Men oqyǧan 30 kıtap" jobasyn jüzege asyrdy. Qatysuşy qyryqtan astam oquşylar bırınen bırı ötedı. Ädebietke degen qūştarlyqtary keremet. Besınşı synyptan on bırınşı synypqa deiın qatysqan balalar är şyǧarma keiıpkerıne toqtalyp, olardyŋ taǧdyryna nemqūraily qaramaityndyqtaryn jarysa jetkızdı. Bolaşaqta jazuşy bolamyn degenderı de kezdestı. Quanyp qaittyq. Ūiymdastyruşylar aqşalai syilyqtaryn tabys ettı. Osy şarany ūiymdastyruǧa qarjyny audan deputattary öz qaltalarynan şyǧarǧan. Basqalaryna ülgı bolarlyq ıs bastaǧan Kaztalov audany azamattaryna alǧystan basqa aitarymyz joq»,- dep pıkırımen bölısken-dı.
Şyǧys ǧūlamasy Älışer Nauai «Kıtap aqylyna aqy sūramaityn altyn qazyna», — degen. Kaztalovtyq oquşylar kıtap oqu arqyly bılımın tolyqtyryp qana qoimai, ömırlık azyq jinaqtady. Al 2024 jyly talapty ızdenımpaz oqyrmandar üşın «Men oqyǧan 30 kıtap» II audandyq baiqauy ozdyrylyp, jülde qory 2 mln teŋgenı qūrady. Būl joly baiqauda oquşylardyŋ jas erekşelıkterı eskerılıp, audan mektepterınıŋ 5-7, 8-11synyp oquşylary qatysyp, baqtaryn synady.
Baiqaudyŋ ädıl ötuıne jazuşy-jurnalist, Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ jäne Qazaqstan Jurnalister odaǧynyŋ müşesı, Ūlttyq Qūryltaidyŋ müşesı, QR Akparat salasynyŋ üzdıgı, Qazaqstan jazuşylar odaǧynyŋ BQO filialynyŋ direktory, «Oral öŋırı» oblystyq qoǧamdyq-saiasi gazetınıŋ bas redaktory Bauyrjan Faizollaūly Gubaidullin, qazylar alqasynyŋ müşelerı: Qazaqstan Jurnalister odaǧynyŋ müşesı, aqyn, «Auyl ainasy» gazetınıŋ tılşısı Qydyr Haresūly Abdrahmanov, «Qazaqstannyŋ qūrmettı kıtaphanaşys» tösbelgısınıŋ iegerı, Qaraoba auyldyq modeldı kıtaphanasynyŋ kıtaphanaşysy Laura Ädietkyzy Berdıǧalieva qazylyq ettı.
Būl joly jüldelı III orynǧa ie bolǧan Aziza Aibarqyzy, Sänım Manasqyzy, Aiaulym Serıkqyzy, Aiman Mirjanqyzyna 100 myŋ teŋgelık sertifikat, saiystyŋ II oryn jüldegerı Aişa Medetqyzy, Bahtiiar Bauyrjanūlyna 200 myŋ teŋgelık sertifikat jäne I oryn jüldegelerı Ramina Armanqyzy, Nūraiym Nūrlanqyzyna 300 myŋ teŋgelık sertifikatty saltanatty türde tabys etıldı. Al 20 oquşy 30 myŋ teŋge yntalandyru syilyǧyna ie boldy.
– «Men oqyǧan 30 kıtap» baiqauy biyl Kaztalov audanynda ekınşı ret ūiymdastyryldy. Būl demalys kezınde mūǧalımder men ata-analar tarapynan oquşylarǧa berılgen tapsyrma dese de bolady. Menıŋ baiqaǧanym, kaztalovtyq oquşylardyŋ eresekterdıŋ eskertuınsız-aq kıtap oquǧa ynta-yqylasy artqan. Būl, ärine, quanarlyq ta, qūptarlyq ta qūbylys. Oquşylardyŋ, ūl-qyzdarymyzdyŋ intellektualdyq däreje-deŋgeiın köteretın mūndai bastamany bız berısı oblystyq deŋgeide, ärısı keŋ baitaq Qazaqstan boiynşa nasihattauǧa bek peiıldımız. Ärine, kıtap oqu, körkem ädebiet – adamzat qoǧamy üşın de, jeke adam üşın de intellektualdyq tūrǧydan adamnyŋ oi-örısın damytyp, dünietanymyn keŋeitetın, tanym-tüsınıgın tereŋdetetın, qoǧamdyq sanaǧa yqpaldy instituttardyŋ bırı. Aldaǧy uaqytta audan kölemınde mūndai bastama üzılıp qalmai, jüielı jalǧasyn tapsa degen tılegımız bar. Sondai-aq mūndai jasampaz bastamany özge audan-auyldarǧa qosa, oblys ortalyǧyndaǧy, respublikadaǧy bılım oşaqtary da ılıp äketse, nūr üstıne nūr bolar edı, – dedı Bauyrjan Faizollaūly respublikalyq, öŋırlık BAQ ökılderıne bergen sūhbatynda.
Kıtap — adamzat aqyl-oiynyŋ ınju-marjanyn ǧasyrdan ǧasyrǧa, ūrpaqtan ūrpaqqa jetkızıp beretın ruhani bailyq. Jas ūrpaqqa kıtaptyŋ qadırı men qasietın, onyŋ mol qazynasyn ūǧyndyru, balalardyŋ kıtap oquǧa degen süiıspenşılıgın arttyru ūlt keleşegınıŋ jarqyn boluy üşın jasalatyn igı qadam.
Osyndai igı maqsatty közdegen «Men oqyǧan 30 kıtap» jobasy biyl da audan äkımdıgınıŋ jäne «AMANAT» partiiasynyŋ qoldauymen, audandyq mädeniet jäne tılderdı damytu bölımınıŋ ūiymdastyruymen dästürlı türde ūiymdastyryldy Baiqau barysynda qatysuşylardyŋ daiyndyǧyna ädıl qazylar alqasy joǧary baǧa berdı. Qazylardyŋ pıkırınşe, ärbır ümıtker özındık ızdenısımen erekşelenıp, ädebietke degen şynaiy qyzyǧuşylyǧyn tanytty.
Jas oqyrmannyŋ zeiının arttyrǧan baiqaudyŋ saltanatty marapattau räsımıne qatysqan audan äkımınıŋ orynbasary Serık Qaiyrliev ruhani baiqaudyŋ maŋyzyn atap öttı.
— Būl baiqau – jastardyŋ kıtapqa degen qyzyǧuşylyǧyn arttyryp qana qoimai, olardyŋ oi-örısın keŋeitıp, bılımge degen qūştarlyǧyn tereŋdete tüsetın igı bastama. Oqyrman jastar – qoǧamnyŋ ruhani tıregı. Sebebı kıtap oqyǧan ūrpaq – bılımdı, parasatty, sanaly azamat bolyp qalyptasady. El Prezidentı atap ötkendei, XXI ǧasyr – bılımdı jastardyŋ ǧasyry. Sondyqtan bız osyndai jobalardy qoldap, öskeleŋ ūrpaqtyŋ jan-jaqty damuyna jaǧdai jasauymyz qajet, — degen audan äkımınıŋ orynbasary mäŋgılık qazynany qūrmettei bılgen oquşylarǧa rizaşylyǧyn bıldırdı.
Baiqau qorytyndysy boiynşa 5-7 synyp oquşylary arasynda I orynǧa Qaraözen mektep-liseiınen Aişa Rahimova (100 myŋ teŋge), II oryndy Qaraözen mektep-liseiınen Jäniia Maqsotova (70 myŋ teŋge) ielense, III orynǧa Ǧ.Qaraş atyndaǧy mektep-gimnaziiasynyŋ oquşysy Aziza Erejep (50 myŋ teŋge) ie boldy. Al 8-11 synyp oquşylary arasynda I oryndy A.Qūsaiynov atyndaǧy JOBBM-nen Gülsana Qairat (100 myŋ teŋge), II oryndy Jaŋajol JOBBM-nen Jansaia Beket (70 myŋ teŋge), III oryndy Qaraözen mektep-liseiınen Aiaulym Tlepbergen (50 myŋ teŋge) ielendı. Sonymen qatar belsendılık tanytqan 20 jas oqyrmanǧa qarjylai yntalandyru syilyǧy men oqu qūraldary tabystaldy.
Memleket basşysy Qasym-Jomart Kemelūly Atyrauda ötken üşınşı Ūlttyq qūryltaida: «Şyn mänınde, ozyq oily ūlt boludyŋ eŋ töte joly – kıtap oqu. Sondyqtan kıtap oqu mädenietın qoǧamda barynşa ornyqtyruymyz kerek», - dep, jastardy kıtap oquǧa ündegen bolatyn. Biyl «AMANAT» partiiasynyŋ qoldauymen, Kaztalov audany äkımdıgınıŋ bastamasymen alǧaş ret «Men oqyǧan 30 kıtap» baiqauynyŋ oblystyq kezeŋı ūiymdastyrylyp otyr. Baiqaudyŋ ädıl-qazylar alqasy da elımızdıŋ bırtuar perzentterı, maqtanyştary, ūl ruhaniiatyna sübelı üles qosyp jürgen jandar. Atap aitar bolsaq, aqyn, ūstaz, Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ müşesı, Halyqaralyq «Alaş»» syilyǧynyŋ laureaty, «Parasat» ordenınıŋ, «Eren eŋbegı üşın» medalınıŋ iegerı, Qazaqstan Respublikasy bılım beru ısınıŋ qūrmettı qyzmetkerı, «QR mädeniet salasynyŋ üzdıgı», «Y. Altynsarin» tösbelgısınıŋ iegerı Dariǧa Mūştanova, QR Prezidentı janyndaǧy Ūlttyq qūryltaidyŋ müşesı, QR Aqparat salasynyŋ üzdıgı, Qazaqstan Jazuşylar Odaǧynyŋ jäne Qazaqstan Jurnalister odaǧynyŋ müşesı, Qazaqstan jazuşylar odaǧynyŋ Batys Qazaqstan oblysyndaǧy filialynyŋ direktory, «Oral öŋırı» gazetınıŋ bas redaktory Bauyrjan Ǧūbaidullin, Aitysker aqyn, «Eren eŋbegı üşın» medalınıŋ iegerı, «Altyn dombyra» iegerı Jansaia Musina, filosofiia ǧylymdarynyŋ doktory (PhD), M.Ötemısov atyndaǧy BQMU-dyŋ dosentı Aidarbek Aqbolatov, Astana qalasynan arnaiy kelgen «Adyrna media holding» JŞS direktory, jurnalist Arman Äubäkır qazylyq ettı.
Baiqauǧa Oral qalasynan BQO daryndy balalarǧa arnalǧan Abai atyndaǧy mamandandyrylǧan mektep – gimnaziia – internaty 11 synyp oquşysy Möldır Temırhan, Daryndy balalarǧa arnalǧan S.Seifullin atyndaǧy № 11 oblystyq mamandandyrylǧan mektep – lisei – internatynyŋ 11 «a» synyp oquşysy Eleonora Mälık, Aqjaiyq audanynan Bazartöbe JOBB mektebınıŋ 9 synyp oquşysy Aziza Qairat, Bäiterek audanynan Q.Amanjolov atyndaǧy JOBBM-nıŋ 9 synyp oquşysy Aizere Älıpqali, Jaŋaqala audanynan Jaŋaqala mektep gimnaziiasynyŋ 10 synyp Aiana Temıreş, Şyŋǧyrlau audanynan Şyŋǧyrlau JOBB mektebınıŋ 8 synyp oquşysy Aizere Jaumbai, Bökei Orda audanynan M.S.Babajanov atyndaǧy JOBB mektebınıŋ 11 synyp oquşysy Aianat Jaqsybekqyzy, Jänıbek audanynan Ǧ.Abdullin atyndaǧy JOBB mektebınıŋ 8 synyp oquşysy Sezım Saǧadat, Qaratöbe audanynan Alaköl negızgı orta mektebınıŋ 9 synyp oquşysy Nūraina Tölegen, Qaratöbe audanynan Şalǧyn negızgı orta mektebınıŋ 9 synyp oquşysy Gülsezım Qaleken, Tasqala audanynan Mereke mektep–böbekjai–balabaqşa keşenınıŋ 9 synyp oquşysy Aikörkem Jasūlan, Terektı audanynan Podstepnoi JOBB mektebınıŋ 9 «b» synyp oquşysy Äliia Keŋes, Kaztalov audanynan A.Hūsaiynov atyndaǧy JOBBM-nıŋ 8 synyp oquşysy Gülsana Qairat, Jaŋajol JOBBM-nıŋ 11 synyp oquşysy Jansaia Beket, Qaraözen mektep-liseiınıŋ 9 synyp oquşysy Aiaulym Tlepbergenova qatysyp, baqtaryn synauda.
Baiqaudyŋ marapattau räsımıne qatysqan audan äkımı Aslanbek Sarqūlov jas oqyrmandar men jetekşılerıne rizaşylyǧyn bıldırıp, jeŋımpazdardy qūttyqtady.
— Memleket basşysy Qasym-Jomart Kemelūly: «Bız, eŋ aldymen, jastardy kıtap oquǧa bauluymyz kerek. Sonda jappai kıtap oqityn ūltqa ainalamyz», — degen bolatyn. Bügıngı baiqau – osy ündeudıŋ ömırşeŋdıgın däleldep, jas ūrpaqty ızdenıske, bılımge, oquǧa jeteleitın taǧylymdy joba. Qazaqta «Börı bolyp jüru üşın, qaraǧym, böltırık bop tuu kerek o bastan» degen taǧylymdy söz bar. Bügın kıtappen syrlasqan, oi örısın keŋeitken jas oqyrmandarymyz – erteŋgı eldıŋ köşın bastaityn, oiy tereŋ, parasaty biık azamattarymyz bolary sözsız. Baiqauǧa qatysqan barşa oquşylarǧa, olardyŋ eŋbegın baǧalaǧan ūstazdaryna, ädıl-qazylar alqasyna, ūiymdastyruşylarǧa alǧysymdy bıldıremın! Jüldelı oryn ielerın şyn jürekten qūttyqtaimyn! Kıtapqa qūştar ūrpaq – jarqyn bolaşaqtyŋ kepılı. Bılım jolyndaǧy ızdenısterıŋız tolastamasyn, biık belesterden körıne berıŋızder!, — dedı audan äkımı.
Bılım men talap şyŋdalǧan baiqaudyŋ qorytyndysyna säikes jaŋaqalalyq Aiana Temırhan, qaratöbelık Nūraina Tölegen, Gülsezım Qaleken, aqjaiyqtyq Aziza Qairat, tasqalalyq Aikörkem Jasūlan, terektılık Aliia Keŋes, 25 000 tyŋ teŋge yntalandyru syilyqtaryna ie boldy. Al «Kıtap älemınıŋ saiahatşysy» atalymymen marapattalǧan jänıbektık Sezım Saǧadat «AMANAT» partiiasynyŋ arnaiy jüldesıne ie bolsa, «Ūşqyr oily oqyrman» atalymymen oraldyq Eleonora Mälık, «Izdenımpaz oqyrman atalymymen» Jansaia Beket, «Bılımpaz oqyrman» atalymymen oraldyq Möldır Temırhan, «Zeiındı oqyrman» atalymymen Bökei ordalyq Aianat Jaqsybekqyzy, «Talǧampaz oqyrman» atalymymen Aizere Älıpqali marapattalyp, 50 000 teŋge qarjylai sertifikat tabystaldy.
«Men oqyǧan 30 kıtap» I oblystyq baiqauynda jüldelı III orynǧa kaztalovtyq Aiaulym Tlepbergen tūraqtap (100 000 teŋge), II oryndy kaztalovtyq Gülsana Qairat qanjyǧasyna bailasa (200 000 myŋ teŋge), I orynǧa şyŋǧyrlaulyq Aizere Jaumbai ie bolyp, arnaiy diplommen jäne 300 000 teŋge sertifikatpen marapattaldy.
«Men oqyǧan 30 kıtap» baiqauy bastau alǧan uaqyttan berı «Adyrna»ūlttyq portaly tūraqty türde aqparattyq qoldau körsetıp keledı. Astana qalasynan arnaiy kelgen «Adyrna media holding» JŞS direktory, jurnalist Arman Äubäkır de joba haqynda pıkırımen bölıstı.
— Bill Geitstıŋ keremet bır sözı bar: «Kıtap oqymaǧandardy kıtap oqyǧandar basqarady», — deidı. Oi sanasy dūrys qalyptasatyn tūlǧalar, mındettı türde kıtap oqyǧan dep bılemın. Sondyqtan özındık pıkırı, közqarasy, ūstanymy bar adam kıtap oqyǧan jandardyŋ qatarynan şyǧady. Al äleumettık jelıde trend, sän quyp jüru bılımsızdıktıŋ, kıtap oqymaudyŋ saldarynan dep bılemın. Jalpy balalardy kıtap oquǧa bastaityn, qyzyqtyratynol — körkem şyǧarma. Körkem şyǧarma — oqyrmandy qiialǧa jetelep, qanat bıtıredı. Būl jetıstıkke jetu üşın maŋyzdy. Batys Qazaqstan oblysy, Kaztalov audanynda bastau alǧan «Men oqyǧan 30 kıtap» jobasynyŋ özge audandardy da qamtyp, oblystyq kezeŋınıŋ ūiymdastyryluy baiqaudyŋ qanatynyŋ keŋge jaiǧanyn aŋǧartady. Aldaǧy uaqytta respublikalyq kezeŋı de ūiymdastyrylady degen senımdemın. Jobanyŋ mänı men mazmūny tereŋ ekenın eskere otyryp, ünemı aqparattyq qoldau körsetemız, — dedı ol.
Al oblystyq baiqau jeŋımpazy Aizere Jaumbai jobanyŋ maŋyzyna toqtaldy.
— Būl 30 kıtapty oqu oŋai şarua emes. Kıtaptardy oqu barysynda oqyrman 30 kıtaptan, 30 türlı küi keşedı. Öitkenı kıtaptar adamnyŋ sauatyn aşuǧa, tıldık qoryn damytuǧa septıgın tigızedı. Osy kıtaptardyŋ ışınde maǧan erekşe ūnaǧany Nemat Kelımbetovtıŋ «Ümıt üzgım kelmeidı» jäne Zeinep Ahmetovanyŋ «Babalar amanaty» ekenın atap ötkım keledı. Osyndai tälımı men tärbiesı, tanymy mol baiqaudyŋ ūiymdastyruşylaryna alǧysym şeksız, — dedı jas oqyrman.
Būl baiqau – jas oqyrmannyŋ sanasyna säule qūiyp, jüregıne ızgılık ūialatqan, oi kökjiegın keŋeitken igı qadam boldy. Kıtap arqyly uaqytpen syrlasqan är bala bolaşaqta elın süier, ruhy biık azamatqa ainalary anyq. «Men oqyǧan 30 kıtap» – tek jarys emes, jas ūrpaqtyŋ bolaşaǧyna salynǧan altyn köpır.
Asylbek NÄSIPQALİŪLY,
Kaztalov audany äkımınıŋ kömekşısı
