Qaraǧandy oblysy, Qarqaraly audanyna qarasty Egındıbūlaq öŋırınıŋ tūrǧyndary būrynǧy audan märtebesın qaita qalypqa keltırudı sūrap otyr. Olardyŋ aituynşa, būl oblys äkımı şeşetın sūraq emes, mūndai taǧdyrşeştı mäselenı oŋtaily şeşu tek el prezidentınıŋ qolynan keledı. Osyǧan orai öŋır tūrǧyndary Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtan kömek sūrap, 2000-nan astam qol qoiylǧan petisiia jariialady. Sonymen qatar Qazybek bi audanyn qaita aşu jönındegı jūmys toby jergılıktı auyl halqymen jiyn ötkızıp, oǧan 310-nan astam adam qatysty.
Egındıbūlaq auyldyq okrugı 25 jyl būryn Qazybek bi audanynyŋ ortalyǧy bolǧan. Şaruaşylyǧy örkendep tūrǧan Qazybek bi audany 1997 jyly 23 mamyrda taratylyp, bır bölıgı Qarqaralyǧa, bır bölıgı Şyǧys Qazaqstan oblysyna berılgen. Sol kezden bastap Edırei, Airyq, Myrjyq, Arqalyq, Abai, Şöptıköl, Qyzylşılık, Qaratau auyldarynyŋ tūrǧyndary audan ortalyǧynan alşaqtap qalǧan. Jergılıktı tūrǧyndardyŋ aituynşa, joldyŋ şalǧailyǧyna şydamaǧan talai jūrt tūrmystyŋ qamymen qalaǧa sabylyp, künkörıs üşın jappai oblys ortalyqtaryna qarai üdere köşe bastaǧan. Söitıp audan märtebesınen aiyrylǧan Egındıbūlaq öŋırınde halyqtyŋ sany azaiyp, tūrmys sapasy kürt tömendep ketken.
Egındıbūlaqtyqtar jyldar boiy audan märtebesın qaita qaitarudy sūrap talai tabaldyryqty tozdyrǧan. «16 nauryzda Prezidentımız Qasym-Jomart Kemelūly Qazaqstan halqyna "Jaŋa Qazaqstan. Jaŋaru men jaŋǧyru joly" degen joldauyn arnady. Osy joldauda: «Bız tarihi ädıldıktı ornatyp, ūlylarymyz düniege kelgen kielı ölkenı qaita jaŋǧyrtuǧa tiıspız» – dep bıldırgen ūstanymy bızdıŋ söngen ümıtımızdı qaita jaqty. Mıne sol äulielerdıŋ bırı - bızdıŋ Qazdauysty Qazybek bi baba. Endı oraiy kelıp tūrǧanda jeke audannyŋ qūryluy zaŋdylyq», – dep sanaidy jergılıktı tūrǧyndar.
Adyrna.kz tılşısı mäselenıŋ anyq-qanyǧyn bılu maqsatynda Egındıbūlaq auyldyq okrugıne baryp, tūrǧyndarmen tıldesıp qaitty.
Ermek BALTAŞŪLY, jūmys tobynyŋ müşesı, jurnalist:
SEMEI IаDROLYQ POLİGONYNYŊ AŞY ZARDABYN KÖRGEN EGINDIBŪLAQ TŪRǦYNDARY 40 MYŊ ADAMNAN 4 MYŊ ADAMǦA QYSQARǦAN...
«Bız Egındıbūlaq audanyn qaita aşu turaly QR-nyŋ Prezidentıne, QR-nyŋ Parlamentıne, QR-nyŋ Ükımetıne, Qaraǧandy oblysynyŋ äkımıne Aşyq hat joldaǧan edık. Oǧan 2000-nan astam adam qol qoidy. Qazaq halqynyŋ bastan keşken näubetınıŋ barlyǧyn da osy Egındıbūlaq tūrǧyndary öz basynan ötkergen. Äsırese Keŋes ökımetı ornaǧannan keiın Egındıbūlaq audany barlyq qiianatty körıp baqty. Medeu Särsekenıŋ «Semei qasıretı» atty kıtabynda keltırılgen derekterge sensek, 1931 jylǧa deiın Egındıbūlaq audanynda 40300 tūrǧyn bolsa, 1934 jylǧy derek boiynşa 4500 adam ǧana qalǧan. Soǧan qaramastan 1934 jyly audan jabylyp qalmai, odan ärı ömır sürıp, damyǧan. Al 1997 jyly audan jabylǧanda öŋırde 17500 halyq tūrdy. Būl resmi derek. 1931-1933 jj. aşarşylyq, t.b. qiynşylyqtardyŋ ışındegı eŋ auyry – jergılıktı halyq Semei iadrolyq poligonynyŋ zardaptaryn körgen... Bükıl älemge osy Semei iadrolyq poligonynan zardap şekken Qazaqstannyŋ ökılı retınde jerlesımız Kärıpbek Küiıkov jür. Bıraq Egındıbūlaq tūrǧyndary Semei poligony jeŋıldıkterınen tolyq aiyrylǧan. Al poligonnyŋ zardabyn Egındıbūlaq tūrǧyndary eŋ köp tartyp otyr. Sebebı, Abai, Airyq, Myrjyq, Edırei auyldary poligonǧa 55 km jaqyn ornalasqanymen de eşqandai jeŋıldık körıp otyrǧan joq. Al däl sondai körşı auyl Doǧalaŋ auyly Semei oblysyna kırgendıkten barlyq äleumettık jeŋıldıktı alyp otyr».Osyndai ülken-ülken paradoks jaǧdailar öte köp... Egındıbūlaq halqy 1997 jyly audan jabylyp qalǧannan berı adamdardyŋ moraldık qiynşylyqtar, äleumettık ädıletsızdıktı körıp otyrǧandaryn aityp joǧary bilık organdaryna qanşama hattar jazdy.
«JEŊIS QASYMBEK HALYQ ÜNINE QŪLAQ ASQYSY KELMEIDI»
«Bız Qaraǧandy oblysynyŋ äkımı Jeŋıs Qasymbektıŋ Qarqaraly audany tūrǧyndarymen kezdesuınde de, soŋynda ötken jeke qabyldauynda da boldyq. Qaraǧandy oblysynyŋ äkımı Jeŋıs Qasymbek būl mäselenı basqa da audandardyŋ köterıp otyrǧanyn aityp, Egındıbūlaq audanyn qaita aşu jönındegı mäsele Qazaqstan Prezidentınıŋ jeke qadaǧalauynda ekenın jäne ol 2-3 ai qarastyrylatynyn bızge jetkızdı. Bız öz tarapymyzdan audan aşudy sūrap otyrǧan basqa audandarǧa qaraǧanda Egındıbūlaq audanynyŋ öte erekşe jaǧdaiy bar ekenın alǧa tartqan edık. Bırınşıden, bız būl Semei iadrolyq poligonynan qatty zardap şekken jäne tüpkırde jatqan audan ekenın, sondai-aq temırjoldan, Respublikalyq maŋyzdy joldardan alys jatqandyǧyn basa aittyq».Bızdıŋ jıbergen Aşyq hatymyzǧa Qaraǧandy oblysy äkımınıŋ orynbasary Serık Şaidarovtan da jauap keldı.
«OBLYS ÄKIMINIŊ ORYNBASARY ŞAIDAROVTYŊ SYLTAULARY EŞ BITER EMES»
"Serık Şaidarov myrza bergen jauabynda būl mäselege būrynǧy jauaptardaǧydai «ekonomikalyq» jaǧynan emes endı basqa jaǧynan kelıptı. Ol hatta: «Egındıbūlaq öŋırınıŋ halyq sanynyŋ oblys boiynşa audandar arasyndaǧy ortaşa körsetkışten 5,3 ese az jäne audannyŋ aumaǧy ortaşa körsetkışten 2,9 ese az» dep körsetken. Mūnyŋ barlyǧy negızsız syltau. Audannyŋ halqy men territoriiasynyŋ kölemı turaly eşqandai zaŋda normalar joq. Ekınşı mäsele – kezınde osy Egındıbūlaq audanynyŋ qūramynda bolǧan Doǧalaŋ auylynyŋ tūrǧyndary Egındıbūlaq audany qalpyna keletın bolsa, audan qūramyna ötemız deidı. Onda 860 adam tūrady. Köpşılıgı osy Egındıbūlaqqa qaitadan qosyluǧa niettı, öitkenı qazır olar bır kışkentai qaǧaz alu üşın 300 km alys şalǧaida ornalasqan Semeige barady. Sondyqtan da olar «bızge myna 55 km şaqyrym jerde tūrǧan Egındıbūlaqqa kelu äldeqaida tiımdı» dep otyr. Mıne, osyndai jaǧdailardy salystyryp qarasaq, bızdıŋ Egındıbūlaq audanyn qaitadan qalpyna keltıru öte maŋyzdy!"
«AUDAN ATYNYŊ QALAI ATALATYNY MAŊYZDY EMES, TARİHİ ÄDILDIKTI QALPYNA KELTIRU – MAŊYZDY!»
«Odan bölek audan ortalyǧynan şalǧaida ornalasqan Edırei, Airyq, Myrjyq, Arqalyq, Abai, Şöptıköl, Qyzylşılık, Qaratau auyldarynyŋ tūrǧyndary bır japyraq qaǧaz alu üşın 180-200 şaqyrym jerde ornalasqan audan ortalyǧy Qarqaralyǧa jäne 400 şaqyrym qaşyqtaǧy oblys ortalyǧy Qaraǧandy qalasyna qiyndyqpen qatynaidy. Öŋır halqy jol azabynan qiyndyq körude! Eger audan aşylyp jatsa, audan atynyŋ qalai atalatyndyǧy bızge maŋyzdy emes. Bızdıŋ belgılı tūlǧalarymyz bar, jerımız de jetkılıktı. Balqantau desek te sūranyp tūr, Egındıbūlaq desek te sūranyp tūr. Nyǧmet Nūrmaqūly desek te sūranyp tūr. Eŋ bastysy - Qazdauysty Qazybektıŋ elınde, ata jūrtynda sonyŋ ūrpaqtary ömır sürıp jatqan jerde audandy qaitadan qalpyna keltıru, tarihi ädılettılıktı qalpyna keltıru maŋyzdy. Mıneki būl jaǧynan kelgende bız ükımetke qarsy şyǧyp, zaŋdy būzaiyq dep jatqan eşqandai jaiymyz joq»Bızge ne qylsa da «Qazybek bi» audanynyŋ atauyn qalypqa keltıru emes, bızge audandy qalpyna keltıru kerek!
«BİLIK ARAMTAMAQ SANAITYN EGINDIBŪLAQ QARQARALY AUDANYNYŊ BIýDJETINE 4,5 MLRD TEŊGE KIRIS ÄKELDI»
«Būl jerde bızdıŋ zaŋǧa eş qaişylyǧymyz joq. Al jergılıktı bilık eşqandai da zaŋǧa süienıp otqan joq. Jalpy dälelsız «jauap beru kerek boldy da» jauap bere saldy. Myna zaŋdy būzyp otyrsyzdar dep ol kısılerdıŋ tarapynan naqty jauap almadyq. Olardyŋ tek qana «erıkterıne jıbermeimız degen syrǧytpa jauabyn aldyq. Bilık "aramtamaq" sanaityn Egındıbūlaq öŋırı Qarqaraly audanynyŋ qūramynda bolyp tūryp, 2020 jyly Qarqaraly audanynyŋ biudjetıne 4,5 mlrd teŋge kırıs äkelıp, salyq töledı.
«BIZ ZAŊDY BŪZYP OTYRǦAN JOQPYZ, SŪRANYSYMYZ ORYNDY!»
"Bız barlyǧyn da memlekettık qoldanystaǧy zaŋ aiasynda jasaimyz jäne myna bızde qazırgı qoldanystaǧy Zaŋ boiynşa audan qūru üşın osynşama adam bolu kerek, osynşama jer bolu kerek degen talap joq! Sondyqtan da bızdıŋ sūranysymyz - Qazaqstannyŋ qoldanystaǧy zaŋynyŋ bükıl aiasyna syiady"Almagül JŪMADILOVA, jūmys tobynyŋ müşesı, zaŋger:
"AUDAN ORTALYǦYN QALYPTASTYRU ÜŞIN OSYNŞAMA ADAM BOLUY KEREK DEGEN ŞART JOQ!"
«Bız alǧan jauapty negızsız dep qabyldaimyz. Sebebı, «Qazaqstan Respublikasynyŋ äkimşilik-aumaqtyq qūrylysy turaly Zaŋynda oblystyq maŋyzy audan bolu üşın halyqtyŋ sany nemese audannyŋ territoriiasy jaily naqty körsetkışter belgılenbegen. Mysaly: Qala statusy üşın 10 myŋ adam, auyl bolu üşın 50 adam eldı meken boluy kerek degen şart bar. Al Audan ortalyǧyn qalyptastyru üşın osyndai 10 myŋ adam halyq sany boluy kerek, nemese osyndai audan kölemı boluy kerek degen şart joq!"Sondyqtan Zaŋda qarastyrylmaǧannyŋ bärı «biurokraticheskaia otpiska» retınde qarastyrylady. Bız ol jauapty qabyldamaimyz! Bız oǧan qanaǧattanbaimyz!
"BŪL OBLYS ÄKIMINIŊ ORYNBASARY ŞEŞETIN MÄSELE EMES!"
"Äkımdık bergen jauaptyŋ negızsız ekenın däleldep otyrmyz. Qazırgı künde Qaraǧandy oblysyna qarasty Abai audanynyŋ territoriiasy būrynǧy Egındıbūlaq audanynyŋ aumaǧyna qaraǧanda edäuır az. Onyŋ özı oblys äkımı orynbasarynyŋ jauabyna sai kelmeitının däleldep tūr. Būl: "dvoinoi standart". Ekınşıden, būl sūraq oblys äkımınıŋ orynbasyrynyŋ deŋgeiınde şeşıletın mäsele emes".Būl mäsele 20 jyldyŋ kölemınde qaita qaita köterılıp kele jatyr. Talai hatqa jauap ta alǧanbyz.
"MYŊDAǦAN HALYQTYŊ ÜNIN BİLIK ESTİDI DEGEN ÜMITTEMIZ"
"Qazırgı bilıktıŋ bızge degen qarym-qatynasy qandai bolǧanyn bärımız bılemız. Qazır endı «Jaŋa Qazaqstan» degen baǧdarlama qabyldanyp, halyqtyŋ ünın tyŋdaityn memleket degen konsepsiia qolǧa alyndy. Qazırgı bilık saiasi baǧdarlamaǧa säikes bızdı tyŋdaidy degen ümıttemız. Būl memlekettı qūraityn bır auyl, bır audan, būl myŋdaǧan halyqtyŋ ünı, ol ündı şyǧarmau mümkın emes. Audandyq mäslihat kezekten tys otyrys şaqyryp, sol jerde dūrys şeşım qabyldap, sol ündeudı oblystyq mäslihatqa joldasa, oblystyq mäslihat Prezidentke joldaidy. Sonda būl mäsele şeşıledı".Serık NÄBİIаNOV, Qoiandy auylynyŋ tūrǧyny, ardager-ūstaz:
"EGINDIBŪLAQ EKONOMİKASY ÖRKENDEGEN AUDAN BOLǦAN"
"Qoiandy auylynyŋ halqy älı künge deiın audanǧa baramyz deidı. Qai audan deseŋız – Egındıbūlaq deidı. Tuǧan jerımız ystyq, osynda tudym, mektep bıtırdım. Balalyq şaǧymyz bolǧan joq. Jastaiymyzdan bılek türıp, eŋbekke kırıstık. Sol kezderı Egındıbūlaq ekonomikasy örkendegen audan bolatyn. Qanşama myqty azamattarymyz boldy. Bükıl Qazaqstanǧa aty jaiylǧan babamyzdyŋ qany tamǧan tuǧan jerı. Bärımız de sol babanyŋ ūrpaǧymyz ǧoi..."Audanymyzdy bır emes, ekı ret japty. Al ol nege älı jabylǧan joq? Qūrtylǧan joq?
"HALYQTYŊ SANY, KÖLEMI JETPEIDI DEGEN AQYLǦA SYIMAIDY"
"Öitkenı, sızder osy jerde taban tırep otyrsyzdar. Tuǧan jerdıŋ qasietı osynda. Myna jer jıbermei otyr. El erge, er jerge qaraidy deidı. Būrynnan köterılıp kele jatqan mäsele – audanymyzdy qaitarudyŋ uaqyty keldı. Qimyldauymyz kerek! Būl Egındıbūlaqtan qanşama Sosialistık eŋbek erlerı şyqty. Halyqtyŋ sany, kölemı jetpeidı degen eşqandai aqylǧa syimaidy. Egındıbūlaqtyŋ özın-özı qamtamasyz etetındei ekonomikalyq äleuetı jetkılıktı. Mysaly Terektı ken kombinaty jūmys jasap tūr. Qoiandy halqynyŋ atynan Egındıbūlaq audany aşylsyn dep talap etemız".Erkınbek QORABEKOV, Egındıbūlaq jastary atynan:
"BÄRIMIZDIŊ ARMAN-TILEGIMIZ BIR, MAQSATYMYZ ANYQ"
"Egındıbūlaq audanyn qaita aşu mäselesınde aqsaqaldardan bastap orta buyn ökılderı men qatar jastardyŋ da arman-tılegı bır, maqsat anyq. Qazybek bi audanyn aşu bastamasyn Egındıbūlaq jastary atynan bırauyzdan qoldaimyz. Egındıbūlaqtyŋ jastary bır jaǧadan bas, bır jeŋnen qol şyǧaryp elımız, jūrtymyz degende bırıgıp, özderınıŋ küş-jıgerlerın myna jaqsylyq jolynda jūmsauǧa qaşan da äzır!"1997 jyly auylymyz jabylyp qalǧan kezde bız balamyz, audannyŋ jabyluy degendı onşa qatty sezıne qoiǧan joqpyz...
"AUYL HALQYNYŊ AZAIýY JANYMYZǦA QATTY BATADY"
"Özımızdıŋ ata-anamyzdyŋ janarynan-aq köp närsenı sezınuge bolady. Äke-şeşemız audanymyz jabylǧanda ıştei qatty qynjyldy. Ol kezde bala bolyp tüsınbesek te, qazır män-jaidy tüsınıp otyrmyz... Auyldyŋ taǧdyry osy auylda tūratyn azamattarǧa ǧana qatty batady, auyldan bır üi köşıp bara jatsa qatty qynjylamyz. Sol üi būzylyp qalady au, kül-qoqysqa ainalyp ketedı au dep..."Audannyŋ jabyluy sebebınen qalaǧa ketuge mäjbür bolǧan jastar eger audan aşylsa qaityp keluge äzır ekenın sızderge jetkızemız.
"QAZYBEK BABANYŊ KIM EKENIN DÄLELDEITIN UAQYT KELEDI"
"Qazırgı qoǧam mädenietten qūralady, mädeniettı bolsaq, mädeniettı damytsaq, elımızdıŋ kım ekenın, Qazybek babanyŋ kım ekenın alda älı däleldeitın bolamyz! Sızder jol körsetseŋızder bızder jastar qoldauǧa äzırmız. Egındıbūlaq audany aşylsyn!"Amantai DÄUIPBAEV, Egındıbūlaq auylynyŋ tūrǧyny (būrynǧy Egındıbūlaq selosynyŋ äkımı):
"EGINDIBŪLAQ AUDANYN AŞPASAQ, KELER ŪRPAQTYŊ ALDYNDA QARABET BOLAMYZ"
"Bız būl audandy jaŋadan aşaiyn dep jatqan joqpyz. Sol būrynǧy audanymyzdy qaitadan qalpyna keltıruımız kerek, mäsele osyda jatyr. Eger audan qaita aşylatyn bolsa, bızde audan ortalyǧyna tän barlyq infraqūrylymdar bar. Ekı orta mektep, bır balabaqşa, Mädeniet üiı, emhana, kıtaphana, sport keşenı, sot, polisiia mekemesı, Kazpochta, muzei, t.b. äleumettık maŋyzy bar nysandar bar. Sondyqtan biudjetke salmaq salmaimyz. Būl da oblys äkımşılıgınıŋ jauabynyŋ negızsızdıgın däleldeidı. Seŋ qozǧaldy. Tarihi ädılettılık ornyna keluı kerek".Eger Egındıbūlaq audanyn qaita aşpasaq, Babamyzdyŋ atamekenın qaita jaŋǧyrpasaq bız aqsaqaldar keler ūrpaqtyŋ aldynda qarabet bolamyz. Bırlıkpen audannyŋ aşyluyna jeteiık. Gülbarşyn JŪMANBAEVA, Balqantau auyldyq okrugınıŋ tūrǧyny:
"BALQANTAI AUYLDYQ OKRUGU AUDANNYŊ QAITA AŞYLǦANYN QALAIDY"
"Komsomol sovhozy Egındıbūlaq audanynyŋ eŋ ırgelı şaruaşylyǧy boldy. Auylda ton sehy, ton sehy, mai öndıru sehy t.b. äleumettık nysandar bar. Keiıngı kezde qaladan auylǧa jastar bet būryp, auyl şaruaşylyǧymen ainalysyp jatyr. Auylda 800-dei tūrǧyn bar. Balqantai auyldyq okrugınıŋ barlyq adamdary audannyŋ qaita aşyluyn qoldaimyz".Jomart OMAROV, Egındıbūlaq auylynyŋ tūrǧyny:
"DOǦALAŊ AUYLYNYŊ TŪRǦYNDARY EGINDIBŪLAQQA QAITA QOSYLUDY ARMANDAIDY"
"Elım dep ösken, jerım dep ösken Egındıbūlaqtyŋ ūl-qyzdary qaitse de audan boluǧa, «Balqantau» audany bola ma, «Egındıbūlaq» audany bola ma, «Qazybek bi» audany bola ma, oǧan bärımız bırdei at salysuymyz kerek. Bır jaǧadan bas, bır jeŋnen qol şyǧaryp qyzmet etuımız kerek. Men köp jyldar boiy ömır sürgen Doǧalaŋ auylynyŋ tūrǧyndary Egındıbūlaqtyŋ audan bolyp aşylǧanyn kütude jäne olar Egındıbūlaqqa qaita qosyludy armandaidy".
"EGINDIBŪLAQ JYLDAN-JYLǦA TOZYP BARA JATYR"
"Jyldan-jylǧa auyl tozyp bara jatyr. Qazır endı 5 jyldan keiın osy auylda jūmys ısteitın jastarda qalmaidy, tügel köşıp jatyr. Sondyqtan ırgemızdı bütındep, bärımız bır jeŋnen qol, bır jaǧadan bas şyǧaryp, halqymyz qosylyp audan aşylǧanyn qalaimyz! Qaraǧandy oblysynyŋ äkımdıgınen de ötınıp sūraimyz! Bızdıŋ elımız, jūrtymyz osy Egındıbūlaq audany Qazybek bi audany bolyp qalsa eken. Halyqtyŋ basy qosylyp, jan-jaqtaǧy halyq qosylsa eken".Menıŋ jasym 83-te... Mynau köşede qonaqqa barsaq ta, qūlazyǧan üilerdı körıp, ışım aşidy... Körkeiıp, keremet jap-jaqsy bolyp tūrǧan Egındıbūlaq audanyn ajyratyp jıbergenı dūrys emes saiasat boldy dep oilaimyn... Sondyqtan bız Qazybek bi audanynyŋ aşylǧanyn qalaimyz. Süigen TÖLEUBAEV, Şaryqty selolyq okrugınıŋ tūrǧyny:
"EGINDIBŪLAQ AUDAN BOLYP AŞYLSA, HALYQ QAITA KÖŞIP KELEDI"
"Bızdıŋ auylda 1028 adam tūrady. Terektı kombinatyn qosqanda auylda 1500 adam bar. Halyq sanynyŋ ösuı lezde. Erteŋ Egındıbūlaq audan bolyp aşylsa halyq qaita köşıp keledı. Bolaşaqta Şöptıkölden taǧy da ken orny aşylmaq. Halyqqa jūmys tabylady. Auylǧa jastar jaǧy köşıp kelıp jatyr. Bos qalǧan üiler qalypqa keltırılıp jatyr. Men özım halyqpen köp aralasamyn. Auyldyq Qoǧamdyq keŋestıŋ müşesımın, mektepte Qamqorşylyq keŋestıŋ töraǧasymyn. Barlyq halyqtyŋ pıkırı bır. Auylda Egındıbūlaq audanyn qaita aşu turaly jinalystar ötkızdık. Jiyn nätijesınde bırde-bır adam qalys qalǧan joq. Bırde bıreuı qarsy bolǧan joq. Bärı de aşylsyn degen niette".Meirambek KENJEBEKOV, Mädi auyldyq okrugınıŋ būrynǧy direktory:
"SEŊ QOZǦALDY, HALYQTYŊ RUHY KÖTERILDI"
"Egındıbūlaqtyŋ eŋ şalǧai jerı Airyqta men 40 jyldai tūrdym. Egındıbūlaq elge belgılı şūraily meken. Halqymen, azamattyǧymen, mädeniettılıgımen, salt-dästürımen äigılı. Būl eldıŋ tärbiesı erekşe. Qazaq degen halqynyŋ boiyna tän barlyq asyl qasietterdı saqtaǧan. Mysaly Airyq sovhozy 1975 jyly jylqy sovhoz bolyp aşylǧan. Sonau Kurchatovqa deiın jerlerı boldy. Älı de keş emes. Seŋ qozǧaldy. Halyqtyŋ ruhy köterıldı. Qalyŋ qazaqtyŋ dästürın saqtap tūrǧan kielı mekendı qaita qalpyna keltıruge üles qosaiyq. Airyq halqynyŋ atynan audanymyz qaita aşyluyn qoldaimyz".Miras JOLDYBAI, №43 mektep aǧylşyn tılı pänınıŋ mūǧalımı, jastar atynan:
"AUDAN BOLYP AŞYLSAQ RESPUBLİKA MOL PAIDA ÄKELEMIZ"
"Erke Egındıbūlaq halqy kielı qaraşyŋyraqqa jinalǧan qauym qazır auyl bolyp tūrǧan eldı mekendı audan bolyp özgertu bastamasyn qoldaimyz! Audanymyz aşylsa, eldıŋ äleuı artyp, ekonomikamyz qaryştaidy! Kezınde özın-özı qamtyǧan Qu audany, Egındıbūlaq audany 11 okrugten tūryp, barlyq şaruaşylyqty damytqany barşamyzǧa belgılı. Qazır audan bolyp aşylatyn bolsaq, oblystan bölek, Respublikaǧa bızdıŋ paidamyz tietını sözsız!"Qazırgı taŋda ükımetten qoldau bolyp jatsa, Egındıbūlaq osy qarqynymen alysqa şabady dep oilaimyn. Sebebı, bızdıŋ audan osy Qaraǧandy oblysyndaǧy ekonomikasy damyǧan ırgelı audandardyŋ bırı boldy.
"EGINDIBŪLAQTA BİZNES AŞYP, KÄSIP DÖŊGELETKISI KELETIN JASTAR ÖTE KÖP"
"Jer kölemı, mal şaruşylyǧy, egın şaruaşylyǧy jaǧynan bızdıŋ audan barlyq oblysta onyŋ ışınde respublikaǧa da aty şyǧyp otyr. Sondyqtan bız halyq bolyp osyny ükımet tarapyna, el aǧalaryna, ed basşylaryna nietımızdı bıldıremız. Egındıbūlaq eger audan bolyp aşylsa, būl elde atqarylatyn igı ıster mol bolady. Sport mäselesı, onyŋ ışınde būqaralyq sport mäselesı, sondai-aq halyqtyŋ osy jerge üdere köşıp keluıne men özım uäde beremın. Nege deseŋız? Menıŋ janymda jürgen jastar, respublikanyŋ tükpır-tükpırınde jürgen azamattar eger audan aşylsa, osy jerge köşıp kelıp şaǧyn jäne orta biznes aşuǧa daiynbyz dep özderınıŋ nietterın bıldırıp otyr!"Aibek ELEUSIZOV, Qaraköl auyldyq okrugı tūrǧyny:
"AURUHANALARǦA QATYNAU AIаǦY AUYR ÄIELDERGE TIPTEN QİYN"
"Būrynǧy 200 jüz üiden 30-aq üi qaldy. Auylymyzǧa jastar qaityp kelıp jatyr. Kezınde äkımşılık satyp jıbergen mekteptı auyl halqy bolyp 1 mln 400 myŋ teŋgege qaita satyp aldyq. Men de Astanada, Qaraǧandyda tūrdym, soǧan qaramastan Qarakölge köşıp keldım. Toq eterın aitqanda auyldan şyqqan därıger de, mūǧalım de bar. Egındıbūlaq basynda hirurg joq. Ötken joly moinymdy auyrtyp alyp pereviazkaǧa Qarqaralyǧa baryp jürdım. Şalǧai jatqan Airyq, Arqalyq, Şöptıköl halqyna janym aşidy. Äsırese aiaǧy auyr äielderge. Sondyqtan da kezek küttırmeitın mäsele, auyl halqy audannyŋ aşylǧanyn qoldaidy".Nūrtas SMAǦŪLOV, jūmys tobynyŋ müşesı, tarihşy:
"BİLIKTIŊ SYLTAUYN ESTİ BERSEK, TAǦY 25 JYLDAN KEIIN KEZDESUIMIZ ǦAJAP EMES"
"Myna halyqtyŋ sany bilıkke syltau bolmauy kerek. Eger däl osyndai jauaptar esti bersek, kelesı jyly, 10 jyldan keiın, taǧy da 25 jyldan keiın kezdesıp otyratynymyz ǧajap emes. Al 25 jyldan keiın ūrpaq auysyp, tarihi sana özgerıp ketedı. Sondyqtan "temırdı qyzǧan kezınde soq" deidı. Kım artyq jūmys ıstegısı keledı? Ekınşıden, memlekettıŋ aqşasy bolmaidy deidı. Memleketten biudjet ketedı deidı. Ortaşa deŋgeidegı bır äkım osylai jauap berıp otyr".
"QOǦAMDYQ KEŊES FOTOǦA TÜSE BERMEI, HALYQTYŊ ÜNIN BİLIKKE JETKIZSIN!"
"Memlekettıŋ aqşasy bolmaidy, tek qana memlekettıŋ salyqtan jinaǧan myna halyqtyŋ, myna jerdıŋ astyndaǧy bailyǧynan jinaǧan aqşasy bolady. Al memlekettık qyzmetker - ol halyqtyŋ qyzmetşısı. Sondyqtan şeneunıkterdıŋ myna syrǧytpa sözınen saq bolu kerek! «Qoǧamdyq keŋes» degen bar. Olar nemene fotoǧa tüsetın Qoǧamdyq keŋes pe? Solar osy halyqtyŋ tılegın, amanatyn joǧaryǧa jetkızsın! Jūmys ıstesın! Feisbukte eşkım ädemı körınbesın".Ärkım qolynan ne keledı, qandai bilıgı bar, qandai qūzyrettılıgı bar solai äreket jasauy kerek!" Ädılet JAǦYPAR, jūmys tobynyŋ müşesı, tarihşy:
"QARQARALY AUDANDYQ MÄSLİHATY QARAǦANDY OBLYSTYQ MÄSLİHATYNA ŪSYNYS JASASYN"
"Menı quantqany Qarqaraly audandyq Mäslihatynyŋ hatşysy Sliamiden Kamaşūlynyŋ qoldau sözı boldy. Jergılıktı audandyq mäslihat bızdı qoldap otyr. Būl bızdıŋ ısımız tömennen joǧary köterılıp otyr degen söz. Qarqaraly audandyq mäslihaty halyqtyŋ aldynda rasymen de bızdıŋ bastamamyzdy qoldap otyrǧanyn bıldıretın bolsa, Qaraǧandy oblystyq mäslihatyna ūsynys jasasyn. "Qazybek bi audanyn nemese Egındıbūlaq, Balqantau audanyn aşu jönınde" degen kezekten tys otyrysyn oblystyq mäslihatta ötkızuge ūsynys bıldırsın".
"BIZ KÖP SÖZDEN ŞARŞAǦAN ŪRPAQPYZ, BIZGE NAQTY IS KEREK"
"Bız sözden şarşaǧan ūrpaqpyz. Bızge qazır köp söz emes, köp ıs kerek. Sondyqtan osy ıste bızge oblys äkımı de «jaqsy, jaqsy sözder aitty», jeke qabyldauynda da, basqa da jerlerde. Sondyqtan bızge qazırgı taŋda ıs kerek, zaŋ aiasynda mıne Qarqaraly audanynyŋ maslihaty bızge kömektesse eken degen nietımız bar".Osy bastamany Qarqaraly audandyq Mäslihatynda qarastyru üşın osy hattamanyŋ bır punktı etıp audandyq mäslihatqa joldansyn. Maqsym ALŞYNBAI, zaŋger, Qazybek bidıŋ altynşy ūrpaǧy, Alşynbai bidıŋ nemeresı, Airyq auylynyŋ tumasy:
"EGINDIBŪLAQ AUDANY SOQYR SAIаSATTYŊ QŪRBANY BOLDY"
"Qaraǧandy oblysynda Egındıbūlaqtai audan bolǧan emes. Audandy jabu soqyr saiasattyŋ qūrbany boldy. Qaraǧandynyŋ basynda Qazybek bi audany bolǧandyqtan ekınşı audan atymen atalmauy mümkın. Sondyqtan da Egındıbūlaq nemese Balqantau audany dep atalǧanymen ortalyǧy Qazybek bi dep ataluy kerek. Bız qoldaimyz!"Sembek RAMAZANŪLY, auyl aqsaqaly, zeinetker:
"QARQARALYDAǦY AURUHANAǦA JETUDIŊ ÖZI ZARDAP"
«Bızdıŋ mynau babamyzdyŋ atyndaǧy audandy erte jauyp tastady. Halyqqa qiyn, alys jer... Airyq sovhozynan qalaǧa 400 km... Al bız 400 km jerden qystyŋ künı boran, jauyn-şaşynda Qarqaralyǧa jete almaimyz. Sondyqtan bızdıŋ halqymyz sızderden audanymyzdy aşyp berse eken dep tıleidı. Halqymyz alys jerge bara almaidy, jūmystary bıtpeidı, audan aşylsa osylardyŋ bärı şeşıletın bolady. Mysaly, myna Qarqaralyǧa därıgerge baratyn bolsa, ol jaqqa avtobusta jürmeidı. Bar bolǧany bır-aq reis jüredı. Taŋerteŋ barady da, asyǧys jūmysy bıtpeidı de, barlyq şarua erteŋge qalady. Erteŋge olardyŋ jatar jerı joq, qaita keledı, söitıp ekınşı ret taǧy baruy kerek. Qanşama qarajaty , qanşama uaqyty zaia ketedı. Sondyqtan osynyŋ bärın eskerseŋızder eken.Jūmajan ÄLIMBEKOV, auyl aqsaqaly, zeinetker:
"QAZYBEK Bİ BABAMYZDYŊ ARUAǦYN SYILASA AUDAN AŞYLUY TİIS"
"Audannyŋ aşylǧanyn qoldaimyz. Halyqqa audan aşylǧannan keiın jūmys ta tabylady, sebebı köp adam jūmyssyz jür. Solar osy auylǧa tartylady, jaŋadan üiler, jol salynsa, su tartylsa audan aşylyp, kqrkeiıp keter degen oidamyz. Mektebımız, auruhanamyz bar, solardyŋ bärın qaitadan qalpyna keltırse sonda halyqqa jaily bolady. Mal şaruaşylyǧy da qolǧa alynady, halyq ta köbeiedı. Bız pensiiadamyz. Bızdı qoldasa, audan aşylsa, jöndelse, joǧaradaǧylar qoldau bıldırse jaqsy bolady. Qazybek bi babamyzdyŋ aruaǧyn syilasa aşuǧa bolar edı."Ömırzaq DÜISENBEK, auyl tūrǧyny, Eŋbek maidanynyŋ ardagerı:
"Bala kezımızden bastap osy audanda ömır sürıp kele jatyrmyz. Būl auyldyŋ tarihyn da būrynnan bastap bılemız. Būl audan Sovet ökımetı 1928 jyly ornaǧan kezden bastap audan bolyp qūrylǧan. 1997 jyldan bastap Qarqaryly öŋırıne qarady. Ol kezde bızde mynadai sert berıp: "ekonomikalyq jaǧdai jaqsarǧannan keiın audandy qaitadan qalpyna keltıremız", - dep 25 jyl boiy bızdı aldaumenen keldı. Osy 25 jyldyŋ ışınde halyqtyŋ tūrmys-tırşılıgı būrynǧy özınıŋ audan bolyp tūrǧan qūrylysyna jete almai qaldy".
"BIZDIŊ JETISTIGIMIZDEN GÖRI JOǦALTQANYMYZ KÖP..."
"Bızdıŋ jetıstıgımızden görı joǧaltqanymyz köp... Küllı jūmys ıstep tūrǧan şaruaşylyqtardyŋ bärı küirep, jekeşelendıru boldy. Jekeşelendıruden eşqandai paida körıp otyrǧan joqpyz. Sondyqtan qazırgı jaǧdaida öndırıstı, jūmysty örkendetu üşın auyl şaruaşylyǧyn ary qarai dūrystap jürgızu üşın memlekettık därejedegı qarajat bölınıp, Egındıbūlaqty bölek öz aldyna audan bolyp örkendetu kerek!Osy audan aşylsa ketıp qalǧan adamdardyŋ jastardyŋ köpşılıgı elge keluge qūüştar... Sondyqtan audan aşyluy bızge ziian emes, qaita paida äkeledı. Ahmadiia SÜLEIMENOV, ardager ūstaz, Egındıbūlaq tūrǧyny:
"JAŊA QAZAQSTAN" BOLU ÜŞIN QAZYBEK Bİ AUDANY AŞYLU KEREK!
"1998 jyly audannyŋ jabyluyna bailanysty hat jazdym, menıŋ hatyma jauap uaqyt kelgende aşylady degen bolatyn. Sol uaqyt mıne keldı. Öitkenı Jaŋa Qazaqstan ideiasyn ūsynǧan Qasym-Jomart Toqaev ūly tūlǧalarymyzdy ūlyqtap qaitadan jabylǧan audandy aşyp erlık jasaidy dep senemız. Jaŋa Qazaqstan bolǧysy kelse Qazabek bi audany aşylu kerek".Osylaişa, "Alty alaştyŋ ardaǧy, qara qyldy qaq jarǧan ädıl bi, körnektı qoǧam qairatkerı, mämıleger-diplomat, Qazaq elınıŋ ūly perzentı qaz dauysty Qazybek bidıŋ esımın özı qonys etken jerınde ūlyqtap, 1997 jyly tarap ketken audan «Qazybek bi audany» degen ataumen qaita aşylsa eken" dep Egındıbūlaq halqy QR Prezidentı Qasym-Jomart Kemelūly Toqaevqa ülken ümıt artady.
Jergılıktı tūrǧyndardyŋ aituynşa, "būl öŋır auylşaruaşylyǧyna öte qolaily aimaq bolyp sanalady. Audandy qaitadan aşu auylşaruaşylyǧynyŋ damuyna, mal basynyŋ qaitadan köbeiuıne jäne egıstık jerlerdıŋ kölemın arttyruǧa mümkınşılıkter berıp, elımızdegı azyq-tülık önımınıŋ qoryn jasaqtauǧa septıgın tigızedı. Sonymen qatar Balyqtyköl, Qarasor kölderınde balyq şaruaşylyǧy käsıporyndary aşylady. Būl ärine, auylǧa jūmys küşın köbırek tartudy talap etedı. Qazır Qaraǧandy qalasynyŋ özınde tūraqty jūmysy ne belgılı bır igergen käsıbı joq jastar öte köp"."Eger audan qaitadan aşylsa, osy jastardyŋ tuǧan jerıne auyldarǧa qaityp oralary anyq. Jastardyŋ eŋbek etuge degen qūlşynysy da, qabıletı de öte joǧary deŋgeide. Sondyqtan da Qazybek bi audany aşylar bolsa, audan ekonomikasy memlekettık biudjetten aqşa sūramai-aq, özın-özı qarjylandyrady dep senemız", - deidı Egındıbūlaq öŋırınıŋ tūrǧyndary.
Zarina ÄŞIRBEK,
"Adyrna" ūlttyq portaly
