Búgin, 2022 jyldyń 25-naýryzynda Almaty qalasyndaǵy S.D.Asfendııarov atyndaǵy QazUMÝ-da Dúnıejúzilik týberkýlezge qarsy kúres kúnine arnalǵan respýblıkalyq ǵylymı-tájirıbelik konferenııa jumysyn bastady, dep jazady "Adyrna" ulttyq portaly.
Respýblıkalyq konferenııany Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ftızıopýlmonologııa ǵylymı ortalyǵy, JITS, týberkýlez jáne bezgekpen kúresý jónindegi Jahandyq Qordyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy týberkýlez komponenti boıynsha Grant jobasy, S.D. Asfendııarov atyndaǵy QazUMÝ, Qazaqstan ftızıatrlarynyń qaýymdastyǵy uıymdastyrdy.
Konferenııaǵa Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń ókilderi, halyqaralyq seriktester – USAID, Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy ETICA jobasy, «AFEW Kazakhstan», «Kameda» qoǵamdyq qory ókilderi, týberkýlezge qarsy ulttyq baǵdarlamanyń konsýltanttary, týberkýlez salasyndaǵy úkimettik emes uıym ókilderi qatysty.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy týberkýlez álemdegi eń qaterli juqpaly aýrý bolyp qalǵanyn málimdeýde.
Týberkýlez indetine tosqaýyl qoıý jaǵynan Qazaqstannyń týberkýlezge qarsy ulttyq qyzmeti oń nátıjelerge qol jetkize aldy.
QR DSM medıınalyq kómekti uıymdastyrý departamenti dırektorynyń orynbasary Gúlnár Qasenova: "Qazirgi ýaqytta Qazaqstanda týberkýlezdi anyqtaý men emdeýdiń zamanaýı jyldam ádisterin engizýdiń arqasynda týberkýlezben syrqattaný men ólim-jitim kórsetkishteri turaqty túrde tómendep keledi. Máselen, 2021 jyly týberkýlezben aýyrý kórsetkishi 100 myń adamǵa shaqqanda 35,9 qurady. 2012 jylǵy 100 myń adamǵa shaqqanda 81,7 kórsetkishimen salystyrǵanda týberkýlezben aýyrý 2,3 esege azaıdy. 2021 jyly týberkýlezden bolǵan ólim-jitim kórsetkishi 1,7 qurap, 2012 jylǵy 100 myń adamǵa shaqqanda 7,4 kórsetkishimen salystyrǵanda 4,4 esege azaıdy",-dep málimdedi.
Stop TB halyqaralyq áriptestiginiń ókili Lýchıka Dıtıý Qazaqstannyń týberkýlezge qarsy ulttyq baǵdarlamasy tańdanarlyq jetistikterge qol jetkizgenin atap ótti.
Al USAID-tyń Ortalyq Azııadaǵy óńirlik mıssııasynyń dırektory Loýrens Hardı: Búginge deıin eldegi týberkýlezben aýyrý kórsetkishi 250 paıyzǵa,al ólim kórsetkishi 700 paıyzǵa tómendedi. IýSAID Qazaqstanǵa aldaǵy ýaqytta da týberkýlezben, ásirese dárige tózimdi týberkýlezben kúresine kómektesetin bolady, - dedi.
QR UFǴO dırektory Málik Ádenov týberkýlezdiń epıdemologııalyq ahýalymen tanystyryp ótip, COVID-19 indetiniń tıgizgen saldaryna qaramastan 2020-2021 jyldary týberkýlezben aýyrý kórsetkishin tómendetýge qol jetkenin málimdedi. Sonymen birge týberkýlezden kóz jumǵandar sany ósken joq.
Degenmen áli de ózekti máseleler bar. Qazaqstan ázirge dárige tózimdi týberkýlez aýyrtpalyǵynan arylmaǵan 30 eldiń qatarynda.
Elimizde týberkýlez tegin emdeledi. Al ony anyqtaýda, dıagnostıkasynda gendi-molekýlıarly tehnologııalarǵa negizdelgen eń sońǵy ozyq ádister qoldanylady. Halyq týberkýlez týraly habardar bolǵan saıyn, bul aýrý týraly jalǵan, jańsaq pikirler azaıǵan saıyn týberkýlezdi erte anyqtaý, ıaǵnı ony sátti emdeý de jeńildeı túsedi.
Halyqtyń týberkýlez týraly habardarlyǵyn arttyrý maqsatynda Dúnıejúzilik týberkýlezge qarsy kúres kúnine oraılastyrylǵan týberkýlezge qarsy aılyq ótkizildi. Aılyq aıasynda áleýmettik jeliler, telearnalar men radıo arqyly halyqqa keń kólemde aqparat taratý jumystary júrgizildi; jýrnalıster, blogerler, stýdentter men úkimettik emes uıym ókilderi arasynda baıqaý ótkizildi. Jáne búgin baıqaý jeńimpazdaryna baǵaly syılyqtar tabys etildi.
"Adyrna" ulttyq portaly
