سەربيادا وتكەن الەمدىك دودادا ءبىر توپ قازاقستاندىق سپورتشىمىز ەلىمىزدىڭ رۋحىن اسقاقتاتاتىن جەڭىستەرگە جەتىپ, الەمگە جەڭىس تۇعىرىندا تۇرىپ قازاقستان مەملەكەتىنىڭ گيمنىن تىڭداتتى. سولاردىڭ قاتارىندا گرەپپلينگ كۇرەسىنەن 84 كگ سالماقتا الەم چەمپيونى اتانعان ورالدىق زەينەدەن مۇحامبەتجانوۆ تا بار.
نەگىزىندە، گرەپپلينگ كۇرەسءى سپورتشى قاۋىمعا عانا بولماسا, راسىن ايتساق، كوبىمىزگە بەيتانىس جەكپە-جەك. ونىڭ شىعۋ تاريحى دا ءوز الدىنا ءبىر اڭگىمە دەسەك، ەرەكشەلىگى دە بار. جانكۇيەرلەر گرەپپلينگتى «جەردە جاتىپ شاحمات ويناپ جەڭىسكە جەتۋ» دەپ تە اتايدى ەكەن.
ءوز سالماق دارەجەسى بويىنشا چەمپيون اتانعان زەينەدەن گرەپپلينگپەن اينالىسقانىنا 5 جىلدان استام ۋاقىت ىشىندە ول بىردەن كوزگە ءتۇستى. ازيا چەمپيوناتىندا كۇمىس, ال ەلىمىزدە وتكەن قالعان جەكپە-جەكتەرگە التىن جۇلدەگە يە بولىپ ءجۇردى. ەڭ ءبىرىنشى جەڭىسكە 2017 جىلى قىزىلوردا قالاسىندا وتكەن رەسپۋبليكالىق چەمپيوناتتا، ودان كەيىن قوستاناي قالاسىنداعى چەمپيوناتتا قول جەتكىزدى. كوپ ۇزاماي قازاقستاننىڭ گرەپپلينگ فەدەراتسياسى تاراپىنان ول سەربياداعى الەم چەمپيوناتىنا ىرىكتەۋدەن ءوتىپ، جاۋاپكەرشىلىك پەن سەنىم جۇگىن ارقالاپ الەمدىك دوداعا قاتىستى.
- زەينەدەن، الەم چەمپيوناتىنداعى جەڭىسكە جەتۋ جولىنداعى اسەرلەرىڭمەن بولىسە كەتسەڭ?
- سەربياداعى الەم چەمپيوناتىنا،وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، 25 ەلدىڭ سپورتشىلارى قاتىسىپ، جەڭىس ءۇشىن باق سىناستىق. مەنىڭ ءبىرىنشى قارسىلاسىم –يندۋس بالۋانى بولدى، مەن ودان باسىم بولىپ، ونى 6: 0 ەسەبىمەن جەڭدىم. ەكىنشى قارسىلاسىم – ءازىربايجان بالۋانىن دا ايقىن باسىمدىلىقپەن ەركىن جەڭدىم.ءۇشىنشى قارسىلاسىم - امەريكاندىق كەلۆين روبەرتبولدى. ايتا كەتەيىن، ونىڭ جەڭىسكە دەگەن ۇمتىلىسى جوعارى بولدى. ءتىپتى جارىس كىلەمىنە شىققانىمدا ول كۇرەس كىلەمىنە بىردەن شىعا قويماي، جانكۇيەرلەرىنىڭ قولپاشتاۋىنا ماساتتانىپ, سىربازدانىپ شىقتى.مۇندايدى سپورتشىلار پسيحولوگيالىق شابۋىل دەيمىز. قازاقتا مۇنى ءدوڭايبات دەۋشى مە ەدى... سونىمەن، امەريكالىقپەن كۇرەس باستالىپ كەتتى. ول ماعان اياقتى اۋىرتۋ ءادىسىن جاساپ، جەڭەم دەپ ويلادى.وعان كوپ كۇش جۇمسادى. بىراق مەن اۋىرسىنسام دا ءتوزىپ، اياعىمدى شىعارىپ العان سوڭ ونى ەركىن كۇرەستىڭ ادىسىمەن اۋدارىپ تاستاپ,ءتيىستى ۇپايىمدى الدىم.وسىلايشا امەريكالىق بالۋاندى 2:1 ەسەبىمەن ۇتتىم. فينالدا فرانتسيانىڭ مۋحاممەد بايراكتار دەگەن اتاقتى بالۋانىمەن كۇرەستىم.ول دجيۋ-دجيتسۋدان قارا بەلدىك يەسى، مىقتى بالۋان ەكەن. قانداي اتاعى بولسا دا، مەن جۇرەكسىنبەدىم. 5:3 ەسەبىمەن باسىمدىقپەن جەڭىپ، الەم چەمپيونى اتاندىم.
-سەنى جەڭىسكە جەتەلەگەن قانداي كۇش؟
-الەم چەمپيوناتىنا بۇكىل قازاقستاننىڭ اتىنان شىعىپ جاتقان سوڭ مەنى نامىس قامشىلادى. نامىس دەگەن ۇلكەن قامشى ەكەن... قارسىلاستارىم دا ءوز ەلىنىڭ ىرىكتەۋىنەن ءوتىپ كەلگەن مىقتى بالۋاندار عوي. بىراق، سالىستىرمالى تۇردە ايتار بولساق، كۇرەس الاڭىندا ءوزىمنىڭ بويىمنان بايقاعانىم، مەنىڭ دايىندىعىم فيزيكالىق جاعىنان دا، فۋنكتسيونالدىق جاعىنان دا جوعارى دەڭگەيدە ەكەندىگى. مەنىمەن كۇرەستە ولار قانشا مىقتى بولسا شارشاپ قالاتىنىن بايقادىم. مەن كۇرەستىڭ اياعىنا دەيىن شارشامادىم. ونىڭ باستى سەبەبى - ول دايىندىقتىڭ ناتيجەسى. ارينە، قۋانىشتىڭ اتى قۋانىش، جەڭىسكە جەتكەنىمدە قۋاندىم. ويتكەنى بۇل جەڭىستى بۇكىل قازاقتىڭ جەڭىسى دەپ تۇسىنەمىن. جەڭىسىمدى بۇكىل ەلىمە ارنايمىن!
-قازىر وردا بۇزار وتىز جاستان جاڭا عانا استىڭ. بولاشاققا قانداي جوسپار بار؟
- جالپى العاندا گرەپپلينگكە جاس جاعىنان شەكتەۋ جوق. ايتا كەتەيىن ,كۇرەسءتى 16 جاستان باستاۋعا بولادى. ال جاستىڭ جوعارعى دەڭگەيى، ارينە، كىم ءوزىن قالاي سەزىنەدى، سوعان بايلانىستى. دەنساۋلىق سىر بەرە باستاسا سۋديالىق نەمەسە جاتتىقتىرۋشىلىققا اۋىسۋعا بولادى. بىراق، قازىرگى تاڭدا 35-40 جاسقا دەيىنگى بالۋانداردى كوردىم اينالىسىپ جۇرگەن. ءوزىم ءالى دە جالعاستىرماق ويىم بار بۇل كۇرەستى.گرەپپلينگتىڭ قازاقستاندا دامۋىنا ءوز ۇلەسىمدى قوسقىم كەلەدى ءالى دە. باتىس قازاقستاندا، دالىرەك ايتقاندا ورال قالاسىندا گرەپپلينگكە ءمان بەرىلىپ، وعان جاستاردى باۋلۋ جۇمىسى جاقسى جولعا قويىلعان. رەتى كەلگەندە ايتا كەتەيىن، مەنىڭ جەڭىسكە جەتۋىمە اتسالىسقان كوپ ادامدار بولدى. سولاردىڭ ءبارىن اتاماسام دا كەيبىرەۋىنە ريزالىعىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. ەڭ ءبىرىنشى ، قازىر ول كىسىلەر و دۇنيەلىك بولىپ كەتتى ،ەركىن كۇرەستىڭ نەگىزىن قالاعان وقاشەۆ امانگەلدى مەن مولعابەكوۆ وتەپتى اتار ەدىم. يماندى بولسىن. قازىرگى جاتتىقتىرۋشىلارىم مۇحتار حامزين،قالەنوۆ جانىبەك،قامەتوۆ ءجۇسىپ،برازيليادان كەلگەن گرەپپلينگ جاتتىقتىرۋشىسى كارلوس فالس،باتىس قازاقستان وبلىستىق گرەپپلينگ فەدەراتسيياسىنىڭ باسشىسى ىحسانوۆ ازات, جاتتىقتىرۋشىسى ىحسانوۆ الماس،قازاقستان گرەپپلينگ فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى قانات الينگە العىسىم ەرەكشە. مەنىڭ چەمپيون اتانۋىما وسى كىسىلەر كوپ ەڭبەك ءسىڭىردى .
-چەمپيون جىگىتتىڭ ۇيدەگى ءرولى قانداي: ليدەرسىڭ بە، الدە؟...
-ارينە،وتباسى دەگەنىڭىز – ەر ادامنىڭ تىنىسى. ۇيدە اتا-انام،ەكى قىزىم، ايەلىم مەنىڭ تىلەۋىمدى تىلەپ وتىرعانى ماعان كەرەمەت كۇش بەرەدى.ءبىزدىڭ وتباسىمىزدا ەر ادامنىڭ ورنى جوعارى. ايەلىم مەن سياقتى قاراپايىم. اقىلدى. ەر ادامدى قولداي بىلەدى.
-اق كوڭىلدەن شىققان اڭگىمەڭە راحمەت، زاينەدەن! ءالى دە تالاي جەڭىستەرگە جەتەدى دەگەن ويدامىز.
اڭگىمەلەسكەن بايان تاڭاتاروۆا،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
