Serbııada ótken álemdik dodada bir top qazaqstandyq sportshymyz elimizdiń rýhyn asqaqtatatyn jeńisterge jetip, álemge jeńis tuǵyrynda turyp Qazaqstan memleketiniń gımnin tyńdatty. Solardyń qatarynda grepplıng kúresinen 84 kg salmaqta álem chempıony atanǵan oraldyq Zeıneden Muhambetjanov ta bar.
Negizinde, grepplıng kúresi sportshy qaýymǵa ǵana bolmasa, rasyn aıtsaq, kóbimizge beıtanys jekpe-jek. Onyń shyǵý tarıhy da óz aldyna bir áńgime desek, ereksheligi de bar. Jankúıerler grepplıngti «jerde jatyp shahmat oınap jeńiske jetý» dep te ataıdy eken.
Óz salmaq dárejesi boıynsha chempıon atanǵan Zeıneden grepplıngpen aınalysqanyna 5 jyldan astam ýaqyt ishinde ol birden kózge tústi. Azııa chempıonatynda kúmis, al elimizde ótken qalǵan jekpe-jekterge altyn júldege ıe bolyp júrdi. Eń birinshi jeńiske 2017 jyly Qyzylorda qalasynda ótken respýblıkalyq chempıonatta, odan keıin Qostanaı qalasyndaǵy chempıonatta qol jetkizdi. Kóp uzamaı Qazaqstannyń Grepplıng federaııasy tarapynan ol Serbııadaǵy Álem chempıonatyna irikteýden ótip, jaýapkershilik pen senim júgin arqalap álemdik dodaǵa qatysty.
- Zeıneden, Álem chempıonatyndaǵy jeńiske jetý jolyndaǵy áserlerińmen bólise ketseń?
- Serbııadaǵy Álem chempıonatyna,ózderińiz biletindeı, 25 eldiń sportshylary qatysyp, jeńis úshin baq synastyq. Meniń birinshi qarsylasym –ındýs balýany boldy, men odan basym bolyp, ony 6: 0 esebimen jeńdim. Ekinshi qarsylasym – ázirbaıjan balýanyn da aıqyn basymdylyqpen erkin jeńdim.Úshinshi qarsylasym - amerıkandyq Kelvın Robertboldy. Aıta keteıin, onyń jeńiske degen umtylysy joǵary boldy. Tipti jarys kilemine shyqqanymda ol kúres kilemine birden shyǵa qoımaı, jankúıerleriniń qolpashtaýyna masattanyp, syrbazdanyp shyqty.Mundaıdy sportshylar psıhologııalyq shabýyl deımiz. Qazaqta muny dóńaıbat deýshi me edi... Sonymen, amerıkalyqpen kúres bastalyp ketti. Ol maǵan aıaqty aýyrtý ádisin jasap, jeńem dep oılady.Oǵan kóp kúsh jumsady. Biraq men aýyrsynsam da tózip, aıaǵymdy shyǵaryp alǵan soń ony erkin kúrestiń ádisimen aýdaryp tastap,tıisti upaıymdy aldym.Osylaısha amerıkalyq balýandy 2:1 esebimen uttym. Fınalda Franııanyń Mýhammed Baıraktar degen ataqty balýanymen kúrestim.Ol djıý-djıtsýdan qara beldik ıesi, myqty balýan eken. Qandaı ataǵy bolsa da, men júreksinbedim. 5:3 esebimen basymdyqpen jeńip, Álem chempıony atandym.
-Seni jeńiske jetelegen qandaı kúsh?
-Álem chempıonatyna búkil Qazaqstannyń atynan shyǵyp jatqan soń meni namys qamshylady. Namys degen úlken qamshy eken... Qarsylastarym da óz eliniń irikteýinen ótip kelgen myqty balýandar ǵoı. Biraq, salystyrmaly túrde aıtar bolsaq, kúres alańynda ózimniń boıymnan baıqaǵanym, meniń daıyndyǵym fızıkalyq jaǵynan da, fýnkıonaldyq jaǵynan da joǵary deńgeıde ekendigi. Menimen kúreste olar qansha myqty bolsa sharshap qalatynyn baıqadym. Men kúrestiń aıaǵyna deıin sharshamadym. Onyń basty sebebi - ol daıyndyqtyń nátıjesi. Árıne, qýanyshtyń aty qýanysh, jeńiske jetkenimde qýandym. Óıtkeni bul jeńisti búkil qazaqtyń jeńisi dep túsinemin. Jeńisimdi búkil elime arnaımyn!
-Qazir orda buzar otyz jastan jańa ǵana astyń. Bolashaqqa qandaı jospar bar?
- Jalpy alǵanda grepplıngke jas jaǵynan shekteý joq. Aıta keteıin ,kúresti 16 jastan bastaýǵa bolady. Al jastyń joǵarǵy deńgeıi, árıne, kim ózin qalaı sezinedi, soǵan baılanysty. Densaýlyq syr bere bastasa sýdıalyq nemese jattyqtyrýshylyqqa aýysýǵa bolady. Biraq, qazirgi tańda 35-40 jasqa deıingi balýandardy kórdim aınalysyp júrgen. Ózim áli de jalǵastyrmaq oıym bar bul kúresti.Grepplıngtiń Qazaqstanda damýyna óz úlesimdi qosqym keledi áli de. Batys Qazaqstanda, dálirek aıtqanda Oral qalasynda grepplıngke mán berilip, oǵan jastardy baýlý jumysy jaqsy jolǵa qoıylǵan. Reti kelgende aıta keteıin, meniń jeńiske jetýime atsalysqan kóp adamdar boldy. Solardyń bárin atamasam da keıbireýine rızalyǵymdy bildirgim keledi. Eń birinshi , qazir ol kisiler o dúnıelik bolyp ketti ,erkin kúrestiń negizin qalaǵan Oqashev Amangeldi men Molǵabekov Ótepti atar edim. Imandy bolsyn. Qazirgi jattyqtyrýshylarym Muhtar Hamzın,Qalenov Jánibek,Qametov Júsip,Brazılııadan kelgen grepplıng jattyqtyrýshysy Karlos Fals,Batys Qazaqstan oblystyq grepplıng federaııasynyń basshysy Yhsanov Azat, jattyqtyrýshysy Yhsanov Almas,Qazaqstan grepplıng federaııasynyń prezıdenti Qanat Alınge alǵysym erekshe. Meniń chempıon atanýyma osy kisiler kóp eńbek sińirdi .
-Chempıon jigittiń úıdegi róli qandaı: lıdersiń be, álde?...
-Árıne,otbasy degenińiz – er adamnyń tynysy. Úıde ata-anam,eki qyzym, áıelim meniń tileýimdi tilep otyrǵany maǵan keremet kúsh beredi.Bizdiń otbasymyzda er adamnyń orny joǵary. Áıelim men sııaqty qarapaıym. Aqyldy. Er adamdy qoldaı biledi.
-Aq kóńilden shyqqan áńgimeńe rahmet, Zaıneden! Áli de talaı jeńisterge jetedi degen oıdamyz.
Áńgimelesken Baıan Tańatarova,
«Adyrna» ulttyq portaly
