ءماجىلىس دەپۋتاتى عاني حامزين تسيفرلىق دامۋ ءمينيسترى ب. ب. مۋسينگە بايانداما مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
عاني حامزين ءوز ءسوزىن بىلاي باياندادى:
جاڭا رەتتەۋشى ساياسات تۋرالى زاڭ جوباسىن تالقىلاۋ بارىسىندا ەكونوميكا مينيسترلىگى بيزنەستىڭ ەلەكتروندىق ەسەپتىلىگىنە تولىعىمەن كوشۋدى ۇسىنعان بولاتىن. الايدا، 1178 اۋىلدىڭ ينتەرنەتكە قول جەتىمدىلىگى جوق ەكەنى بەلگىلى بولدى. سونىمەن قاتار، اۋىلداردا عانا ەمەس، قالالاردا دا سيگنال وتە ءالسىز جەرلەر بار. ادامدار كوپ جينالاتىن جەرلەردە جۇكتەمەنىڭ جوعارىلاۋىنا وراي دا بايلانىس تۇراقسىز بولىپ وتىر.
ەگەر مىندەتتى ەلەكتروندىق ەسەپتىلىك تۋرالى نورما ىسكە اسىرىلعان بولسا، بۇكىل ەل بويىنشا مىڭداعان كاسىپكەرلەر سىرتقى فاكتوردىڭ كەسىرىنەن قىسىمنىڭ استىندا قالار ەدى.
بۇل ماسەلە ينتەرنەتتىڭ قول جەتىمدىلىگىنە عانا قاتىستى ەمەس، ول جالپى ۇيالى بايلانىستىڭ ساپاسى تۋرالى ماسەلەنى ۋشىقتىردى.
بۇگىنگى تاڭدا مەملەكەتتىك قىزمەتتەردىڭ 90% دەرلىك اۆتوماتتاندىرىلدى، تسيفرلاندىرۋ بيزنەس-پروتسەستەرگە دە بەلسەندى ەنگىزىلۋدە.
قازىرگى زامان تالابى حالىقتان، اسىرەسە كاسىپكەرلەردەن ۇنەمى بايلانىستا بولىپ، اعىمداعى ماسەلەلەردى شەشۋدى تالاپ ەتەدى.
مۇنىڭ ءبارى قول جەتىمدى ۇيالى بايلانىستىڭءومىر ساپاسىنىڭ باستى كريتەريلەرى مەن ستاندارتتارىنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالۋىنا اكەلەدى.
كەرىسىنشە، اۋماقتاردى جابۋ جانە بايلانىستىڭ تۇراقتىلىعى پروبلەمالارى «ساندىق تەڭسىزدىك» پروبلەماسىن تۋدىرادى. سەنىمدى ءموبيلدى ينتەرنەتى بار كاسىپكەرلەر مەن ازاماتتار باسقالاردان ءسوزسىز ارتىقشىلىققا يە بولادى.
كەيدە بۇل ارتىقشىلىقتى اقشامەن ەمەس، ادامداردىڭ تاعدىرىمەن ولشەۋگە بولادى. وسىلايشا، پاندەميا باستالىسىمەن سوت وتىرىستارى دا ونلاين فورماتقا كوشتى. پروتسەسكە قاتىسۋشىنىڭ پوزيتسياسى اۆتوماتتى تۇردە سيگنالدىڭ تۇراقتىلىعىنا تاۋەلدى بولادى.
كوپتەگەن سالالارداعى كاسىپكەرلەر قازىردىڭ وزىندە قۇرىلىس سالاسىنداعى E-Qurylys نەمەسە تاۋارلاردى مىندەتتى تاڭبالاۋداعى Data Matrix كودى سياقتى ەسەپتەردى ونلاين رەجيمدە تاپسىرۋدا. بايلانىس پروبلەمالارىنا بايلانىستى ولاردىڭ ەسەپتەرى بىرنەشە ساعات، ءتىپتى بىرنەشە كۇن بويى «جۇكتەلەدى». Goszakup.gov.kz پورتالىندا بارلىعى تەڭ بولعان جاعدايدا، ءبىرىنشى بولىپ ءوتىنىش بەرگەن ادام جەڭىمپاز دەپ تانىلادى، ياعني ينتەرنەتى جىلدام جۇمىس جاسايتىن ادام جەڭەدى.
اعىمداعى جىلى ءسىزدىڭ مينيسترلىگىڭىز بايلانىس ساپاسىنىڭ تومەندىگى ءۇشىن وپەراتورلارعا 100 ملن تەڭگەگە ايىپپۇل سالدى. وتكەن جىلى ولاردىڭ جالپى تابىسى 884 ملرد.تەڭگەنى قۇراعان، ياعني ايىپپۇل تەك ءنول ءبۇتىن جۇزدەن ءبىر پايىزدى قۇرادى.
بۇل رەسمي ورتاشا جالاقىسى 250 مىڭ تەڭگەبولعان جاعدايدا، اۆتواۋەسقويلاردىڭ بارلىق ايىپپۇلدارى ءبىر جىل ىشىندە 300 تەڭگەنى قۇرايتىنىمەن تەڭ.
سونىمەن قاتار، اۆتوكولىك جۇرگىزۋشىسىجىلدامدىقتى ارتتىرعاننىڭ وزىندە ايىپپۇل 14 585 تەڭگەنى قۇرايدى، ياعني ورتاشا جىلدىق جالاقىنىڭ جارتى پايىزى (0,5%); نەمەسە بايلانىس مونوپوليستەرىنە جىل بويىنا ايىپپۇل سالعاننان 50 ەسە كوپ.
بىراق ولاردىڭ بۇزىلۋى مىڭداعان ازاماتتار مەن كاسىپكەرلەرگە زيان تيگىزەدى.
بۇل تەك ايىپپۇلدارعا عانا قاتىستى ەمەس. ەگەر قازىرگى وپەراتورلار قالىپتى بايلانىستى قامتاماسىز ەتە المايتىن بولسا، اتاپ ايتقاندا، بازالىق ستانتسيالاردا ۇنەمدەسە، وندا نارىقتا باسەكەلەستىكتى ىنتالاندىرۋ ۋاقىتى كەلدى. وسىعان بايلانىستى، «اق جول» دەپۋتاتتىق فراكتسياسى:
1. بۇكىل ەل اۋماعىندا ۇيالى بايلانىستىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ، تسيفرلىق تەڭسىزدىك پروبلەماسىن جويۋ;
2. ينتەرنەت جىلدامدىعىنىڭ ەڭ تومەنگى شەگىن ارتتىرۋ;
3. بايلانىس وپەراتورلارىنىڭ ايىپپۇل مولشەرىن مۇمكىندىگىنشە ارتتىرۋ (قاراپايىم ازاماتتاردىڭ ايىپپۇلدارى مەن كىرىستەرىنىڭ پروپورتسيالارىنا مولشەرلەس);
4. بازالىق ستانتسيالاردىڭ قاجەتتى تىعىزدىعىن قامتاماسىز ەتۋ جانە ولاردىڭ «قوسالقى» وپەراتورلارمەن ارتىق جۇكتەلۋىنە جول بەرمەۋ;
- 5. يلون ماسك جاقىندا جاريالاعان Starlink جۇيەسىن قوسا العاندا، قازىرگى ويىنشىلارمەن ۇلەستەس ەمەس جاڭا بايلانىس وپەراتورلارىنىڭ قازاقستان نارىعىنا كىرۋىمەن ماسەلەنىڭ شەشىمىن تابۋدى جەدەلدەتۋ. ساپا مەن قول جەتىمدىلىكتىڭ ەڭ جاقسى قۇرالى ارقاشان ادال باسەكەلەستىك بولىپ تابىلادى.
”ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
