ماجىلىستە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىنىڭ تانىستىرىلىمى ءوتىپ، وندا ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام ءمينيسترى نۇرلان ەرمەكباەۆ زاڭ جوباسىنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىن كەڭىنەن ءتۇسىندىردى.
ءماجىلىس دەپۋتاتتارى مەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باسشىلارى، ءدىني جانە قوعامدىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى، ساراپشىلار قاۋىمى قاتىسقان جيىندى اشقان ءماجىلىستىڭ حالىقارالىق ىستەر، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ توراعاسى ماۋلەن اشىمباەۆ مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ 2017 جىلعى 4 قىركۇيەكتەگى VI شاقىرىلىمداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ ءۇشىنشى سەسسياسىنىڭ اشىلۋىنداعى تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا ازىرلەنگەن زاڭ جوباسىنىڭ جانە ءدىني قىزمەت سالاسىنداعى قوعامدىق قاتىناستاردى جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان زاڭنامانىڭ وزەكتىلىگىن اتاپ ءوتتى.
ال تانىستىرىلىمدا بايانداما جاساعان ن.ەرمەكباەۆ زاڭ جوباسىن ازىرلەۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى مەملەكەتتىك-ءدىني قاتىناستاردى جەتىلدىرۋ، ءدىني قىزمەت سۋبەكتىلەرىنىڭ قۇقىقتارى مەن مىندەتتەرىن ايقىنداۋ، سونداي-اق ءدىن سالاسىن رەتتەۋ بولىپ تابىلاتىنىنا توقتالدى. سوندىقتان دا زاڭ جوباسى اياسىندا 12 نورماتيۆتىك زاڭنامالىق اكتىگە 53 وزگەرىس پەن تولىقتىرۋ ەنگىزۋ كوزدەلگەن.
«زاڭ جوباسىنىڭ ەڭ ماڭىزدى نورمالارى ءدىندى دەسترۋكتيۆتى ماقساتتاردا پايدالانۋدىڭ كەز كەلگەن مۇمكىندىكتەرىن بولدىرماۋعا، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قۇزىرەتتىلىگىن كەڭەيتۋگە جانە ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ قىزمەتىن جەڭىلدەتۋگە باعىتتالعان»، دەدى ن.ەرمەكباەۆ.
زاڭ جوباسىندا قوعامدىق ورىنداردا ادامنىڭ بەت-بەينەسىن تۇمشالايتىن كيىم تۇرلەرىن كيۋگە، دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىمدارعا جاتاتىن كيىم تۇرلەرىن جانە سىرتقى اتريبۋتتاردى قولدانۋعا تىيىم سالۋدى كوزدەيتىن بىرقاتار نورمالار دا بار. سونىمەن قاتار اتالعان زاڭناماعا «دەسترۋكتيۆتى ءدىني اعىم» جانە «ءدىني راديكاليزم» ۇعىمدارىنىڭ انىقتاماسى ەنگىزىلەدى.
سونداي-اق ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام ءمينيسترى ەندىگى جەردە ەلىمىزدە ەڭ بولماعاندا بازالىق ءدىني ءبىلىم الماعان ازاماتتاردىڭ شەتەلگە بارىپ ءدىني وقۋعا تۇسۋىنە شەكتەۋ ەنگىزۋ كوزدەلىپ وتىرعانىن دا اتاپ ءوتتى.
ن.ەرمەكباەۆتىڭ بۇل ءسوزىن ناقتىلاي تۇسكەن قمدب توراعاسى، باس ءمۇفتي سەرىكباي قاجى وراز مۇنداي تالاپ شەتەلدە ءدىني ءبىلىم الۋدى قۇقىقتىق رەتتەۋ رەتىندە باعالانۋى ءتيىس دەگەن ويىن ءبىلدىردى.
«ءبىز ءۇشىن ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – ءدىني ءبىلىمدى بەرۋدى جانە ءدىني ۋاعىز-ناسيحاتتى مىندەتتى تۇردە ءدىني بىرلەستىكتىڭ قۇقىعى بار ازاماتتار، ياعني بىلىكتى ماماندار عانا جۇرگىزۋى قاجەت دەگەن ۇستانىمدى قولدايمىز. ول اسا ماڭىزدى. ويتكەنى ەلىمىزدە زاڭنامالاردى نەگىزگە الا وتىرىپ، جۇمىس ىستەيتىن 2600-دەن استام مەشىت، سونداي-اق ونداعان ءبىلىم بەرەتىن وقۋ ورىندارى بار»، دەدى ول.
ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، ءدىني ءبىلىمدى جەتىك مەڭگەرمەگەن ادامداردىڭ ءوز كوزقاراسىن ايتىپ، ناسيحات ءجۇرگىزىپ نەمەسە تەرىس اعىم مۇشەلەرىنىڭ كەيبىر پاتەرلەردە توپ قۇرىپ، سول جەرلەردە ءدارىس وتكىزۋىنە قاتىستى وسى زاڭ جوباسىندا ءتيىستى شەشىم قاراستىرىلعان.
جالپى، زاڭ جوباسىن ازىرلەۋشى مامانداردىڭ پىكىرىنە سۇيەنسەك، مۇندا مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەردىڭ جانە بيۋدجەتتىك ۇيىم قىزمەتكەرلەرىنىڭ دە دىنگە قاتىستى ءىس-ارەكەتىن رەتتەۋگە باعىتتالعان بىرقاتار تۇزەتۋلەر ۇسىنىلعان. سول سياقتى ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ قارجىلىق قىزمەتىنىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتەتىن ارنايى نورمالارمەن دە تولىقتىرىلعان. سونىمەن قاتار بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى ءدىني ءىلىمدى تاراتۋدى زاڭنامالىق نەگىزدە رەتتەۋ ءتارتىبى تياناقتالعان.
نۇرلىبەك دوسىباي
«ەگەمەن قازاقستان»