جايىق وزەنىنىڭ الاڭداتقان جايى تۋرالى قر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى جاۋاپ قاتتى. "تابيعي اپات" دەلىنگەن. الايدا زاڭگەر ساعنادين جۇماعازى جايىقتىڭ تارتىلۋىنا قاتىستى ءوز پىكىرىمەن ءبولىستى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
قر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى حابارلاعانداي، سوڭعى جىلدارى جايىق (ورال) وزەنى سۋىنىڭ ازايۋىنا بايلانىستى ونىڭ ەكولوگيالىق جاعدايى ەرەكشە الاڭداۋشىلىق تۋدىرىپ وتىر.
وتكەن عاسىردىڭ 70-جىلدارىنان باستاپ جايىق وزەنىندەگى سۋ اعىنىنىڭ كولەمى بىرتىندەپ ازايىپ كەلەدى. مۇنىڭ بىرنەشە سەبەپتەرى بار.
بىرىنشىدەن، بۇل جايىق وزەنىنىڭ باسسەينىندە از سۋلى كەزەڭ تسيكلىنىڭ باستالۋىنا بايلانىستى. بۇل وزەندەردەگى سۋ دەڭگەيى تومەندەۋىنىڭ جيىلەۋى كەزەڭىنە، باسسەيندەگى اعىندى رەتتەۋگە، جەردى جىرتۋعا جانە ورماندى كەسۋگە بايلانىستى وزەننىڭ گيدروگرافيالىق جەلىسىنىڭ ناشارلاۋىنا اسەر ەتەتىن كليماتتىق فاكتورلار.
جايىق وزەنى باسسەينىندەگى سۋ جاعدايىن جاقسارتۋ بويىنشا شارالار قابىلداۋ ءۇشىن رەسەي تاراپىمەن جايىق وزەنىنىڭ گيدرولوگيالىق رەجيمىنە بىرلەسكەن زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ تۋرالى ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلدى.
وسى ماقساتتا 2020 جىلعى قازاندا ءىرى وزەندەر باسسەيندەرىندە (جايىق، ەرتىس جانە باسقالارى) زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى جانداندىرۋدىڭ بىرىڭعاي جول كارتاسى جانە ونىڭ تارماقتارىنىڭ ورىندالۋ مەرزىمدەرى مەن ولاردى ۇيىمداستىرۋ نىساندارىن ناقتىلاۋمەن ءىس-شارالاردى ىسكە اسىرۋدىڭ جۇمىس كەستەسى بەكىتىلدى.
قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندىق جانە رەسەيلىك ساراپشىلار بىرىڭعاي جول كارتاسىن جۇزەگە اسىرۋعا كىرىستى،-دەلىنگەن مينيسترلىكتىڭ رەسمي سايتىندا.
جايىلعان جايىقتىڭ جويىلىپ بارا جاتقانى ءدۇيىم جۇرتتى الاڭداتىپ وتىر. زاڭگەرىمىزدىڭ پىكىرى بويىنشا، وزگەلەردىڭ جاساندى ءىس ارەكەتتەرى بىزگە قاتتى زيانىن تيگىزىپ جاتىر.
"بيىل ارابتار ءوز ەلىندە جاساندى جاۋىن تۋدىرعانى بارىمىزگە ءمالىم. ءتىپتى ەلدەرىن توپان سۋ باستى ەمەس پە؟
مەنىڭ ويىمشا سولاردىڭ ارەكەتتەرىنىڭ سالدارىنان تابيعي ۇيلەسىمدىلىك بۇزىلدى دا، سوڭى تابيعي اپاتقا اكەلىپ سوقتى. بۇل ءسوزسىز. ال ەندى الەمدىك ەكولوگتار وسىعان توسقاۋىل قويىپ، اراب امىرشىلىگىنە ءتىپتى سانكتسيا جاريالاۋى كەرەك دەپ ويلايمىن،- دەدى "ادىرنا" تىلشىسىنە.
سونداي-اق، زاڭگەر كەلەشەكتە باي مەملەكەتتەر قاتارىنا مۇنايلى ەلدەر ەمەس، تابيعي سۇلۋلىققا يە، سۋى،وزەنى كوپ ەلدەر كىرەدى دەپ توپشالايدى.
ء"بىزدىڭ اعالارىمىز ءوز قاراباستارىن ويلاماي، اتا-بابادان قالعان ميراستى قورعاشتاۋعا بەل بۋلارى كەرەك. مەنىڭ ويىمشا كەلەشەكتەگى باي مەملەكەت مۇنايى بار مەملەكەت ەمەس، كەرىسىنشە سۋى كوپ، وزەنى مەن كولى كوپ مەملەكەت ەڭ مىقتى ەل بولادى. مىسالى الاقانداي يسلانديانى الا سالايىقشى...",- دەدى ساعنادين جۇماعازى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
