Jaiyq özenınıŋ alaŋdatqan jaiy turaly QR Ekologiia, geologiia jäne tabiǧi resurstar ministrlıgı jauap qatty. "Tabiǧi apat" delıngen. Alaida zaŋger Saǧnadin Jūmaǧazy Jaiyqtyŋ tartyluyna qatysty öz pıkırımen bölıstı, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
QR Ekologiia, geologiia jäne tabiǧi resurstar ministrlıgı habarlaǧandai, soŋǧy jyldary Jaiyq (Oral) özenı suynyŋ azaiuyna bailanysty onyŋ ekologiialyq jaǧdaiy erekşe alaŋdauşylyq tudyryp otyr.
Ötken ǧasyrdyŋ 70-jyldarynan bastap Jaiyq özenındegı su aǧynynyŋ kölemı bırtındep azaiyp keledı. Mūnyŋ bırneşe sebepterı bar.
Bırınşıden, būl Jaiyq özenınıŋ basseinınde az suly kezeŋ siklınıŋ bastaluyna bailanysty. Būl özenderdegı su deŋgeiı tömendeuınıŋ jiıleuı kezeŋıne, basseindegı aǧyndy retteuge, jerdı jyrtuǧa jäne ormandy kesuge bailanysty özennıŋ gidrografiialyq jelısınıŋ naşarlauyna äser etetın klimattyq faktorlar. Jaiyq özenı basseinındegı su jaǧdaiyn jaqsartu boiynşa şaralar qabyldau üşın resei tarapymen Jaiyq özenınıŋ gidrologiialyq rejimıne bırlesken zertteuler jürgızu turaly uaǧdalastyqqa qol jetkızıldı. Osy maqsatta 2020 jylǧy qazanda ırı özender basseinderınde (Jaiyq, Ertıs jäne basqalary) zertteuler jürgızu boiynşa yntymaqtastyqty jandandyrudyŋ Bıryŋǧai jol kartasy jäne onyŋ tarmaqtarynyŋ oryndalu merzımderı men olardy ūiymdastyru nysandaryn naqtylaumen ıs-şaralardy ıske asyrudyŋ jūmys kestesı bekıtıldı. Qazırgı uaqytta qazaqstandyq jäne reseilık sarapşylar bıryŋǧai Jol kartasyn jüzege asyruǧa kırıstı,-delıngen ministrlıktıŋ resmi saitynda.Jaiylǧan Jaiyqtyŋ joiylyp bara jatqany düiım jūrtty alaŋdatyp otyr. Zaŋgerımızdıŋ pıkırı boiynşa, özgelerdıŋ jasandy ıs äreketterı bızge qatty ziianyn tigızıp jatyr.
"Biyl arabtar öz elınde jasandy jauyn tudyrǧany bärımızge mälım. Tıptı elderın topan su basty emes pe? Menıŋ oiymşa solardyŋ äreketterınıŋ saldarynan tabiǧi üilesımdılık būzyldy da, soŋy tabiǧi apatqa äkelıp soqty. Būl sözsız. Al endı älemdık ekologtar osyǧan tosqauyl qoiyp, arab ämırşılıgıne tıptı sanksiia jariialauy kerek dep oilaimyn,- dedı "Adyrna" tılşısıne.Sondai-aq, zaŋger keleşekte bai memleketter qataryna mūnaily elder emes, tabiǧi sūlulyqqa ie, suy,özenı köp elder kıredı dep topşalaidy.
"Bızdıŋ aǧalarymyz öz qarabastaryn oilamai, ata-babadan qalǧan mirasty qorǧaştauǧa bel buulary kerek. Menıŋ oiymşa keleşektegı bai memleket mūnaiy bar memleket emes, kerısınşe suy köp, özenı men kölı köp memleket eŋ myqty el bolady. Mysaly alaqandai İslandiiany ala salaiyqşy...",- dedı Saǧnadin Jūmaǧazy.
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
