10 قازان – داۋىلپاز اقىن قاسىم امانجولوۆتىڭ تۋعان كۇنى. ول قازىرگى قاراعاندى وبلىسىنىڭ قارقارالى اۋدانىنداعى قىزىل دەگەن جەردە 1911 جىلى دۇنيەگە كەلدى. اقىننىڭ ادەبي مول مۇراسىن پوەمالار مەن الۋان تاقىرىپتاعى ليريكالارى قۇرايدى.
نازارلارىڭىزعا قازاقتىڭ دارىندى ۇلىنىڭ تۋىندىلارىن ۇسىنامىز.
«ءسۇيدىم» دەدىڭ
«ءسۇيدiم» دەدiڭ، بiلەگiڭنەن ۇستادىم،
بiراق سەنi «ءسۇي» دەپ زورلاپ قىسپادىم;
ادامشىلىق جۇرەگiڭمەن، ەركiڭمەن
«ءسۇيدiم» دەپ سەن، بiلەمiسiڭ قۇشقانىڭ؟
«ءسۇيدiم» دەدiڭ، قارا كوزiڭ جاۋدىراپ،
«ءسۇيدiم» دەدiڭ، اقشا ءجۇزiڭ بالبىراپ.
«ءسۇيدiم» دەدiڭ، اۋىزىڭنان بەردiڭ بال،
«ءسۇيدiم» دەدiڭ، اق توسiڭدە ايمالاپ.
«ءسۇيدiم» دەدiڭ، جەر ەركەسi جەل بiلدi,
قوشەمەتتەپ كوكتە جۇلدىز، اي كۇلدi.
تابيعاتتىڭ قۇشاعىندا سەرتتەسكەن
قايتiپ قانا ۇمىتارسىڭ سول كۇندi.
«ءسۇيدiم» دەدiڭ، بال تiلiڭنەن ءسۇيدiردiڭ،
«ءسۇيدiم» دەدiڭ، ءسۇيسiندiردiڭ، كۇلدiردiڭ:
ەندi بۇگiن جۇرەگiمە شوق باسىپ،
نەگە مەنiڭ جاس جانىمدى كۇيدiردiڭ؟
ويلاشى ءوزiڭ، وسىڭ دۇرىس قىلىق پا،
ويلاشى ءوزiڭ، وسىڭ ادامشىلىق پا،
ايتقان سوزدەن، بەرگەن سەرتتەن تايعانىڭ،
ماعىناسىز تاۋىپ سىلتاۋ سىناققا؟
«ءسۇيدiم» دەدiڭ... «ءسۇيدiم» دەدiم... ىپ-ىرىس...
بiر وزiڭە اۋعانى حاق ىقىلاس;
ولتiرسەڭ دە بال ورنىنا ۋ بەرiپ،
«ءسۇيدiڭ»... «ءسۇيدiم»... ماڭگiلiككە ۇمىتىلماس.
* * *
عاشىق ەدiم، قايتەيiن،
كەتتiڭ اۋلاق الىستاپ.
ايتىپ-ايتپاي نە دەيiن،
جوق قوي ەندi تابىسپاق.
جۇرەككە ارمان ورنادى،
قوسىلا الماي، كوپ جىلاپ.
تiلەگەنiم بولمادى،
سول باتادى-اۋ جالعىز-اق.
قايدا جۇرسەڭ، امان بول،
ءومiرiڭدi تiلەيمiن،
سەنەن باسقا، سەرتiم سول،
ەشبiر جاندى سۇيمەيمiن.
اشۋ، ىزا ارالاس
رەنجiتكەن بولسام سەنi ەگەر،
وكپەلەمە، جاراماس،
بار كiنامدi كەشە گور.
عاشىق ەدiم، قايتەيiن،
ونى بiلەر جان قايدا؟
ارماندا بوپ وتەيiن،
ارمانسىز بوپ نە پايدا؟
جالعىز عانا تiلەگiم:
كوكiرەگiمنەن كەتسiن مۇز،
جىلىپ قالسىن جۇرەگiم،
اقتىق رەت بiر سۇيگiز.
ايتشى، جانىم
ايتشى، جانىم، نەگە تايدىڭ سەرتiڭنەن،
ايتشى، جانىم، وت شىعارىپ بەتiمنەن.
ايتشى، جانىم، بiلiپ قانا كەتەيiن،
ولسەم داعى سەنiڭ سالعان دەرتiڭنەن!
ايتشى، جانىم، نەدەن كوڭiلiڭ قالدىردىم،
ايتشى، جانىم، نە دەپ سەرتتەن تاندىردىم؟
ايتشى، جانىم، نە جازىپپىن مەن ساعان،
نەگە مۇنشا جۇرەگiمدi جاندىردىڭ؟
ايتشى، جانىم، نەگە سۋىدى جۇرەگiڭ؟
ايتشى، جانىم، تالدى ما الدە بiلەگiڭ؟
ايتشى، جانىم، قىسىپ، قۇشىپ سۇيگەندە،
جانبادى ما، بولمادى ما تiلەگiڭ؟
داريعا، سول قىز
I
وڭiمدە مە ەدi,
تۇسiمدە مە ەدi,
كورiپ ەم عوي بiر
ارمانداي قىزدى.
بiر نازiك ساۋلە
كۇلiمدەپ ەدi,
سۇراپىل سوعىس
سوقتى دا بۇزدى.
ساپىردى داۋىل،
تەبiرەندi تەڭiز،
تۋلادى تولقىن،
شايقالدى شىڭ-قۇز...
قىپ-قىزىل ءورتتiڭ
iشiندە ءجۇرمiز،
قايدا ەكەن، قايدا،
داريعا، سول قىز؟!
II
وق تيدi كەلiپ،
قايراتىم كەمiپ،
بارامىن ءسونiپ،
كەلمەيدi ولگiم!
تۇرعانداي سول قىز
جانىما كەلiپ،
تالپىنا بەردi
قايران جاس كوڭiلiم!
بارامىن ءسونiپ،
بارامىن ءسونiپ،
جۇتار ما مەنi
مىنا سۇم سوعىس؟
ارمانىم بار ما،
ولسەم بiر كورiپ،
قايدا ەكەن، قايدا،
داريعا، سول قىز؟!
III
«كەلمەيدi ولگiم،
كەلمەيدi ولگiم،
قايراتىم قايدا،
كەلشi وسىندايدا»،–
دەدiم دە تۇردىم،
جۇگiرە بەردiم،
قولىمدا نايزا،
شاعىلىپ ايعا.
جەڭدiك قوي جاۋدى،
ارمان نە، قۇربىم،
كۇركiرەپ كۇندەي،
ءوتتi عوي سوعىس.
ايقايلاپ ءان ساپ،
تابا الماي ءجۇرمiن،
قايدا ەكەن، قايدا،
داريعا، سول قىز؟!
اقساۋلە
بiر كۇي بار دومبىرامدا تارتىلماعان،
بiر سىر بار كوڭiلiمدە ايتىلماعان.
سەن ءۇشiن كەلدiم ساقتاپ، سۇيگەن ساۋلە،
كوزiڭنەن اينالايىن جالتىلداعان!
اقساۋلە، اسپاندا ايمەن تالاساسىڭ،
توگiلiپ يىعىڭا قارا شاشىڭ.
جالت بەرiپ قۇرالاي كوز قاراعاندا،
جانىمنىڭ جايلاۋىنداي جاراساسىڭ.
اقساۋلە، ارنادىم مەن ارمانىمدى،
بۇلبۇلداي ايالاعان تاڭدا گۇلدi;
كوركiنە ەڭبەگi ساي كەلiپ تۇرعان،
ارمان نە، كورگەنiڭدە جان جارىڭدى!
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
