«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنىڭ كەزەكتى سۇقباتى قازاقستان رەسپۋبليكاسى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگى «قوعامدىق كەلىسىم» رەسپۋبليكالىق مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ ديرەكتورى ەربول شاۋەنوۆپەن بولدى.
– قحا قوعامدىق كەلىسىم كەڭەسىن قۇرۋعا قانداي قاجەتتىلىك بولدى؟
– 2013 جىلى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ «قازاقستان – 2050» ستراتەگياسى: «ءبىر حالىق – ءبىر ەل – ءبىر تاعدىر» اتتى XX سەسسياسىندا ەلباسى حالىقتىڭ بارلىق جىكتەرىنىڭ قوعامدىق كەلىسىم مەن جالپىۇلتتىق بىرلىكتى نىعايتۋ ىسىنە قاتىسۋىن كۇشەيتۋ مىندەتىن قويدى. وبلىستاردىڭ، استانا جانە الماتى قالالارىنىڭ اكىمدەرىنە 2013 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن بارلىق وڭىرلەردە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ قولداۋىمەن قوعامدىق كەلىسىم كەڭەستەرىن قۇرۋ تاپسىرىلدى.
ناتيجەسىندە ەتنومادەني بىرلەستىكتەر قىزمەتىنىڭ تاجىريبەسىن جيناقتاپ، سونداي-اق ەڭبەك ۇجىمدارىنىڭ جۇمىسىن قاراپ، بارلىق كۇش-جىگەر مەن مۇمكىندىكتەردى بىرىڭعاي قۇرىلىمعا بىرىكتىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانىپ، قحا قۇرىلىمى رەتىندە قوعامدىق كەلىسىم كەڭەستەرى قۇرىلدى.
قوعامدىق كەلىسىم كەڭەستەرىنىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى: ورتاق مۇددەلەردى ىزدەستىرە وتىرىپ، سىندارلى پىكىرتالاس الاڭىن قامتاماسىز ەتۋ; ءارتۇرلى الەۋمەتتىك توپتاردى، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردى، ەتنومادەني بىرلەستىكتەردى قوعامدىق كەلىسىم مەن جالپىۇلتتىق بىرلىكتى قالىپتاستىرۋ پروتسەسىنە تارتۋ; تالقىلاۋعا قاتىسۋشىلاردىڭ ۇستانىمدارىن قورىتىندىلاۋ; الەۋمەتتىك شيەلەنىستىڭ الدىن الۋ بولىپ تابىلادى.
– بيىل ۇلتارالىق دوستىقتى نىعايتۋ ماقساتىندا قانداي شارالار ۇيىمداستىرىلدى؟
–قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعى قارساڭىندا بارلىق وڭىرلەردە قحا قوعامدىق قۇرىلىمدارى «العىس ايتۋ كۇنى»، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە ارنالعان «تاريحتان تاعىلىم - وتكەن تاعزىم-«بولاشاق ءۇشىن ەستەلىك» حالىقارالىق جوباسى، رەسپۋبليكالىق انالار كەڭەسىنىڭ وتىرىسى، ەتنومادەني بىرلەستىكتەر مەن قوعامدىق ۇيىمداردىڭ قاتىسۋىمەن سەمينار-ترەنينگتەر: «قازاقستان جاستارىن تاربيەلەۋدىڭ ەتنومادەني داستۇرلەرى»، «قوعامدىق كەلىسىمدى نىعايتۋداعى ەتنومادەني بىرلەستىكتەردىڭ ءرولى»، «مەدياتسيا ەتنوسارالىق قاتىناستاردى ۇيلەستىرۋ قۇرالى رەتىندە» جانە تاعى باسقا ءىس-شارالار وتكىزىلدى.
سونداي-اق، قحا قوعامدىق قۇرىلىمدارى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى وتكىزەتىن قايىرىمدىلىق اكتسيالارىنا بەلسەندى قاتىسادى.
– قحا جۇمىسىن مەملەكەتتىك تىلدە جۇرگىزۋ قالاي جۇزەگە اسىپ جاتىر؟
– قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەتۋ بويىنشا بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزۋدە جانە وسى باعىتتا ءتۇرلى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدا، جىل سايىن «ۇلى دالانىڭ ۇلتارالىق ءتىلى» رەسپۋبليكالىق فورۋمى وتكىزىلۋدە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە، «YouTube» ۆيدەوحوستينگىندە قازاق ءتىلىن وقىتۋ بويىنشا ءتۇرلى كۋرستار وتكىزىلۋدە.
جىل سايىن قازاقستاندا تۇراتىن ەتنوستار اراسىندا قازاقتىلدى جاستار سانى ارتىپ كەلەدى.
ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى قالپىنا كەلتىرۋ، دامىتۋ، مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىن ارتتىرۋ – قازاقستاندىق قوعامدا تابىستى دامۋدىڭ، بىرلىك پەن كەلىسىمدى ساقتاۋدىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى.
– وزگە ەتنوستاردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋ دەڭگەيى قانداي؟ ولاردىڭ انا ءتىلىمىزدى مەڭگەرۋىنە قانشالىقتى ءمان بەرىلۋدە؟
— قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋعا باعىتتالعان مادەني-اعارتۋشىلىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدا. اسسامبلەيا قوعامدىق قۇرىلىمداردىڭ كەڭ جەلىسىنە يە بولعاندىقتان، ونىڭ جوبالارى حالىقتىڭ بارلىق توپتارىن قامتيدى، وسىلايشا ازاماتتاردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋعا قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
اسسامبلەيانىڭ «مىڭ بالا» جوباسى - بالالاردى، ەتنوس وكىلدەرىن مەملەكەتتىك تىلگە وقىتۋعا، «ۇلى دالانىڭ ۇلتارالىق ءتىلى»، الەۋمەتتىك جەلىلەردە، «YouTube» ۆيدەوحوستينگىندە قازاق ءتىلىن وقىتۋ كۋرستارى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانىلۋ اياسىن كەڭەيتۋگە جانە دامىتۋعا ىقپال ەتەدى.
اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسى بويىنشا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ ارىپتەسى «مامىلە» قوعامدىق قورىنىڭ باستاماسىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وبلىس ورتالىقتارى مەن نۇر-سۇلتان، الماتى جانە شىمكەنت قالالارىنداعى قحا دوستىق ۇيلەرىندە قازاق تىلىندە پىكىر الماسۋ كلۋبتارى (بارلىعى 18 كلۋب) جانە وڭىرلەردىڭ دوستىق ۇيلەرى جانىنداعى جەكسەنبىلىك مەكتەپتەرى جۇمىس ىستەيدى.
— جۇمىستارىڭىزعا كوروناۆيرۋس پاندەمياسىنا بايلانىستى ەنگىزىلگەن كارانتين قالاي اسەر ەتتى؟
– 2020 جىلعى ناۋرىزدا توتەنشە جاعدايدىڭ جاريالانۋىنا بايلانىستى كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسيانىڭ تارالۋىنا جول بەرمەۋ ماقساتىندا كوپتەگەن ءىس-شارالار ونلاين فورماتقا اۋىستىرىلدى.
كارانتين جاعدايىندا تۇرعىندار اراسىندا كارانتين رەجيمى مەن مەديتسينالىق ۇسىنىستاردى ساقتاۋ بويىنشا ساۋاتتى اقپاراتتىق-ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ وتە ماڭىزدى بولدى. سونداي-اق، از قامتىلعان وتباسىلارعا ارنالعان بەتپەردەلەر، ءدارى-دارمەكتەر، ازىق-تۇلىك سەبەتتەرىن تىگۋ جانە تاراتۋ بويىنشا قايىرىمدىلىق اكتسيالارىن قحا ەرىكتىلەرىنىڭ كومەگىمەن ۇيىمداستىرىلدى. وسى باعىت شەڭبەرىندە بارلىق وڭىرلەردە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى قوعامدىق قۇرىلىمدارىنىڭ، رەسپۋبليكالىق ەتنومادەني بىرلەستىك وكىلدەرى ء#بىز بىرگەمىز، #بەتپەردە تاق، #ۇيدە بول # اكتسيالارىنا بەلسەندى قاتىستى.
– جاۋاپتارىڭىزعا راقمەت!
اڭگىمەلەسكەن ديانا اسان،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
