تۇرعىن ءۇي باعاسى تۇراقتانا ما؟

2315
Adyrna.kz Telegram

قازاقستان ازاماتتارىنا زەينەتاقى جيناعىنىڭ شەكتى مولشەرىنەن اساتىن بولىگىن الۋعا رۇقسات بەرىلگەننەن كەيىن، ياعني،  بيىلعى قاڭتار ايىنىڭ سوڭىنان باستاپ جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىنداعى سۇرانىس كۇرت ارتىپ كەتتى. ءدال وسى سەبەپتى قايتالاما جانە العاشقى نارىقتاعى باسپانالاردىڭ باعاسى كوتەرىلگەن دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى "قازاقپاراتقا" سىلتەمە جاساپ.

بۇل تۋرالى قازاقستان ريەلتورلارىنىڭ بىرىككەن قاۋىمداستىعى پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى نينا لۋكيانەنكو بىلاي دەيدى:

— جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الۋ ءۇشىن زەينەتاقى اقشاسىن پايدالانۋ مۇمكىندىگى تولەم قابىلەتىن سۇرانىسىن ايتارلىقتاي ارتتىردى. بۇل رەتتە «بارلىعىندا بىردەي پاتەر ساتىپ الۋعا جەتەتىن اقشا بولعان جوق» دەگەن سىندى شۇبامەن قاراۋدىڭ ءجونى جوق سياقتى. ويتكەنى، ءتىپتى باسى ارتىق 2 ملن تەڭگە بولعاننىڭ وزىندە قالعان سوما قولما-قول اقشامەن نەمەسە نەسيە ارقىلى تولىقتىرۋعا مۇمكىندىك بولدى.

دەگەنمەن ساراپشى جارنامادا وزگەرتىلگەن، ياعني ساتۋشى سۇراپ وتىرعان باعانى ەسەپتەۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەندىگىن ايتادى. باسپانانىڭ شىنايى وزگەرگەن باعاسى ناقتى مامىلە جاساسۋ بارىسىندا 10-20 پايىزعا دەيىن اۋىتقۋى مۇمكىن.

 — 2021 جىلدىڭ ساۋىرىندە مامىرعا قاراعاندا اباتتاندىرىلعان باسپانانى قايتا ساتۋ باعاسى 1,7, ال جاڭا تۇرعىن ۇيلەردىڭ قۇنى 0,8 پايىزعا عانا قىمباتتادى. ال ناۋرىزدا اقپانعا قاراعاندا اباتتاندىرىلعان پاتەردى قايتا ساتۋ قۇنى 2, جاڭا باسپانا 0,5 پايىزعا عانا كوتەرىلدى. دەمەك، باعا ءوسىمىنىڭ قارقىنىنا قارايتىن بولساق، نارىقتاعى جاعداي كوڭىل الاڭداتارلىقتاي ەمەس. ياعني، ينفلياتسيا ءوسىمى قارقىنىنا، تەڭگە باعامىنىڭ اۋىتقۋىنا جانە وزگە دە جايتتارعا ساي كەلەتىندىگىن بايقاۋعا بولادى، - دەيدى قاۋىمداستىق پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى.

ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى ۋاقىتتا باسپانا نارىعىنداعى دۇرلىكپە باسىلدى جانە بىرتىندەپ تەڭگەرىمدى قالىپقا ءتۇسىپ كەلە جاتىر.

— الەمدە دە شارشى مەتردىڭ باعاسىنا قاتىستى تۇراقتىلىق جوق. وعان الۋان ءتۇرلى فاكتورلار تىكەلەي اسەر ەتەندىگى بەلگىلى. تولىقتاي العاندا، شارشى مەتر باعاسىنىڭ وزگەرۋ ءۇردىسىن سارالاعان كەزدە ولاردىڭ ۇزاق مەرزىمدى كەزەڭدەگى، كەمىندە 1 جىلداعى ديناميكاسىن زەردەلەۋ قاجەت. بۇعان قوسا، نارىقتاعى ايتارلىقتاي اۋىتقۋ سوڭعى 2,3 جىلدا بولماعانىن دا اتاپ وتكەن ءجون. شامالى وسۋمەن قاتار قۇلدىراۋ دا بولدى. دەگەنمەن، وعان اسەر ەتكەن فاكتورلار بارلىعىندا دا تۇسىنىكتى ەدى. پاندەميا جانە سونىڭ سالدارىنان ءجۇرىپ-تۇرۋعا ەنگىزىلگەن شەكتەۋلەر مامىلەلەر سانىنىڭ كەمۋىنە جانە بۇل جايت باعانىڭ تومەندەۋىنە الىپ كەلدى. ال بىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنان جيناقتالعان قاراجاتتىڭ ءبىر بولىگىن الۋعا رۇقسات بەرۋ تۇرعىنداردىڭ ساتىپ الۋ سۇرانىسىن ارتتىرىپ، باعا وسىمىنە تۇرتكى بولدى، - دەيدى نينا لۋكيانەنكو.

سونىمەن قاتار ول قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ قىمباتتاۋى دا سوڭعى ءونىم قۇنىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەتىندىگىن باسا ايتتى.

— ءدال قازىرگى كەزەڭدە باعانىڭ تومەندەۋىنە ەشقانداي العىشارت جوق. وسى ورايدا ساتىپ الۋشىلارعا بارىنشا قىزىقتى ۇسىنىستاردى ىزدەپ، جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ الۋدى جەڭىلدەتەتىن بارلىق تەتىكتى، ياعني يپوتەكالىق زايمنىڭ قولجەتىمدى نۇسقالارىن، قۇرىلىسشىلاردان ءبولىپ تولەۋ مۇمكىندىگىن، اكتسيالاردى قاراستىرۋعا كەڭەس بەرەر ەدىم، - دەدى ول.

ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، سوڭعى بىرنەشە جىل بويى ەلىمىزدىڭ جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىندا باعا الىپساتارلىعى جوق.

— ءوز شىعىندارىڭىزدى قاراپ كورىڭىزدەرشى. بارلىق زاتقا باعا ءوسىپ جاتىر. وتباسىلىق شىعىندا ارتىپ كەلەدى. بۇل تەڭگەنىڭ ساتىپ الۋ قابىلەتىنىڭ تومەندەگەندىگىن، ينفلياتسيانىڭ ورىن العاندىعىن جانە باسقا دا جايتتاردى بىلدىرەدى. سۇرانىستاعى الىپساتارلىق بارلىق ۋاقىتتا باعانىڭ ستاندارتتان تىس ءوسىمى فاكتورىن بىلدىرەدى جانە وسى وسىمنەن بىرەۋلەر پايدا تابادى. زەينەتاقى قورىندا جيناقتالعان قاراجاتتىڭ بولىگىن الۋ اياسىندا مامىلەلەر سانى ارتىپ، بۇل باعانىڭ وسۋىنە قاتتى اسەر ەتتى. ءتىپتى، بىرەۋلەر قايتادان ساتىپ جىبەرۋ ءۇشىن زەينەتاقى قارجىسىنا پاتەر ساتىپ العانىمەن اقشالارىن تەك قانا قولما-قول قاراجاتقا اينالدىرا الادى. بىراق، ونىڭ بۇل پروتسەدۋرادان پايدا تابۋى نەعايبىل، - دەيدى ول.

بۇعان دەيىن قر باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى سەرىك جۇمانعارين تۇرعىن ءۇي باعاسىنىڭ جاعدايى تۇراقتى ەمەس جانە قۇبىلمالى بولۋىمەن ەرەكشەلەنەتىندىگىن ايتقان ەدى.

— 2021 جىلدىڭ قاڭتار-ءساۋىر ايلارىندا باستاپقى تۇرعىن ءۇي باعالارىنىڭ ءوسۋى 5,5% قۇرادى. وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا ول 1,5%-دى عانا قۇرادى. بيىلعى ەكىنشى دەڭگەيلى تۇرعىن ءۇيدىڭ باعاسى ءوسىپ كەلەدى، ياعني 12,3% ءوستى، 2020 جىلدىڭ وسى كەزەڭىندە 2,2% بولعان، - دەگەن ەدى ول.

اگەنتتىك باسشىسىنىڭ اتاپ وتۋىنشە، 2021 جىلدىڭ قاڭتارىنان ساۋىرگە دەيىن 175 040 پاتەر ساتىپ الۋ-ساتۋ مامىلەلەرى تىركەلدى. بۇل تۇرعىندار تاراپىنان سۇرانىستىڭ ارتقانىن كورسەتەدى. الايدا، تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋ ءۇشىن زەينەتاقى تولەمدەرىن پايدالانۋ ەرەجەلەرى قۇرىلىس سالۋشىدا بىرىڭعاي وپەراتوردىڭ كەپىلدىگى بولماسا، تۇرعىن ءۇيدى قۇرىلىس ساتىسىندا ساتىپ الۋ مۇمكىندىگىن جوققا شىعارادى.

— 1,3 تريلليون تەڭگە (شامامەن 60%) زەينەتاقى تولەمدەرى تۇرعىن ءۇي جاعدايىن جاقسارتۋعا جۇمسالدى، ونىڭ 46%-ى (621 ملرد.تەڭگە) - يپوتەكاسىز تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋعا (تولىق وتەۋ), 25%-ى (336 ملرد.تەڭگە) يپوتەكالىق نەسيە بويىنشا قارىزدى جابۋعا ء(ىشىنارا نەمەسە تولىق), 14%-ى (194 ملرد.تەڭگە) جيناقتالعان زەينەتاقى تولەمىنە، 6%-ى (75 ملرد.تەڭگە) «وتباسى» بانكتەگى يپوتەكالىق تۇرعىن ءۇي زاەمىن الۋ ءۇشىن، 3%-ى (40 ملرد.تەڭگە) باستاپقى تولەمدى قۇرايدى، - دەيدى قر باسەكەلەستىكتى قورعاۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى سەرىك جۇمانعارين.

اگەنتتىك باسشىسىنىڭ اتاپ وتۋىنشە، مەملەكەت باسشىلىعى قابىلداعان سوڭعى ءىس-شارالار مەن قۇرىلىس ماتەريالدارىنىڭ قىمباتتاۋى تۇرعىن ءۇي نارىعىنا اسەرىن تيگىزۋدە.

سونىمەن قاتار ول اگەنتتىك تۇرعىن ءۇي باعاسىنىڭ وسۋىنە جول بەرمەۋ بويىنشا ۇلكەن جۇمىس جۇرگىزىپ جاتقاندىعىن باسا ايتتى.

—  ءبىز باعانىڭ نەگىزسىز وسۋىنە جول بەرمەۋ ءۇشىن قۇرىلىس سالۋشىلارمەن 10 كومپلاەنس جاساستىق. ناتيجەسىندە باعا شىمكەنتتە - شارشى مەتر ءۇشىن 330 مىڭ تەڭگەدەن 270 مىڭ تەڭگەگە دەيىن، قوستانايدا - 245 مىڭ تەڭگەدەن 230 مىڭ تەڭگەگە دەيىن، وسكەمەندە-350 مىڭ تەڭگەدەن 220 تەڭگەگە دەيىن تومەندەدى، - دەدى سەرىك جۇمانعارين.

 

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.

پىكىرلەر