ءى. وماروۆ اتىنداعى وبلىستىق قازاق دراما تەاترىندا تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا جازۋشى-دراماتۋرگ قاليحان ىسقاق پەن شاحيماردەن قۇسايىنوۆتىڭ «قازاقتار» اتتى تاريحي دراماسىنىڭ پرەمەراسى ءوتتى. قويۋشى-رەجيسسەرى – قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ.
ايتا كەتەيىك، سوڭعى جاعدايلارعا بايلانىستى تەاترعا كەلۋشىلەر «اشىق» قوسىمشاسى ارقىلى عانا كىرگىزىلدى. تۇرعىندار باعدارلامانىڭ ىڭعايلى، ءتيىمدى ەكەنىن ايتىپ جاتتى.
سونىمەن، قويىلىم باستالماي تۇرىپ، رەجيسسەردى سوزگە تارتتىق. تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ تاڭداۋدىڭ نەلىكتەن «قازاقتارعا» تۇسكەنىن ايتىپ بەردى.
«تەاتر باسشىسى، ءوزىمنىڭ شاكىرتىم ءالىمحان مىرزاحان حابارلاسىپ، تەاتر رەپەرتۋارىنا ۇلتىمىزدىڭ تاريحى، مەملەكەتتىلىكتىڭ باستاۋ العان كەزەڭدەرى سيپاتتالاتىن، اتا-بابامىزدىڭ ءداستۇرى مەن تۇرمىسىن باياندايتىن قويىلىم ەنگىزسەك دەگەن ۇسىنىسىن جەتكىزدى. سول ساتتە ويىما بىردەن قاليحان ىسقاق پەن شاحيماردان قۇسايىنوۆ جازعان «قازاقتار» پەساسى ءتۇستى. مەن كەزىندە بۇل شىعارمانى ءوزىم تاپسىرىس بەرىپ جازدىرىپ ەدىم. سوندىقتان قوستانايلىق كورەرمەننىڭ نازارىنا دا ۇسىنايىن دەپ شەشتىم. جىل باسىنان بەرى دايىندىق جۇمىستارىندا بولدىق. كەلە الماعان ساتتەردە تەلەفون ارقىلى حابارلاسىپ وتىردىق. مەن كەلگەنشە ترۋپپا پەسانىڭ سوزدەرىن جاتتاپ، دەكوراتسيانى ازىرلەپ قويعان ەكەن. سول سەبەپتى ءبىز بىردەن ساحنالىق جۇمىستارعا كىرىسىپ كەتتىك»، - دەيدى حالىق ءارتىسى.
شىعارما جەلىسىندە كەرەي مەن جانىبەك سۇلتانداردىڭ قازاق حاندىعىن قۇرۋى، حاندىق قۇرۋ بارىسىندا كەزدەسكەن قيىندىقتار، قاسىم سۇلتاننىڭ قايىسپاس قايسارلىعى شەبەر سۋرەتتەلەدى. دراما جەلىسىندە وزبەك حانى مۇحامەد شايبانيمەن ەكى ارادا بولعان جەر ءبولىسۋ، مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردى تالقىعا سالىپ، يەمدەنۋ سياقتى جانە باسقا دا ماسەلەلەردەگى ءوزارا كەلىسپەۋشىلىكتەر مەن قايشىلىقتار قويىلىمعا ارقاۋ بولادى. وزبەك حاننىڭ قۇرامىنان ءبولىنىپ شىققان شايباني ۇرپاقتارى بيلىك تىزگىنىن ەشكىمگە بەرگىسى كەلمەيدى. كەرەي حان مەن مۇحامماد شايباني اراسىنداعى تارتىس شىعارمانىڭ نەگىزگى ارقاۋى.
كەرەي حاننىڭ نەگىزگى ماقساتى – ۇلت بولىپ ۇيىسۋ، جۇرت بولۋ.
ساحنادا جارقىراي كورىنگەن بەينەنىڭ ءبىرى – قاسىم سۇلتان. ءاربىر ءسوزى كەسەكتى، ويى مىعىم، رۋحى كۇشتى قاسىم سۇلتان كەيىننەن قازاق حاندىعىنىڭ حانى بولىپ سايلانادى. ساحناداعى ءاربىر كەيىپكەر وزىنشە ەرەكشەلەندى. مويىنسىز، قويگەلدى، تويگەلدى، مولدا، انا، ناگيرا حانۋم، ميحر حانۋم، شولپان، گۇلباحور، دۋانا سارباز ەرەكشەلەندى.
شىعارمانىڭ شارىقتاۋ شەگىندە شايبانيلەر بيلىكتى ديپلوماتيالىق تارتىسپەن الماقشى بولادى. الايدا قاسىم حان شايبانيلەرگە قارسى تاباندى كۇرەس جۇرگىزەدى. حان تاعىندا وتىرىپ قاسىم حان ءوزىنىڭ قالىڭ اسكەرىنە شايبانيلەر ۇرپاقتارىنا ءوزىنىڭ قازاق حاندىعىنىڭ حانى بولعاندىعىن جەتكىزۋدى بۇيىرادى. ەجەلگى تۇران دالاسىن ماڭگىگە قازاقتىڭ ەنشىسىنە قالدىراتىنىن جەتكىزەدى. قاسىم حان تاققا وتىرىپ، ءوزىنىڭ قاسقا جولىنا قارا حالىقتى شاقىرۋمەن پەسا تۇيىندەلەدى. قازاق حاندىعىنىنىڭ تاريحىندا «قاسقا جولدى قاسىم حاننىڭ» ءداۋىرى باستالادى.
