نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورىنىڭ ديرەكتورى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى داريعا نازارباەۆا مەن الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ جامبىل اۋدانىنا كەلدى.
اۋەلى ولار اۋدان ورتالىعىنداعى ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار بالالارعا ارنالعان «قامقورلىق» وڭالتۋ ورتالىعىمەن تانىستى. بۇل ورتالىق جەلتوقسان ايىندا تاۋەلسىزدىك كۇنى مەرەكەسى قارساڭىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن ەلوردادا وتكەن «تاۋەلسىزدىك جولىن جالعاستىرار ۇرپاق» اتتى فورۋم اياسىندا اشىلعان بولاتىن. سول فورۋمدا الماتى، اتىراۋ، باتىس قازاقستان، جامبىل، قوستاناي، تۇركىستان، شىعىس قازاقستان وبلىستارى مەن نۇر-سۇلتان قالاسىندا سەگىز وڭالتۋ ورتالىعىنىڭ تۇساۋى كەسىلگەن ەدى. ەلباسى باستاماسىمەن اشىلعان «قامقورلىق» ورتالىقتارىندا سودان بەرگى ءتورت ايدا 1 186 بالا وڭالتۋ كۋرسىنان ءوتتى.
داريعا نۇرسۇلتانقىزىن «قامقورلىق» وڭالتۋ ورتالىعىنىڭ جۇمىسىمەن ونىڭ مەڭگەرۋشىسى اسەل ساۋرىقوۆا تانىستىردى. مارتەبەلى مەيمان قاجەتتى قۇرالدارمەن جابدىقتالعان وننان استام بولمەنى مۇقيات ارالاپ شىعىپ، وندا ەمدىك شارالار قابىلداپ جاتقان بالالارمەن جانە اتا-انالارمەن تىلدەستى.
اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحانا عيماراتىنىڭ ەكى قاباتىندا ورنالاسقان ورتالىقتىڭ اۋماعى - 800 شارشى مەتر. مۇندا تسەرەبرالدى پاراليچ، اۋتيزم، ەپيلەپسيا، اقىل-ويى كەم، سويلەۋ ءتىلى دامىماعان، برونحوكپە مەن جۇرەك-قان تامىرلارى جۇيەسى اۋرۋلارى بار بالالار ەم قابىلدايدى. يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالارعا نەگىزدەلگەن ساپالى ءارى ءتيىمدى، كەشەندى وڭالتۋدان وتۋگە جاعداي جاسالعان. بالالار مەن اتا-انالار مەديتسينالىق ەمدەۋ شارالارى، تۇزەتۋ ساباقتارى، ويىنمەن ساۋىقتىرۋ بولمەلەرىمەن قامتىلعان.
مۇندا قازىرگى تاڭدا جامبىل جانە وعان جاقىن ماڭداعى اۋداندارمەن قاتار الماتى قالاسىنان جانە وزگە دە وبلىستان كەلگەن 50 بالا اتا-اناسىمەن بىرگە وڭالتۋدان ءوتىپ جاتىر. وسىندا تسەرەبرالدى سال اۋرۋىنا شالدىققان ءبىر جارىم جاستاعى باتىرحاننىڭ اناسى مەكەمە جۇمىسىنا ءدان ريزا ەكەنىن ءبىلدىردى. ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ تۇرعىنى ءبىر كەزدەرى ۇزىناعاشتا تۇرعان جانە «قامقورلىق» ورتالىعىنىڭ اشىلۋىن بىلگەن اجەسىنىڭ ايتۋىمەن ارنايى كەلگەن ەكەن. كەلىنشەك نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورىنىڭ ديرەكتورىنا ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار بالالار مەن ولاردىڭ اتا-انالارىنا كورسەتكەن وسىنداي كومەگى ءۇشىن شىن جۇرەكتەن العىس ايتىپ، ۇلىنىڭ وڭالتۋدان كەيىنگى جاعدايىن باياندادى. قازىر بالاسى سەلقوس جاتۋدى قويعان، توسەكتەن وزدىگىنەن ءتۇسىپ، اياعىن جەرگە تىرەي الادى، ەڭبەكتەۋگە تىرىسادى.
- مۇندا ءۇش اپتالىق كۋرستان ءوتىپ جاتىرمىز، بىزگە ءبارى وتە ۇنادى. بارلىق جەردە ەم-دوم قابىلداۋ اقىلى ارى ءبىز ءۇشىن وتە قىمبات. ال تەگىنىنە ۇزىن-سونار كەزەكتىڭ كەسىرىنەن كىرە المايمىز. ال بۇل جاڭا ورتالىقتا بارلىعى جوعارى دەڭگەيدە ارى تەگىن. ەڭ اۋەلى ورتالىقتىڭ ماماندارىنا العىس ايتامىن. تالاي جەردە بولدىق، سالىستىرىپ ايتارىمىز بار. بۇل ەڭ ۇزدىك ورتالىق، - دەپ ايالانىڭ اناسى جىبەك قاني دا اسەرىمەن ءبولىستى.
جەتى جاستاعى نۇرسۇلتان شەرالىنىڭ اجەسى فاتيما اپاي دا كەشەن ماماندارىنىڭ جوعارى كاسىبيلىگىنە ءتانتى.
«نەمەرەم 15 كۇن بويى وڭالتۋ كۋرسىنان ءوتىپ جاتىر. اياعىن باسا المايتىن. قازىر ەم-شارانىڭ ارقاسىندا قاز-قاز باسىپ كەلەدى. رەۆماتولوگ، ماسساج، تەراپيا سىندى وتە جاقسى كەشەندى ەم الۋدا»، - دەدى ول.
- بۇل 2020 جىلى ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن «قامقورلىق» جوباسى اياسىندا اشىلعان 8 وڭالتۋ ورتالىعىنىڭ ءبىرى. بيىل نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورى وسى باعدارلامانىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىن ىسكە اسىرۋ بارىسىندا جيناقتالعان تاجىريبەنى قولدانا وتىرىپ، وڭالتۋ مودەلىن باسقا ايماقتاردا پايدالانۋدا. شاعىن قالالار مەن اۋدان ورتالىقتارىندا قوسىمشا 10 ورتالىق اشۋ جوسپاردا. وڭالتۋ قىزمەتىنىڭ ساپاسىن ارتتىرىپ، ورتالىق جۇمىسىنىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتەتىن ماماندار دايارلاۋعا باسا ءمان بەرىپ وتىرمىز، – دەدى تىلشىلەرگە سۇحبات بەرگەن «قامقورلىق قورى» كورپوراتيۆتىك قورىنىڭ ديرەكتورى ارايلىم ەركىنوۆا.
جالپى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ باستاماسىن جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا 2020 جىلدىڭ جەلتوقسانىنان 2021 جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىنگى ارالىقتا سەگىز «قامقورلىق» ورتالىعىندا 1186 بالا ەم-شارا الدى. وسى وڭالتۋ ورتالىقتارىندا 98 بالا باسىن ۇستاۋدى، 145 بالا قولمەن سۇيەنۋدى، 178-ءى ۇستاۋدى، 93-ءى وتىرۋدى، 112-ءسى قولىن جەرگە تىرەپ ءجۇرۋدى، 111-ءى ەڭبەكتەۋدى، 139-ى تىرەۋمەن تۇرۋدى، 60-ى وزدىگىمەن تۇرۋدى، 91-ءى تىرەۋمەن ءجۇرۋدى جانە 30-ى ءجۇرۋدى ۇيرەندى.
بيىل اقتوبە، اقمولا، الماتى، تۇركىستان، جامبىل، ماڭعىستاۋ، قىزىلوردا جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارىندا تاعى 8 وڭالتۋ ورتالىعى مەن 2 ەرتە ارالاسۋ ورتالىعىن اشۋ جوسپارلانۋدا. جالپى، بۇل باستامانىڭ ەكىنشى كەزەڭىن ىسكە اسىرۋ جىلىنا 11 000 بالانى وڭالتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
- بۇل مەكەمە اشىلعانعا دەيىن وسى اۋدانداعى بالالار الماتى، نۇر-سۇلتان قالالارىنان ەم الۋ ءۇشىن ايلاپ-جىلداپ پورتال كۇتەتىن، - دەيدى ۇزىناعاشتاعى ورتالىق مەڭگەرۋشىسى اسەل قاناتقىزى. – ەندى ولار ءۇشىن وسىنداي قىزمەت ۇزدىكسىز قولجەتىمدى. ورتالىق جاڭا ۇلگىدەگى وتاندىق جانە شەتەلدىك ۇزدىك قوندىرعىلارمەن جابدىقتالعان. ەڭ وزىق تسيفرلىق جانە پروەكتسيالىق تەحنولوگيالار قولدانىلعان. ورتالىق ءۇشىن 29 ماماننان تۇراتىن توپ ارنايى دايىندىقتان ءوتىپ، 30 قىزمەتكەر ەڭبەك ەتۋدە. ماماندار ءار بالامەن جەكە جۇمىس جۇرگىزەدى. مۇندا بالالارعا 30-دان استام قىزمەت اقىسىز كورسەتىلەدى. جىلىنا 600 بالانى وڭالتۋ شارالارىنان وتكىزۋگە مۇمكىندىگىمىز بار. اۋداندا سال اۋرۋلارىمەن 126 بالا تىركەلگەن بولسا، ورتالىق جۇمىسىن باستاعان ءتورت ايدا ولاردىڭ بارلىعى وسىننان ەمدەۋ كۋرسىنان ءوتتى. ناتيجەسىندە، ونىڭ 17-ءسى اياققا تۇرسا، 3-ەۋى ءوز بەتىنشە قيمىل-قوزعالىس جاساي الاتىن جاعدايعا كەلىپ، اتا-انالارىن قۋانتتى. مۇنىڭ سىرتىندا جۇرەك-قان تامىرلارى جۇيەسىندە اقاۋى بار، وتادان كەيىنگى كەزەڭدەگى، سونداي-اق، وكپەسى دىمكاس جانە حروموسومدى اقاۋشىلىعى بار بالالارعا دا قىزمەت كورسەتىلەدى.
داريعا نازارباەۆا بالنەوتەراپيا، لوگوپەد، فيزيوتەراپيا، ماسساج، ەرگوتەراپيا، دەفەكتولوگ، ەمدىك دەنەشىنىقتىرۋ، جاتتىعۋ جانە مەحانوتەراپيا، تۇز، گالويونوتەراپيا، بيوكەرىبايلانىس، قالپىنا كەلتىرۋ تەراپياسى، بوس تەراپيا، شۋنگيت، سەنسورلىق بولمەلەرىنىڭ جابدىقتالۋىن كوردى.
ودان سوڭ اۋدان ورتالىعىنداعى 100 ورىندى پەرزەنتحاناعا دا ات باسىن بۇردى. ەلدى مەكەن شەتىندەگى جاڭا شاعىناۋداندا جاڭادان بوي كوتەرگەن ءۇش قاباتتى زاماناۋي نىساننىڭ سىرتقى ساۋلەتى كەلىسكەن، كوركى كوز تارتادى. وندا نۇرسۇلتان نازارباەۆ قورىنىڭ ديرەكتورىنا الدىمەن عيمارات سىرتىندا تۇرعان دياگنوستيكالىق مەديتسينالىق جىلجىمالى كەشەن تانىستىرىلدى.
بۇل – ۇلكەن اۆتوبۋستىڭ ىشىنە زاماناۋي قۇرىلعىلار ورناتىلىپ، كوشپەلى جاعدايدا كوپتەگەن اۋرۋدىڭ الدىن الۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە ارنالعان. ەلەكتروكارديوگرافيا، ۋلترادىبىستىق دياگنوستيكالىق جۇيە، ساندىق رەنتگەن جانە فليۋوروگرافيالىق اپپاراتتار جانە 12 ارنالى ەكگ اپپاراتى سىندى قاجەتتى مەديتسينالىق قۇرىلعىلار ورناتىلعان اۆتوبۋس-كەشەننىڭ مۇمكىندىگى مول. وندا سوزىلمالى ينفەكتسيالىق ەمەس اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاۋ ماقساتىندا ءتۇرلى تەكسەرۋلەر جۇرگىزەدى. سونداي-اق، اۋرۋدىڭ دامۋىنىڭ نەگىزگى قاۋىپ-فاكتورلارىن، سوزىلمالى ينفەكتسيالىق اۋرۋلارى بار ادامدار دەنساۋلىعىنىڭ جاي-كۇيىن، قاجەتتى الدىن الۋ، تەراپيالىق، ساۋىقتىرۋ شارالارىن انىقتاۋ ماقساتىندا تەرەڭ زەرتتەۋگە ارنالعان.
بۇل، اسىرەسە، شالعايداعى اۋىل تۇرعىندارى ءۇشىن ۇلكەن كومەك. وبلىستا ءدال وسىنداي 17 كەشەن بار ەكەنىن ايتتى ءوڭىر باسشىسى. ءاربىر مەديتسينالىق اۆتوبۋستا جالپى قابىلداۋ بولمەسى، اكۋشەر-گينەكولوگ، ساۋلەلىك دياگنوستيكا، جالپى تاجىريبە دارىگەرىنىڭ بولىمشەسى، ءدارىحانا، اناليز قابىلداۋ ايماعى جانە ءپورتاتيۆتى ۋلترادىبىستىق ەكسپەرت سىنىبى ورناتىلعان. ءارى حالىقتى ۆاكتسيناتسيالاۋعا ارنالعان بەكەتتەر دە بار. داريعا نازارباەۆاعا جاڭا الىنعان جەدەل جاردەم كولىگى دە كورسەتىلدى.
پەرزەنتحانانىڭ ءبىرىنشى قاباتىندا حالىق قالاۋلىسىنىڭ نازارىنا وبلىستىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنان كورنەكى اقپارات ۇسىنىلىپ، ءىستىڭ جايىن وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى باتىرجان بايجۇمانوۆ باياندادى. ءوڭىر باسشىلىعى قۇرىلىسى تەز سالىناتىن مودۋلدى مەديتسينالىق كەشەننىڭ جوباسىمەن تانىستىرىپ، حالىققا قولجەتىمدى امبۋلاتورلىق كومەكتىڭ دەڭگەيىن كوتەرۋ، كوروناۆيرۋس بويىنشا اعىمداعى جاعداي، ىندەتكە قارسى ەكپە سالۋ بارىسىن مالىمدەدى.
وتكەن جىلدىڭ 1 ماۋسىمىندا ىسكە قوسىلعان پەرزەنتحانانىڭ ءىشىن اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحانانىڭ ديرەكتورى دامير سۇراۋجانوۆ پەن مەكەمە مەڭگەرۋشىسى باقىتكۇل ەسىمحانوۆا كورسەتتى. پەرزەنتحانادا 49 مەديتسينا قىزمەتكەرى جۇمىس ىستەيدى، زاماناۋي قۇرال-جابدىقتارمەن تولىق قامتاماسىز ەتىلگەن، حالىققا ساپالى قىزمەت كورسەتۋگە مول مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلعان. قىزمەتكەرلەردى اڭگىمەگە تارتۋ كەزىندە 38 جىلدىق جۇمىس تاجىريبەسى بار اكۋشەر ۇلتۋ جاياباەۆا وسىندا جۇمىس ىستەۋگە بارىنشا جاعداي جاسالعانىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. سونداي-اق، ءۇش بالانىڭ اناسى، ءتورتىنشى پەرزەنتىن كۇتىپ جۇرگەن امانگۇل جەكەي وسىنداي زاماناۋي پەرزەنتحانانىڭ حالىق يگىلىگىنە بەرىلگەنىنە ەل باسشىلىعىنا العىسىن جەتكىزدى.
حالىق سانى جىلدان-جىلعا ءوسىپ وتىرعان اۋداندا 2019 جىلى 4600 نارەستە دۇنيەگە كەلسە، وتكەن جىلى بەس مىڭنان اسا بالا تۋعان. دەپۋتات ءۇشىنشى قاباتتاعى جانساقتاۋ ءبولىمىنىڭ جۇمىسىن كورىپ، ونداعى سىرقاتتاردىڭ ءحالىن ءبىلىپ، تەزىرەك ايىعىپ كەتۋلەرىن تىلەدى. مامانداندىرىلعان بۇل ەمدەۋ-الدىن الۋ مەكەمەسىندە انا مەن بالاعا جوعارى بىلىكتى ستاتسيونارلىق دارىگەرلىك كومەك كورسەتىلەدى. سونىمەن قاتار، دياگنوستيكا جۇرگىزىلىپ، ايەلدەرگە اكۋشەرلىك-گينەكولوگيالىق كەڭەس بەرىلەدى.
داريعا نازارباەۆانىڭ جەتىسۋ وڭىرىنە جاساعان جۇمىس ساپارى شامالعان اۋىلىنداعى سپورت-ساۋىقتىرۋ كەشەنى مەن تۇڭعىش پرەزيدەنت - ەلباسىنىڭ «اتامەكەن» تاريحي-مادەني ورتالىعىن ارالاۋمەن اياقتالدى.
