قازاق قىز بولاشاعى ءبۇتىن ءبىر ەلدىڭ بولاشاعى دەپ تۇسىنگەن سوڭ، قىزدىڭ تاربيەسىنە ەشقاشان قىرىن قاراماعان. قىزىن ەرتەڭ اياۋلى جار، يبالى كەلىن، ابزال انا اتانسىن دەپ، بالا كەزدەن ۇلتىمىزعا ءتان قاسيەتتەردى بويىنا سىڭىرۋگە تىرىسقان. «قىزعا قىرىق جەردەن تىيىم، قىرىق ۇيدەن قاراۋىل» دەگەن تاربيەلىك ۇستانىممەن قىزدى ارقاشان قاداعالاپ وتىرعان.
قازاق قىزدارىنىڭ كونەرگەن ويىن-ساۋىق كەشتەرىنىڭ ءبىرى – باستاڭعى. قازاق ءتىلىنىڭ تۇسىندىرمە سوزدىگىندە باستاڭعىعا «اۋىلدىڭ ۇلكەندەرى جول ءجۇرىپ كەتكەندە ۇيدە قالعان ايەلدەرى، قىز قىرقىندارى باس قوسىپ، ويىن-ساۋىق جاسايتىن سالت-ىرىم» دەگەن سيپاتتاما بەرىلگەن. قىزدار مۇنداي باسقوسۋعا جەڭگەلەرىمەن نەمەسە ءىنى-سىڭلىلەرىمەن بىرگە كەلەتىن بولعان. كەيدە ونەرلى جاس جىگىتتەر دە شاقىرىلعان. باستاڭعى بارىسىندا ءتۇرلى ۇلتتىق ويىندار وينالىپ، كۇيلەر شەرتىلىپ، اندەر ايتىلعان. بۇل سالتتىڭ قىزدار ءۇشىن ەكى ءتۇرلى تاربيەلىك ءمانى بار ەدى. العاشقىسى – ەلمەن ارالاسا الۋعا ۇيرەتۋ. ەكىنشىسى – قوناق كۇتە بىلۋگە باۋلۋ.
باستاڭعى رۇقساتسىز، باقىلاۋسىز جاسالماعانىن ايتا كەتكەن ءجون. سونداي-اق «شەشەسى قىدىرماشى بولسا، قىزى باستانشىل بولادى» دەگەن ءسوز بار.
قازىرگى زامان قىز بالا تاربيەسىنە ەرەكشە ءمان بەرۋدى قاجەت ەتەتىنى انىق. قازاق قىزدارى ءتۇرلى وتىرىستارعا، تۇنگى كلۋبتارعا بارۋدىڭ ورنىنا باستاڭعى جاساعاندارى دۇرىس سياقتى. ەلىمىز امان بولسىن!
قۋانىش جۇمابەكۇلى،
PhD دوكتورى
