قىمىزمۇرىندىق — دالالىق ساۋىناشار

4101
Adyrna.kz Telegram

سوۆەت داۋىرىندە كوشپەلى قوعامنىڭ سالتىمەن ەشكىمنىڭ ءىسى بولمادى، وعان قىزىل يمپەريانىڭ قازاق حالقىنا دەگەن ەرەكشە رۋحاني وشپەندىلىگى دە اسەر ەتتءى. قازاقى اۋىلشارۋاشىلىق فورماتىن وزىنە لايىقتاپ، جاڭا ءتۇر مەن مازمۇن بەرە وتىرىپ، سوۆەتتىك يمپەريا قازاق حالقىنىڭ ساناسىن وزىنە لايىقتادى, وعان ءوزىنىڭ تاريحي رۋحاني قۇندىلىعىن جەك كورۋدى، جاتىرقاۋدى ءسىڭىردى. ەتنوقۇندىلىقتى ەسكىنىڭ قالدىعى، ارحايكالىق ءارى جاڭا داۋىرگە كەدەرگى كەلتىرەتىن، قاجەتتىلىگى ومىردەن ىعىسقان قۇندىلىق رەتىندە مويىنداتتى. جانە دە ەسكىنى جاڭعىرتىپ، جاڭا داۋىرگە لايىقتاۋعا قازاق حالقىنا ەركىندىك پەن بيلىك بەرمەدى، ونداي باستاما قۋدالاندى.

دەسەك تە، سوڭعى جىلدارى اتالمىش رۋحاني سالا بىرتىندەپ دامىپ، بىرتە-بىرتە ءوز مازمۇنىن داۋىرگە لايىقتاپ بەت تۇزەگەندەي سىيىق بايقالادى. سونىڭ ءبىرى – قىمىزمۇرىندىق فەستيۆالىنىڭ بارلىق وڭىردە قولعا الىنا باستاۋى.

وسىعان وراي اتتى مادەنيەتتىڭ باستى نىشانى بولارلىق بۇل سالتاناتتى ءىشىنارا بولسا دا، زەردەلەپ، جۇيەلەپ، مازمۇنىن جاڭعىرتىپ، سىرى مەن قىرىن اشۋ قاجەتتىگى تۋىندادى. بۇل ءداستۇر مەملەكەتتىك دەڭگەيدە بولماسا دا، جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ قولداۋىمەن العا باسۋدا. الايدا، كەز كەلگەن ەلدىك اۋقىمداعى شارا ءوزىنىڭ تاريحي تامىرى مەن بولمىسىن بارىنشا ساقتاپ، زامان تالابىنا سايكەسسە عانا ومىرشەڭ بولاتىنى انىق.

قىمىزمۇرىندىق كوكتەمگى اياقتالار تۇستاعى قازاقتىڭ ۇلى ءىس كۇنى سانالعان – ناۋرىزدان كەيىنگى ماڭىزدى دالالىق شارا بولعان.

وسىعان وراي ءبىزدىڭ ماقساتىمىز - قىمىزمۇرىندىق سالتىنىڭ بولمىسى مەن مازمۇنىن بارىنشا اشۋ، انىقتاۋ، رەسمي مەرەكەلەۋگە سايكەستەندىرۋ جانە ونى ۇلتتىق قۇندىلىق ەسەبىندە الەمگە پاش ەتۋ جولىندا بۇل ەتنوگرافيالىق شارانىڭ ءوز ورنىن انىقتاۋ, رەسمي سيپات بەرگىزۋ مەن بۇكىلادامزاتتىق يگىلىك تالابىنا جۋىقتاتۋ.

«قىمىزمۇرىندىق» سوزىنە قاتىستى ۇعىم مەن تانىم

اتالمىش شارانىڭ ءتۇرلى وڭىرگە قاتىستى اتاۋلارى دا الۋان ەكەندىگى بايقالىپ وتىر. الايدا، بۇل الۋان اتاۋلار ونىڭ مازمۇنى مەن سيپاتىن اشپاسا ءبىر بىرىنە كەراعار ەمەس.

بۇل تاقىرىپقا قالام تارتقان بەلگىلى ەتنوگراف توقتىباي احمەت ۋالحانۇلى  «قازاق جەرىندە قىمىزمۇرىندىق ءار ءتۇرلى اتالادى. جەتىسۋ، باتىس قازاقستاندا قىمىزمۇرىندىق، سارىارقادا بيەمۇرىندىق، شىڭجاڭدا بيەباۋ، موڭعوليادا بيە بايلار ت.س.س.، بىراق ءبارىنىڭ ماعىناسى ءبىر» دەپ جازادى. ءبىزدىڭ پايىمىمىزشا بۇل اتاۋلار ەتنوشارانىڭ ءتۇرلى قىرىن تانىتىپ تۇر: قىمىزمۇرىندىق اتاۋى قىمىزعا قاتىستى بەلگىلى ءبىر عۇرىپتىڭ سىرىن اڭعارتادى، «بيەمۇرىندىق» اتاۋى بيەلەردىڭ «مۇرنىنان ءتىزىلىپ» بايلاناتىنىن، «بيەباۋ» ءسوزى دە ساۋىن بيەلەردىڭ جەلىگە تىزىلەتىنىن، «بيە بايلار» تىركەسى دە ادەتتە ەركىن جۇرەتىن جىلقىنىڭ بايلاۋعا ءتۇسىپ، ساۋىن ماۋسىمىنا تارتىلاتىنىن ءبىلدىرەدى. ونىڭ ۇستىنە بۇلار شارانىڭ ءتۇرلى سيپاتىن اڭداتادى.

اتالمىش اتاۋلاردىڭ ىشىندە بارىنشا كەڭىنەن تارالعانى ءارى ەتنوگرافيالىق جاعىنان مەيلىنشە تەرەڭ سيپات بايقاتاتىنى – «قىمىزمۇرىندىق» اتاۋى. بۇل اتاۋ ەجەلگى داۋىرلەرگە ءتان حالىقتاردا بولاتىن كەز كەلگەن ەتنوشارا سەنىم تۇرعىسىنان بەلگىلى ءبىر جورالعىمەن، راسىممەن سۇيەمەلدەنەتىن عۇرىپقا نەگىزدەلگەنىن مەڭزەيدى.

ۇلتتىق مەرەكەلەردە بولاتىن ەتنوگرافيالىق قيسىندى عۇرىپتىڭ مازمۇنى قىمىزمۇرىندىققا دا ءتان. بۇل جارىستىڭ ءمانى – جاڭا قىمىز ماۋسىمىنىڭ ءساتتى بولۋى، ماۋسىماشار رەتىندە «ءباس قىمىز» جارىسىمەن قىمىز ىشكىزىپ جارىستىرۋ جاي عانا ەرمەك ەمەس. ونىڭ استارىندا قىمىزدىڭ جەتكىلىكتى، ءتىپتى اعىل-تەگىل مول بولۋىن تىلەيتىن تىلسىم عۇرىپ جاتىر. وسىنداي راسىمدىك جارىسقا قاتىسۋشىلاردىڭ قىمىزعا اۋزى دا، مۇرتى دا، مۇرنى دا قانعان. بۇدان باسقا قۇلىننىڭ تۇمسىعىنا قىمىز بۇركۋ ارقىلى ماۋسىماشار عۇرىپتار  بولعاندىعى ءوز الدىنا. وسىدان كەلىپ، جاقسى ىرىممەن «قىمىزمۇرىندىق» اتالعان دەگەن پايىمىمىز بار. ايتپەسە، جاي عانا «بيەبايلار» بولماسا «بيەباۋ» سەكىلدى قىسقا دا نۇسقا اتاۋى ورنىققان بولار ەدى. قىمىزمۇرىندىق اتاۋى شارانىڭ ەتنو-تەولوگيالىق مازمۇنىن اشىپ تۇر: قىمىزعا تويۋ، قىمىزدىڭ مولدىعىن, جايلاۋدىڭ جايلى بولۋىن پاش ەتۋ – وسى شارانىڭ باستى قۇنى، مازمۇنى.

شارانىڭ تاريحي سيپاتى

قىمىزمۇرىندىق مەرەكەسىنە قاتىستى تاريحي سۋرەت بەلگىلى جازۋشى عالىم احمەدوۆتىڭ «جەم بويىندا» رومانىندا [29,5-بەت] «قىمىز مۇرىندىق» دەگەن اتاۋمەن بارىنشا ايقىن بەينەلەنگەن: «اۋىل ەرتە كوكتەمدە ءشوبى مالدىڭ اۋىزىنا مول ءىلىنىپ قالعان ءمانى بويىنا كوشىپ قونىپ، بيە بايلاعان. ساسكە كەزى. كۇن ەندى-ەندى قىزىپ كەلە جاتىر. بۇگىن وسى ەلدىڭ بەلگىلى بايى ەرنازار قىمىز مۇرىندىق بەرمەكشى.بايدىڭ اس ۇيىندە ەكى جىگىت تۋ بيەنىڭ تەرىسىنەن تىگىلگەن سابانى ەرتەدەن بەرى دامىلسىز گۇرسىلدەتە ءپىسىپ، قارا تەرگە تۇسكەن. سابا كىسى بويى، باس جاعىن ويۋلاپ، سىرلاپ ىستەگەن قايىڭ پىسپەك ودان دا بيىك... ايتەۋىر ساباعا دا، پىسپەككە دە تىنىم جوق، بابىمەن اشىعان قىمىز شاپشىپ كوبىك اتادى....»

بۇعان قوسا ەتنوگراف احمەت توقتىباي «جاراسىمدى جانۇيا» جۋرنالىندا جاريالانعان«قىمىزمۇرىندىق» جازباسىنداعى مازمۇنى جوعارىدا اتاپ وتكەن سيپاتتى اشا تۇسەدى، ياعني بۇل عۇرىپ الۋان راسىمگە تولى: «قىمىزعا ارنالعان باتا قامبار اتادان باستالادى. ءار ۇيدە دايىندالعان قىمىزدىڭ جانە تويدىڭ قىمىزىنىڭ باسىن ايەلدەر ىشەدى. مەرەكەنىڭ قىمىزىن سول اۋىلعا، ەلگە، رۋعا قادىرلى ايەل ادام – بايبىشە، اجە ءىشىپ باستايدى. قىمىزمۇرىندىقتا ايەلدەردىڭ اراسىندا «قاتىن كۇرەس» وتكىزىلگەن. ايەلدەر كيمەشەكتەرىنىڭ تومەنگى جاعىن بەلىنە بايلاپ، ءوزارا كۇرەسكەن، بىراق تا قىزداردى كۇرەسكە شاقىرماعان. سونىمەن بىرگە باسقا تويلاردى كوپ كورسەتىلە بەرمەيتىن مەشكەيلەر جارىسى بولعان. ءار ەل پالۋان، مەرگەن، قامشىگەرىمەن، ت.ب. سايىسشىلارىمەن قاتار مەشكەيلەرىن دە جارىسقا اكەلگەن. حالىق اراسىندا ءبىر قويدىڭ، ءبىر قۇنان قويدىڭ ەتىن بىردەن جەگەن مەشكەيلەر جايىندا اڭىز-ءافسانالار كوپ. قاپپەن جۇگىرۋ (ادامدار قاپقا ءتۇسىپ، بەلدەرىن بايلاپ، سەكىرىپ جارىسادى), ايراننان اقشا شىعارۋ (ايران تولعان مەستىڭ ىشىندەگى شۇبەرەككە تۇيىلگەن تەڭگەلەردى تىسىمەن تىستەپ شىعارادى، بەت-اۋزى تۇگەل اپپاق بولادى), ت.ب. مۇنداي ويىنداردىڭ ءبارىن كورەرمەندەردى كۇلكىگە باتىرۋ ءۇشىن ىستەگەن دالا تەاترىنىڭ ەلەمەنتتەرى دەۋگە بولادى.
قىمىزمۇرىندىقتا اقساقالدار، رۋباسىلار ءۇي-ۇيگە كىرىپ، قىمىز ىشۋمەن قاتار سابالارعا باعا بەرگەن. قازاق باسەكەشىل حالىق قوي، سابالاردى، شارالاردى، وجاۋلاردى، توستاعانداردى ءبىر-بىرىنەن اسىرىپ، ادەمىلەپ جاساعان. اتاقتى ادامداردىڭ، ءبيدىڭ، باتىردىڭ ساباسىنان، شاراسىنان قىمىز ءىشۋ قۇرمەت بولعان» - دەپ ايشىقتاي جازادى.

بۇل كەلتىرىلگەن شارانىڭ تاريحي سيپاتتارى دالاعا ءتان شارۋاشىلىقتىڭ ءمانى مەن ءسانىن كورسەتەدى. ونىڭ كوسموگونيالىق مازمۇنىن بايقاتادى. كەز كەلگەن ەتنوشارا عالامدىق اۋقىمداعى سەنىم مەن راسىمگە اينالعاندا ونىڭ ءمانى بارىنشا ورنىعىپ، يدەولوگياسى قالىپتاسادى.شاماسى باسىندا جورالعى رەتىندە باستاۋ العان عۇرىپ كەلە-كەلە مەرەكەگە ۇلاسقان. سول سەبەپتى بۇنى مەرەكە دەگەننەن گورى عۇرىپ اتاعان مەيلىنشە دۇرىس. مەرەكەلەۋ عۇرىپقا قوسىمشا ءمان مەن ءسان بەرۋ عانا.

قىمىزمۇرىندىق ءوتكىزۋ ۋاقىتى

ءبىز كەزدەستىرگەن مالىمەتتىڭ بارشاسىندا قىمىزمۇرىندىق شاراسىنىڭ ءوتۋ مەرزىمى كوكتەمنىڭ سوڭىن الا، بيە بىتكەن قۇلىنداي بىتە، جاز جايلاۋعا شىعا جاسالاتىنى ايقىن. بۇل ۋاقىت كازىرگىشە شامامەن مامىر ايىنا كەلەدى. بۇنى دايەكتەيتىن بىرقاتار جاريالانىم كەلتىرە كەتەيىك.

عالىم احمەدوۆتىڭ «جەم بويىندا» رومانىندا: «اۋىل ەرتە كوكتەمدە ءشوبى مالدىڭ اۋىزىنا مول ءىلىنىپ قالعان ءمانى بويىنا كوشىپ قونىپ، بيە بايلاعان...»

ەتنوگراف ا.توقتىباي: «قىمىزمۇرىندىق دەگەنىمىز – ەل جايلاۋعا شىققاندا جازعىتۇرىم اتالىپ وتەتىن – قىمىز تويى».

باقتارداعى جاريالانىم: «كوشپەندى قازاق حالقىنىڭ جاز جايلاۋعا جەتكەندە تويلايتىن ۇلىق مەرەكەسى بار. ول «قىمىزمۇرىندىق» دەپ اتالادى. وسى كۇنى ەل-جۇرتتىڭ اق باتاسىمەن جەلىگە قۇلىن بايلانىپ، بيە ساۋىلادى...». بۇل دايەكتەر قىمىزمۇرىندىق ەتنوشاراسىنىڭ جازعى ساۋىناشار شارا ەكەنىنە كوز جەتكىزەءدى. جانە دە بۇل تەك قانا جىلقى ساۋىنىنا قاتىستى ەمەس، ءتورت تۇلىككە قاتىستى. بۇنى عالىم ا.توقتىباي كەلتىرىپ وتىرعان جىلقىعا قاتىستى ەرەكشە ۇلتتىق ءىلتيپاتتان بايقايمىز: «قامبار اتاعا بۇلايشا تابىنۋ – كوشپەندىلەر ومىرىندەگى جىلقىنىڭ باسقا تۇلىكتەرگە قاراعاندا وراسان ۇلكەن ماڭىزىندا بولسا كەرەك. ءتىپتى قاراپايىم ومىردە دە قازاق قوعامىندا سيىرشى، قويشى، تۇيەشى دەگەندەر ەڭ تومەنگى ساتىدا تۇرادى، ال جىلقىشى ءۇي يەسى بايمەن بىرگە توردە وتىرادى، قوعامدىق ءومىردىڭ بارلىق سالالارىنا قاتىناسادى».

قىمىزمۇرىندىق ساۋىن ماۋسىمىنىڭ جولاشارى بولسا، كۇزدە قازان ايىنىڭ باسىندا بيەلەردى اعىتىپ، قۇلىنداردى جەلىدەن بوساتاردا «سىرگەجيار» اتالاتىن ماۋسىمجابار عۇرپى بولعان. دەمەك بۇل باسى مەن اياعى جيناقى ىرگەلى ەتنوعۇرىپ.

مەرەكەنىڭ مازمۇنى

قىمىزمۇرىندىق ءبىرشاما جاريالانىمداردا ءۇستىرت تۇردە جاي عانا «بيە بايلاپ، العاشقى قىمىز ىشۋ ءراسىمى» دەلىنىپ ءجۇر. بۇل تار ماعىنا اتالمىش ءداستۇرلى شارانىڭ زەرتتەلمەي، زەردەلەنبەي تۇرىپ اينالىمعا تۇسكەن سيپاتى ەكەنىن اتاپ ءوتۋ كەرەك.

قىمىزمۇرىندىق شاراسى ارنايى دايىندىقتى تالاپ ەتكەن. ول اۋەلى «بيەباۋ» اتالاتىن جەلىنى تارتۋ جۇمىسى. شارانىڭ كەيبىر وڭىردە وسىلاي اتالۋى دا وسىعان قاتىستى. سەبەبى، تەك قانا ساۋىن بيەلەر عانا بايلانادى جانە ول دالا حالقى ءۇشىن ەرەكشە ماۋسىم مەن كورىنىس ەكەنىن بايقاتادى.

بۇعان اۋىلدىڭ قارۋلى جىگىتتەرى كىرىسىپ، ساۋىلاتىن بيەلەر سانىنا قاراي جەلى تارتقان. قىز-كەلىنشەكتەر جاعى بيە ساۋاتىن كونەكتەر مەن كۇبىلەردى، سابالاردى ءازىرلەيدى، ولاردى مايلايدى، سايلايدى.

قۇلىندى بيەلەر جەلىگە ايداپ كەلتىرىلەدى، جىلقىشىلارقۇلىنداردى ۇستاپ جەلىگە بايلايدى. وسى كەزدە قىز-كەلىنشەك جەلى باسىنا ءسۇت تاعامدارىن: قىمىز،شۇبات، ايران، قۇرت، ىرىمشىك تاعى باسقا تاعامدار اكەلەدى. بۇل ءراسىمدى «اقتاماق» اتاعان. «اقتاماق» ءراسىمىنىڭ ءوزى دالالىق ءسۇت ءوندىرىسىنىڭ ماۋسىماشارىن بايقاتادى. جانە بۇعان تەك قانا جىلقىعا قاتىستى ەمەس، ءتورت تۇلىككە قاتىستى ساۋىن ماۋسىمىنىڭ تانىستىرىمى دەپ قاراعان ابزال.

دايىندىق وسىمەن بىتەدى.جەلى باسىنا اۋىل ادامدارى جينالادى. باتا بەرىلەدى، ءدام تاتۋ ىرىمى جاسالادى. العاشقى قىمىزدى ەركەكتەر ەمەس، اۋىلداعى جولى ۇلكەن اجەلەر مەن انالارباستاپ اۋىز تيەدى. بالكىم، انالىق نەگىز قورەكتىڭ كوزى رەتىندە مويىندالىپ، دارىپتەلەتىن باستى جورالعى وسى بولار.

جەلىگە ءۇءيىردىڭ ايعىرى كەلتىرىلىپ، ونىڭ ماڭدايىنا، جالى مەن ساۋىرىنا سارى ماي جاعادى. بيەنىڭ باۋىنا دا ماي جاعىپ ىرىم ەتەدى. قۇلىننىڭ تۇمسىعى مەن باتىردىڭ بايراعىنا قىمىز بۇركەدى. بۇل ءراسىمدى جيناپ-تەرىپ  «بيەبايلار» اتايدى.

وسىدان كەيىن مەرەكەگە دايىندىق باستالادى. بيەبايلاردان سوڭ قىمىز اشىتۋ باستالادى. اشىتقىسى بارلار كۇندەلىكتى ساۋمالدى ءبىر-ءبىرىنەقوسا وتىرىپ, قىمىزمۇرىندىققا دايىندايدى. اشىتقى «ۇيىتقى» نەمەسە «قور» اتالادى. اشىتقىسى جوقتار قىمىزى اشىعان ۇيلەرگە كەلىپ, اق ماتا بايلاپ, «نيەتىم مەن كوڭىلىم اق» دەپسابادان كەرەگىنشە قۇيىپ الادى.

كەلەسى كەزەكتە جۇرت جاپپاي مال سويىپ، مەرەكەگە كىرىسەدى. بايلار جىلقى، ورتاشالار قوي، ودان تومەندەگىلەر توقتى، باعلان، ال شاماسى كەلمەگەندەر قىمىزدىڭ وزىنە عانا شاقىرا بەرەتىن بولعان. اتاقتى ادامداردىڭ، ءبيدىڭ، باتىردىڭ ساباسىنان، شاراسىنان قىمىز ءىشۋ قۇرمەتءى ءوز الدىنا بولعان.

سپورتتىق ويىننىڭ ءبىرى – اساۋدى ۇيرەتۋ. بۇل كۇنى جۇگەن، نوقتا تيمەگەن قۇلا قۇنانعا شالما سالىنىپ، العاش رەت تاقىمدالادى. مەرەكە سوڭى ۇلتتىق ويىندارعا ۇلاسادى. تاقىمى مىقتى بىلەكتى دە، جۇرەكتى جىگىتتەر اۋدارىسپاقتا سىنعا ءتۇسىپ، كوكپار تارتتى. 

قىمىزمۇرىندىقتا اقساقالدار، رۋباسىلار ءۇي-ۇيگە كىرىپ، قىمىز ىشۋمەن قاتار سابالارعا باعا بەرگەن. قازاقەكەڭ سابالار مەن شارالاردى، وجاۋوستاعاندى ءبىر-بىرىنەن اسىرىپ، جارىسا ادەمىلەپ جاساعان.

جالپى قىمىزمۇرىندىق مەرەكەسى جازعىدالالىق شارۋاشىلىقتىڭ ماۋسىماشارى. وسىعان بايلانىستى بايلار ءوزارا باسەكەلەسءىپ، اعىل-تەگىل قىمىزبەن  جۇرتتى تويعىزاتىن بولعان.

قىمىزمۇرىندىقتىڭ كەلتىرىلگەن مازمۇنىن زەردەلەي كەلە ونىڭ مىناداي كەزەڭدەردەن تۇراتىنىن اڭعارامىز:

1.بيەباۋ – شارانىڭ باسى. قۇتتى سانالاتىن ساۋىن الاڭىن دايىنداۋ، جەلى تارتۋ. بۇعان ىرىمباستار باتا بەرۋ مەن «اقتاماق» ءراسىمى، ءدام تاتۋ كىرەدى.

2. بيەبايلار – بيە مەن قۇلىندى جەلىگە بايلاپ، ولارعا ءتان راسىمدەر جاسالادى، باتا بەرىلەدى. ايعىر مايلاۋ سەكىلدى ماڭىزدى ىرىم ورىن الادى. العاشقى بيە ساۋ ىرىمى جاسالادى. بۇعان ساۋىنعا قاتىستى بارلىق جاراقتاردى ازىرلەۋ دە كىرەدى. سابا مەن كونەك ازىرلەۋ، قىمىز اشىتۋ سەكىلدى ماڭىزدى دايىندىق باستالادى.

3. مەرەكەلىك سيپاتى باستالادى. قۇرباندىق شالىنادى، مال سويىلادى، قازان اسىلادى. سابا-سابا قىمىز تارتىلادى. ويىن-توي قىزادى. اساۋ ۇيرەتۋ، اۋدارىسپاق، كوكپار، بايگە سەكىلدى ويىندار مەن دۋماندار.

قىمىزمۇرىندىق كازىرگى كەزدە نەسىمەن قۇندى؟ بۇل - دالالىق شارۋاشىلىق پەن ءومىردىڭ ەرەكشە سيپاتى. جەرىمىزدە جىلقى شارۋاشىلىعىنا قاتىستى 6000 جىلدىق بوتاي مادەنيەتى بولا تۇرا، ونى پاش ەتپەۋ بىزگە سىن. سول سەبەپتى بۇل  مەرەكەنى كازىرگىدەي وڭىرلىك ويىن-توي رەتىندە ەمەس، ۇلتتىق بولمىستىڭ كورىنىسى ەسەبىندە ەلدىك اۋقىمدا اتاپ ءوتۋ كەرەك. ايتالىق قىمىز مەرەكەسىنىڭ اشىلۋىن بوتاي قونىسىنان باستاعان ءجون. ول جەردە باستى ەلارالىق جيىن اشىلىپ، باتا بەرىلىپ، قىمىزمۇرىندىق فەستيۆالىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى ەلگە جاريا ەتىلۋ كەرەك.

كەلەسى كەزەكتە استانا ماڭىنداعى قۇلاگەر ەسكەرتكىشىنەن باستالعان اتشابىس ەستافەتاسى بۇكىل ەلدىڭ ءتورت تارابىن بەتكە الىپ جايىلعانى ماقۇل. ەستافەتا قاي وڭىرگە بارسا سول جەر مەرەكەنى ءوز بەتتەرىمەن باستاپ كەتۋ ءتيىس. بۇل قوزعالىستى، ءومىردى پاش ەتەتىن كورىنىس. جىلقى كۇننىڭ، جارىقتىڭ نىشانى بولعانى ءمالىم. ال جارىق - ءومىردىڭ كوزى. بۇل دالالىق تۇجىرىمدا ۇلكەن ءمان جاتىر. بۇعان تۋريستىك سالانى تارتسا - قۇبا قۇپ. كەلۋشىلەر مەن ينۆەستيتسيا ءوزىن ءوزى قامتاماسىز ەتەدى. قىسقاسى، قىمىزمۇرىندىق ءوزىمىزدى ءوزىمىز اسپەتتەۋ مەن پاش ەتۋدىڭ بابادان قالعان دايىن ۇلگىسى. جانە بىزدەن باسقا وعان ەشكىم دە مۇرا ەمەس. قولعا الايىق!

سەرىك ەرعالي،

«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر