«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالىنىڭ كەزەكتى سۇحباتى ناۋرىز مەيرامى تۋرالى كوپتەن بەرى زەرتتەۋلەر جاساپ جۇرگەن بەلگىلى مادەنيەتتانۋشى، ەتنوگراف سەرىك ەرعاليمەن بولدى.
«ناۋرىزدى زەرتتەي باستاعانىما 20 جىلداي ۋاقىت بولدى. زەرتتەۋ نەگىزىندە «ناۋرىز-فەست» جوباسى جاساقتالدى، وعان بيىل 12 جىل. سونداي-اق العاشقى «ناۋ مەن ىرىس» كىتابى باسىلدى»،-دەپ كەيىپكەرىمىز اڭگىمەسىن باستادى.
مادەنيەتتانۋشى وسى جىلدار ارالىعىندا مەيرامعا قاتىستى بىرنەشە قۇندى دەرەكتەردى تاپقان.
وقي وتىرىڭىز: ناۋرىز مەيرامىنا قاتىستى قۇندى دەرەكتەر تابىلدى
نارتۋعان ءhام روجدەستۆو
– مەنىڭ پايىمىمشا، پارسىلاردىڭ «نوۆ» – جاڭا، «رۋز» – كۇن، ياعني جاڭا كۇن دەگەن ۇعىمى ەجەلگى كەزدە جەلتوقساننىڭ 25-ىندە اتاپ وتىلگەن نارتۋعان مەرەكەسىنەن الىنعان. ءبىزدىڭ تانىمىمىزدا 22 جەلتوقساندا كۇن ءولىپ، ءۇش كۇننەن سوڭ قايتا تىرىلەدى دەگەن سەنىم بولعان. 25 جەلتوقسان – نارتۋعان كۇنى. بۇعان ەۋروپالىقتار «روجدەستۆو» دەگەن اتاۋ بەرىپ، ونى يسا پايعامبار دۇنيەگە كەلگەن كۇنمەن شەندەستىرىپ ءجۇر.
جاڭا جىل 14 ناۋرىزدان باستالادى
– كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەلۋىن شۋمەرلەردەن باستاپ، سوناۋ امەريكاداعى اتستەك، مايا تايپالارى دا اتاپ وتكەن. مايالار اي مەن كۇن پيراميدالارىن سالدى. سوڭعى جىلدارى كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەسۋى 20 ناۋرىزعا كەلەدى. دەسە دە، ناۋرىز مەيرامى تەك كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەسۋىنەن تۇرمايتىنىن ۇمىتپاعانىمىز ابزال. قازاق ءۇشىن ونىڭ ەڭ ءبىرىنشى قۇندىلىعى – جاڭا جىل ەكەندىگىندە. ال جاڭا جىل 14 ناۋرىزدان باستالادى. بۇل كۇندى امال مەرەكەسى دەپ تە جاتادى. بۇرىن «امال» دەپ ناۋرىز ايىنىڭ اتاۋىن ايتقان. ول پارسىشا «حامال»، ارابشا «حامالە» دەپ جازىلعان. گريگوريان كۇنتىزبەسىمەن 14 ناۋرىز، يۋليان كۇنتىزبەسىمەن 1 ناۋرىز ءبىز ءۇشىن ماڭىزدى، قۇندى كۇن. سيىر جىلى وسى كۇنى كىرەدى.
مەرەكەگە قاجەتى جوق دۇنيەلەردى جاساپ ءجۇرمىز..
– قازىرگى تاڭدا ءبىز ناۋرىز مەيرامىن ءوزىنىڭ سيپاتىنا سايكەس مەرەكەلەپ جۇرگەن جوقپىز. ونىڭ ايتىلعانىنا كەمىندە 10 جىل بولعان شىعار. 2009 جىلى بۇل مەيرامدى تويلاۋدىڭ جاڭاشا تۇجىرىمداسىن جاريالاپ، سول تۇجىرىمدامامەن العاش رەت نۇر-سۇلتان قالاسىندا ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن اتاپ وتكەنبىز. ارادا 12 جىل وتسە دە ءالى ەشتەمە وزگەرمەدى. شىنى كەرەك، ناۋرىز ەتنوگرافيالىق ەسكە الۋ كۇنىنە اينالىپ كەتتى. مۇراجايلارداعى بۇكىل ەكسپوناتتاردى شىعاراماز، بالانى بەسىككە سالامىز، تۇساۋىن كەسەمىز. بىلايشا ايتقاندا، مەرەكەگە قاجەتى جوق دۇنيەلەردى جاسايمىز. ونىڭ ۇستىنە 23 ناۋرىزدى دەمالىس كۇنى ەتىپ قويدىق. الايدا بۇل كۇننىڭ ناۋرىزعا ەشقانداي قاتىسى جوق. كەرىسىنشە، 14 ناۋرىز مەرەكە كۇنى بولۋى قاجەت.
اڭگىمەلەسكەن ديانا اسان،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
