بۇگىن الماتى اتاۋىنا ءجۇز جىل تولدى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى Baq.kz سايتىنا سىلتەمە جاساپ. 1921 جىلى 5 اقپاندا اۋدان كوميتەتىنىڭ سالتاناتتى جيىنىندا ۆەرنىي قالاسىنىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانىپ، ول الماتىعا اۋىستىرىلدى.
الماتى قازاقستاننىڭ ەڭ ۇلكەن قالاسى. ول تيان-شان تاۋلارىنىڭ سولتۇستىگىندە، ىلە الاتاۋىنىڭ باۋرايىندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىندا ورنالاسقان. قالادا ەكى ميلليوننان استام ادام تۇرادى.
1854 جىلعى اقپاننىڭ 4-ىندە ىلە الاتاۋىنىڭ باۋرايىندا رەسەي يمپەرياسىنىڭ اسكەري قامالى ۆەرنىيدىڭ نەگىزى قالانۋىمەن قالا تاريحىنىڭ جاڭا كەزەڭى باستالادى.
1854 جىلدىڭ كۇزىندە ۆەرنىي قامالىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى. قامالدىڭ ءبىر جاعى كىشى الماتى وزەنىنىڭ بويىمەن ورنالاسقان، اعاشتان قۇرىلعان بەسبۇرىش پىشىنىندە سالىندى. كەيىننەن اعاش كىرپىش پەن تاسپەن اۋىستىرىلدى.
1855 جىلعى شىلدەنىڭ 1-ىندە ۆەرنىي قالاسىنا كازاكتاردىڭ ءبىرىنشى توبى كوشىپ كەلدى. 1856 جىلى ورىس شارۋالارى دا كوشىپ كەلە باستادى. ولار قامال جانىنان سالىنعان ۇلكەن الماتى ورتالىعىنا قونىستاندى. قونىس اۋدارعانداردىڭ كوبەيۋىنە وراي كىشى الماتى بەكەتى مەن تاتار (رايىمبەك) كوشەسى پايدا بولدى. بۇل جەرگە تاتار قولونەرشىلەرى مەن ساۋداگەرلەرى قونىستاندى. 1859 جىلدىڭ مامىرىندا قونىس اۋدارعانداردىڭ سانى 5 مىڭعا جەتتى. قۇرىلىس جۇمىستارىنا ينجەنەر ل.الەكساندروۆسكي جەتەكشىلىك جۇرگىزدى، ال قۇرىلىستى باسقارعان اسكەري-ينجەنەر تس.گۋمنيتسكي بولدى.
1867 جىلعى ءساۋىردىڭ 11-ىندە ۆەرنىي قامالىنىڭ اتاۋى وزگەرتىلىپ، الماتينسك قالاسى اتالدى. بىراق سول جىلى «دالا كوميسسياسىنىڭ» بايانداماسى بويىنشا قالانىڭ اتى ۆەرنىي بولىپ قايتا وزگەرتىلدى. ۆەرنىيدىڭ قالا بولۋى سول كەزدەگى رەفورمالارعا بايلانىستى بولدى. ۆەرنىي وزىمەن اتتاس ۆەرنىي ۋەزى مەن جەتىسۋ اۋدانىنىڭ ورتالىعىنا اينالدى.
1921 جىلى 5 اقپانىندا اۋدان كوميتەتىنىڭ سالتاناتتى جيىنىندا ۆەرنىي قالاسىنىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى.
وسىلايشا ۆەرنىي قالاسى الما-اتا دەگەن جاڭا اتقا يە بولدى. بۇل شەشىم بويىنشا جەتىسۋ اسكەري-رەۆوليۋتسيالىق كوميتەتى: «قالانىڭ رەۆوليۋتسيالىق ورتالىق مارتەبەسىن الۋىنا بايلانىستى جەتىسۋ اكىمشىلىك ورتالىعىنىڭ اتاۋى الما-اتاعا وزگەرتىلسىن» دەگەن بۇيرىق شىعاردى.
1927 جىلدىڭ 2 ناۋرىزىندا قازاسسر-ڭ وسك-ءى استانانى قىزىلوردادان الماتىعا كوشىرۋگە شەشىم قابىلدادى. وسىدان باستاپ الماتى ەل استاناسى اتاندى. ەل تاۋەلسىزدىك العان سوڭ 1997 جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ۇكىمىمەن ەل استاناسى الماتىدان استاناعا اۋىستىرىلدى.
