«Iı-ءنىڭ ۇستىندەگى نۇكتە قايدا كەتكەن؟» دەيتىن جازارمان ءۇشىن!

1960
Adyrna.kz Telegram

جەتىلدىرىلگەن جاڭا ءالىپبي بويىنشا ءى «ı»، ي، ي «ءى» بولىپ تاڭبالانادى. بۇل دۇرىس شەشىم بولدى!

بىرىنشىدەن، لاتىن گرافيكاسىنا كوشۋدەگى نەگىزگى ماقساتتاردىڭ ءبىرى – دياكريتيكالىق تاڭبالاردى بارىنشا از قولدانۋ. جاڭا الىپبيدە بىرنەشە ءارىپ قانا دياكريتيكامەن بەرىلدى. ولاردىڭ جيىلىگى تومەن. جيىلىگى جوعارى ىزىڭ ش داۋىسسىزىنا – (ş) سەديل الىندى. Ş ءارىپاستى دياكريتيكامەن بەرىلگەندىكتەن، قولجازۋعا ىڭعايلى.
ەكىنشىدەن، قازاق تىلىندە ءى – جىڭىشكە قىساڭ داۋىستى دىبىسىنىڭ جيىلىگى ي، ي-لەردەن الدەقايدا جوعارى. جازۋ بارىسىندا ارتىق نوقاتتار قيىندىق تۋدىرۋى مۇمكىن. ياعني نوقاتسىز ı وتە قولايلى. مىسالى، ını، ıs, bılım, ılım.
ۇشىنشىدەن، ي، ي-لەر بويىنشا شەتتىلدىك سوزدەردىڭ سىرتقى بەلگىلەرى (تۇرپات مەجەسى) وزگەرمەيدى، institut, kino, fabrika سياقتى سوزدەر وڭاي تانىلادى. ي، ي «تيتل (tittle)» دەپ اتالاتىن نۇكتەسى بار «ءى» بولىپ تاڭبالانعانى دۇرىس. لاتىن ءالىپبيىن پايدالانۋشىلار بۇل ءارىپتى ءى دەپ وقىمايدى. ياعني kino-نى كىنو ەمەس، كينو دەپ وقيدى.

قۋانىش جۇمابەكۇلى
احمەت بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى

فەيسبۋك پاراقشاسىنان

پىكىرلەر