قارادالا – گران-پري يەگەرى!

1970
Adyrna.kz Telegram

ءسۇيىنشى، اعايىن! كۇنى كەشە عانا ۇلى ابايدىڭ «ەسكەندىر» پوەماسىن ساحنالاپ، تۇساۋىن كەسكەن «قارادالا حالىق تەاترى» توپ جاردى. فەستيۆالدا گران-ءپريدى يەلەندى. اناۋ-مىناۋ فەستيۆال دا ەمەس، گەرمانيانىڭ فرانكفۋرت-نا-ماينە قالاسىندا وتەتىن حالىقارالىق كوپجانرلى كونكۋرس-فەستيۆالدە ءدال سول باس جۇلدەنى قانجىعالارىنا بايلادى.

«قارادالا حالىق تەاترىنىڭ» اشىلۋىنا مۇرىندىق بولىپ، العاشقى قويىلىمنىڭ رەجيسسەرى بولعان "قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى",رەجيسسەر، تەاتر جانە كينو اكتەرى اسقار نايمانتاەۆ بۇل فەستيۆال تۋرالى ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا قارادالا حالقىنان ءسۇيىنشى سۇراپ، اقجولتاي حاباردى جەتكىزدى. ايتپاقشى، بۇل بايقاۋدا ءبىزدىڭ اۋداندىق تەاتردىڭ الدىندا عانا قايتا قۇرىلعان «ءحانتاڭىرى حالىق تەاترى» دا جۇلدەلى بولعان. تەل قۇردايتاي ونەرگە قاتار قادام باسقان كورشى ەكى اۋداننىڭ تەاترلارىنىڭ ءبىرى گران-پري، ەندى ءبىرى ءبىرىنشى ورىندى يەلەنگەن. ەلىمىزدە ەمەس حالىقارالىق دارەجەدەگى سىندا وزا شاپقان ءبىزدىڭ ونەر وردالارى كوپتىڭ تاڭدايىن قاقتىرعان سەكىلددى. ول تۋرالى اسقار اعامىزدىڭ ءوز سوزىنەن مىسال كەلتىرەلىك.

«گەرمانيانىڭ فرانكفۋرت-نا-ماينە قالاسىندا وتەتىن حالىقارالىق كوپجانرلى كونكۋرس-فەستيۆالگە قىزىققان سەبەبىم، كاسىبي عانا ەمەس اۋەسقوي، ستۋدەنتتىك ءتىپتى بالالار تەاترلارى دا قاتىسا الادى ەكەن. شارتىن تۇگەل ورىنداپ، ەكى تەاتردى وتكىزدىك. قاتىسۋ جارناسى دا تولەندى. ونى رايىمبەك جانە ۇيعىر اۋداندىق مادەنيەت ۇيلەرىنىڭ ديرەكتورلارى تاپتى. جەتپەگەنىنە قول ۇشىن بەرگەن ازاماتتار بولدى.

ەكى تەاتردان باسقا كاسىبي دراما تەاترلارى، قىرىمنان مۋزىكالى تەاتر، كيپردەن Dell Art تەاترى، بىرنەشە پلاستيكالىق، ەكى ادەبي تەاتر، ءبىر حور تەاترى جانە تەاتر-ستۋديالار، بالالار تەاترى قاتىستى. قازىلار القاسى گەرمانيا، رەسەي، (س-پەتەربۋرگ، ماسكەۋ، ۆولگوگراد), بەلورۋسيادان بولدى. گەرمانيالىق قازىلار مۋزىكا جانە تەاتر ماماندارى ەكەن. تەاتر نوميناتسيالارىن تالقىلاۋ گيتيس (روسسيسكي ينستيتۋت تەاترالنوگو يسكۋسستۆا) شەڭبەرىندە باستالدى. ءبىزدىڭ سپەكتاكلدەر ەۆروپالىقتارعا تىڭ تاقىرىپ بولعاندىقتان سۇراق كوپ بولدى. ابايدىڭ "ەسكەندىر" پوەماسىن ە. ۆينوكۋروۆ دەگەن اۋدارعان ەكەن، گۋگلداتىپ سونى تاۋىپ الىپ جىبەرگەمىن. ەسكەندىر تۋرالى بىرنەشە اڭىز بىلەتىندەرگە جاڭالىق بولدى. ۆولگوگراد ينستيتۋتىنىڭ ءبىر ۇستازى بۇل شىعارما مەن سپەكتاكلدى عىلىمي ەڭبەك جازاتىن تاقىرىبى ەتىپ الاتىن بولدى. ال، مۇقاعاليدىڭ "اققۋلار ۇيىقتاعاندا" شىعارماسىن مەن ءوز سوزىممەن قىسقاشا مازمۇنداپ جازىپ جىبەرگەن ەدىم، ونى نەشە ساققا جۇگىرتە تالداپ، اركىم وزىنشە ءپالساپا قۇرىپ، تامساندى. ەكى سپەكتاكلدە دە ءان از بولىپ قالدى دەگەندى دە ايتىپ قالدى ءبىرى. ايتىلعان اندەردىڭ مازمۇنىن سۇراپ، اۋەن ەرەكشەلىكتەرىن ءسوز ەتتى.

باسەكەگە تۇسكەن سپەكتاكلدەر: ا. وستروۆسكيدىڭ "تالانتتار مەن تابىنۋشىلارى", انتۋان دە سەنت ەكزيۋپەريدىڭ "كىشكەنتاي حانزاداسى", گوگولدىڭ ء"ولى جاندارى" جانە ءبىر ميۋزيكل بولدى. باسقالارى ستۋدەنتتەر، بالالار تەاترى جانە تەاتر-ستۋديالار.

قازىلار القاسى ءبىر اۋىزدان ەكى سپەكتاكلگە قول كوتەرىپتى. تاڭداۋدى وزىمە ارتقانداي سۇراق قويدى : "قايسىسى العا شىقسىن؟" - دەپ. وزىڭمەن ءوزىڭ باسەكەگە تۇسكەن قيىن بولادى ەكەن. "ەكەۋى بىردەي" دەدىم ۇيالماي. تەك گران-پري جالعىز بولادى دەپ، سوڭىنان جەرەبە ارقىلى قارادالا "گران-پريگە", ءحانتاڭىرى ءى-ءشى ورىنعا، ء(ى-ءشى دارەجەلى لاۋرەات) يە بولىپتى».

مىنە، كۇنى كەشە عانا اشىلا سالا قۇلاشىن كەڭگە سەرمەپ، قاناتىن كەڭ جايىپ، اۋىلدىڭ عانا ەمەس ەلدىڭ اتىن دۇركىرەتكەن قوس تەاتردىڭ جەڭىسى قۇتتى بولسىن! قارادالانىڭ ونەردەگى قارلىعاشتارى وزدەرىنىڭ مىقتىلىقتارىن، تالانت ەكەندىكتەرىن دالەلدەي الدى. قۋانىش قۇتتى بولسىن، قارادالام!

 

قارادالالىقار

 

پىكىرلەر