الەۋمەتتىك جەلىدە ءتۇرلى قىزىقتى جازبالار قالدىرىپ، قىزۋ پىكىرتالاس تۋدىراتىن بەلسەندى كەنجەگۇل تەرگەمباەۆا كەشە تاعى ءبىر تاقىرىپتى ورتاعا سالدى. بۇل جولعى ونىڭ كوتەرگەن ماسەلەسى تاستاندى بالاعا قاتىستى بولدى دەپ جازادى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى اۆتوردىڭ جازباسىنا سىلتەمە جاساپ.
ءوز جازباسىن جاستارعا ساباق بولسىن، ءسابيدى اسىراپ الاتىن وتباسى ويلانسىن، ماسەلە جۋرناليستەردىڭ نازارىندا دەگەن ەسكەرتپەمەن باستاعان كەنجەگۇل تەرگەمباەۆا الماتى وبلىسىندا بولعان جاعداي تۋرالى اقپاراتپەن ءبولىستى. اۆتوردىڭ ايتۋىنشا، الماتى وبلىسىنىڭ 19 جاسار قىزى جىگىتىنەن اياعى اۋىرلاپ قالىپ، بوسانعان كەزدە ارالارىندا جانجال تۋىندايدى دا، جىگىت المايمىن دەپ، قىز وعان ەرەگەسىپ، سترەسس جاعدايىندا بالادان باس تارتىپ، پەرزەنتحاناعا تاستاپ كەتەدى.
«كەيىن، ەكى تاراپ تاتۋلاسقان سوڭ، ەستەرىن جيىپ، جاڭا جىلدىڭ ءبىرىنشى كۇنىنەن باستاپ بالانى ىزدەۋگە كىرىسكەن. نارەستە تالدىقورعان قالاسى سابيلەر ۇيىنە وتكىزىلگەنىن، ول جاقتان ءبىر وتباسى ءسابيدى اسىراپ العانىن انىقتاعان. وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنا جۇگىنگەن، پروكۋراتۋراعا شاعىمدانعان. ازىرشە ناتيجە بولماي تۇر» دەپ جازادى ك.تەرگەمباەۆا. ماسەلەنىڭ اقىرى بالاعا تالاسۋعا ۇلاسقان. كەزىندە تاستاپ كەتكەن شەشەسى قايتارعىسى كەلەدى. ال اسىراپ العان اناسى بەرگىسى كەلمەيدى. تۋعان اناسى ىستەگەن ىسىنە قاتتى وكىنىپ وتىر، ەڭىرەگەندە ەتەگى جاسقا تولادى. ال اسىراپ العان ايەل بالانى بەرۋدەن باس تارتىپ وتىرعان كورىنەدى. اسىراپ الۋ بويىنشا قۇجاتتار زاڭدى تۇردە راسىمدەلمەگەن. ياعني، قۇزىرلى مەكەمە مۇنداي جاعدايدا ءسابيدى تۋعان اناسىنا دەرەۋ قايتارۋعا ءتيىس!» دەيدى جازبا اۆتورى.
اۆتوردىڭ وسى جازباسىنا قاتىستى پىكىر بىلدىرۋشىلەردىڭ ءبىر لەگى قولداۋ بىلدىرسە، ەندى ءبىرى قارسىلىق تانىتۋدا. جاستىقپەن اقىماقتىق ەتىپ، بالاسىنان باس تارتقان قىزدى قورعاپ، اسىراپ العان ايەلدىڭ ءسابيدى قايتارۋىن سۇراعاندار مەيلىنشە ادامگەرشىلىككە، يماندىلىققا جۇگىنۋگە شاقىرادى. ال ءبىر اي بۇرىن ءسابيدى باۋىرىنا باسقان كىسىلەر سول ءسابيدىڭ ەندىگى اتا-اناسى بولادى، بالا تاستاپ كەتە بەرەتىن زات ەمەس دەگەن پىكىرلەر ءالى دە تولاستار ەمەس.
جالپى، ءبىزدىڭ قوعامدا مۇنداي جاعداي وتە ءجيى بولىپ تۇرادى. اسىرەسە، اۋىلداردا تۋىسىنىڭ بالاسىن باۋىرعا باسۋ وقيعالارىنىڭ سوڭى وسىنداي جايسىز اياقتالىپ جاتاتىنى جاسىرىن ەمەس. «زاڭدى تۇرعىدا سابيىنەن باس تارتقان ايەلگە بەلگىلى ءبىر مەرزىمگە دەيىن ۋاقىت بەرىلەتىن بۇرىن. ۇمىتپاسام، 2017 جىلدان بەرى ءدال وسى الماتى وبلىسىندا جاڭا تۋعان ءسابيدى اسىراپ الۋعا نيەتتى وتباسىلارعا بىردەن تابىستاۋ تۋرالى تاجىريبە ىسكە قوسىلعان ەدى. زاڭ بويىنشا اناسى پەرزەنتحانادا باس تارتقان بالالار، ءبىر اي بويى دارىگەرلەردىڭ باقىلاۋىندا بولۋعا ءتيىس. كەيىن ولار جەتىمدەر ۇيىنە جىبەرىلىپ، ارمەن قاراي ولار تۋرالى اقپارات ارنايى بازاعا ەنگىزىلەدى. دەسە دە، مۇنداي ۇزاق ءراسىمدى جەڭىلدەتۋدىڭ تالعار اۋدانىنىڭ پروكۋرورلارى قولعا الىپ، بىرەر جىل بۇرىن بالالى بولۋدىڭ جولىن جەڭىلدەتكەن. وسىنى ەسكەرسەك، ارينە، اسىراپ العان وتباسى تاستاندى ءسابيدىڭ ەندىگى اتا-اناسى سانالۋعا ءتيىس. الايدا ءوز ارەكەتىنە وكىنىش ءبىلدىرىپ، ءسابيىن قايتارعىسى كەلەتىن ايەلدىڭ دە قۇقىعى بۇل جەردە ەسكەرۋسىز قالمايتىنى تاعى بار. جالپى، وتە داۋلى ماسەلە دەر ەدىم»،- دەيدى زاڭگەر ارمان تۇردالى.
ال ماسەلەگە ءدىني تۇرعىدان پىكىر بىلدىرگەن نايب-يمام مۇحيت باقىتۇلى: «بۇل جاعدايعا اللانىڭ ءامىرى دەپ قاراعان دۇرىس دەپ سانايمىن. بالا ءبىر كۇندە دۇنيەگە كەلمەيدى. توعىز اي اناسىنىڭ قۇرساعىندا جاتادى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا جۇرەگى قاتار سوققان سابيىنە مەيىرىمى اشىلماعان ايەل عانا ءسابيدى تاستاۋ ارەكەتىنە بارۋى مۇمكىن. اللانىڭ بەرگەن وسىناۋ نىعمەتىنەن الدەبىر اشۋ ۇستىندە باس تارتۋ مۇسىلمانعا ءتان قاسيەت پە؟ بۇگىن باس تارتىپ، ەرتەڭ قايتارا سالاتىن زات ەمەس قوي! ءتىرى ادام ول! سەنىڭ باۋىر ەتىڭ، بالاڭ! ارادا ءبىراز ۋاقىت وتكەندە، بالانى باۋىر باسقان وتباسىدان كەرى قايتارۋ دۇرىس دەپ سانامايمىن. تاستاندى بالانى باۋىرىنا باسقان وتباسىنىڭ نيەتى ناعىز مۇسىلمانعا ءتان دەر ەدىم. ويتكەنى قاسيەتتى قۇراندا دا جەتىمنىڭ باسىنان سيپاۋ تۋرالى، جەتىمدى جىلاتپاۋ تۋرالى ايتىلادى. ولاي بولسا، كەزىندە كەرەكسىز ەتىپ، تاستاپ كەتكەن بالانى ەندى داۋلاۋ ادامي تۇرعىدان قاتەلىك دەپ سانايمىن»،-دەيدى.
ادامي تۇرعىدان دەمەكشى، كەزىندە اتا-اناسى باس تارتىپ، بۇل كۇندە باسقا وتباسىدا تاربيەلەنىپ وسكەن مارجان تۇرلىبەك (اتى-ءجونى وزگەرتىلدى-رەد.) ءسابيدىڭ تۋعان اكە-شەشەسىنە رەنىشىن ءبىلدىردى. «مەنى دە اتا-انام 7 ايلىعىمدا تاستاپ كەتىپتى. جاسىم 4-كە تولعاندا بيولوگيالىق اكەمنىڭ ار-ۇياتى ويانعان با، جوق الدە باسقا جاعداي بولدى ما، مەنى كەرى قايتارماق بولعان ەكەن. وكىنىشكە قاراي، ەشكىمگە، ەشتەڭەگە باعىنا قويمايتىن مىنەزىمنىڭ ارقاسىندا ءوز وتباسىما قايتىپپىن. شىڭعىرىپ جىلاپ، بۇزىق ارەكەتتەر جاساپ اكەمدى ابدەن ابىگەرگە سالىپپىن. سودان امال جوق، قايتارعان ەكەن. مەنىڭشە، ەسى دۇرىس ادام بالاسىن ەشبىر سەبەپسىز ءبىر ساعاتقا دا تاستاپ كەتپەيدى. ال ءبىر اي، بۇل كادىمگىدەي ۋاقىت ەمەس پە؟! ءبىر ايدىڭ ءار ساعاتىندا تاستاندى ءسابيدىڭ قاسىندا كىم بولدى؟ ونىڭ ءىشى اۋىرسا، قولىنا الىپ، اۋىرۋىن جەڭىلدەتكەن، تۇندە قارنى اشىپ ويانسا، تاماعىن بەرگەن، استىن قۇرعاتىپ، جايلى جاعداي جاساعان كىم؟ مىنە، بالا سول ادامدىكى! ءبىر اي بۇرىن جىگىتىمەن ۇرسىپ قالىپ، ءتىرى بالاسىن تاستاپ كەتە بارعان ايەل، كۇنى ەرتەڭ مىسالى، كۇيەۋى اجىراسۋعا ارىز بەرسە، قايتەدى؟ تاعى دا بالاسىن تاستاپ جونەلە مە؟ بالانىڭ الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىك ايەلدىڭ بويىنا شارانا بىتكەن ساتتەن باستاپ قالىپتاسۋعا ءتيىس. سول ۋاقىتتا قالىپتاسپاعان جاۋاپكەرشىلىك ءسابي دۇنيەگە كەلگەن سوڭ قالىپتاسارى ەكىتالاي. ەگەر، بۇل داۋدا تورەلىك ايتۋعا قۇزىرەت بەرىلسە، ءسابيدى اسىراپ العان وتباسىدا قالدىرۋعا ۇكىم شىعارار ەدىم. امال قانشا، ءبىزدىڭ ەلدە ادىلەتسىزدىككە ۇستەمدىك بەرىلەتىن جايتتار ءجيى كەزدەسەدى عوي...»- دەيدى.
P.S ءسابيدى تۋعان شەشەسى قاراشا ايىندا تاستاپ كەتكەن ەكەن. ودان بەرى ەكى ايعا جۋىق ۋاقىت وتكەن. شاراسىز شارانانى باۋىرىنا ەكى ايدان استام ۋاقىت باسقان وتباسىنىڭ جاعدايى قالاي بولماق؟ ەكى اي بالاسىنان بەزىپ، باس قايعىسىمەن جۇرگەن 19 جاسار جاس انا الداعى ۋاقىتتا تاعى دا بالاسىن تاستاپ كەتپەسىنە كەپىلدىك بار ما؟ سۇراق كوپ. وسى جاعدايعا بايلانىستى ءسىز نە دەيسىز، قۇرمەتتى وقىرمان؟
مۇقاش مۇراتۇلى،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
