الماتى تاريحى تۋرالى مۇراجاي اشىلادى

 ودان ءارى ءوز سوزىندە  90-جىلداردىڭ ورتا­سىندا الماتىدا  1415 كووپە­راتيۆ بولسا، قازىرگى كەزدە مەگاپوليستە 180 مىڭنان استام كىشى جانە ورتا  بيزنەس سۋبەكتىلەرىنىڭ جۇمىس ىستەيتىندىگىن، ءسويتىپ، كاسىپكەرلىكتىڭ 130 ەسەگە وسكە­نىن ايتتى. وسىعان وراي، بۇكىلالەمدىك «ءDoىng ءBusىness» بانكىنىڭ تاياۋدا جاريالاعان، نەگىزىنەن، الماتىنىڭ كورسەتكىشى بويىنشا ەسەپتەلەتىن رەيتينگىندە  قازاقستان 16 پوزيتسياعا جوعارى كوتەرىلىپ، 35-ورىندى يەلەنگەنى ەرەكشە ەسكەرىلدى.

ءباسپاسوز ءماسليحاتى بارىسىندا ا.قىرىقباەۆ شاھار ەكونوميكاسى­نىڭ قارقىندى دامۋى ارقاسىندا الماتى بيۋدجەتىنىڭ تەڭ جارتىسى  جۇمسالاتىن الەۋمەتتىك سالادا ءپار­مەندى  ءارى جۇيەلى شارالاردىڭ جۇزەگە اسقانىن ايتتى. اتاپ ايتقاندا، جىل باسىنان بەرى الماتى قالاسىندا 15 مىڭنان استام جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلعان. بۇل رەتتە، تەك قانا مۇگە­دەكتەرگە الەۋمەتتىك قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن 1,8 ملرد. تەڭگە جۇمسالدى. ال بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 40 پايىزعا كوپ دەگەن ءسوز.

قالا اكىمىنىڭ  ورىنباسارى ءوزىنىڭ سوزىندە، باستى تۇجىرىمى قالانى ودان ءارى دامىتۋ، قالالىقتاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن جاقسارتۋ، ءار ادامعا قامقورلىق كورسەتۋ بولىپ تابىلاتىن «الماتىنىڭ 2020 جىلعا دەيىنگى دامۋ باعدارلاماسىندا مۇنىڭ بارلىعى ناقتىلى كورىنىس تاپقانىن ايتتى. سوندىقتان، بۇل باعدارلاما بەس ينستيتۋتسيونالدى رەفورمالاردىڭ، «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارىنىڭ الەۋەتتەرىن ايقىنداي تۇسەدى. وسى رەتتە «نۇرلى جول»  باعدارلاماسى اياسىن­دا مەگاپوليستە سوڭعى 9 ايدىڭ ىشىندە 4500 ورىندى قامتيتىن 5 مەم­لەكەتتىك جانە 119 جەكە بالاباقشا­نىڭ اشىلعانىن، 1800 وقۋشىعا ارنالعان جالپى ءبىلىم بەرەتىن نىسانداردىڭ ىسكە قوسىلعاندىعىن، مەكتەپتەر مەن 2400 ورىنعا ارنالعان قوسالقى نىساندار قۇرىلىستارىنىڭ ءجۇرىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

الماتى قالالىق  كاسىپكەرلىك جانە يندۋس­تريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ باسقار­ماسىنىڭ باسشىسى الماس ماديەۆ ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 10 ايىندا «بيز­نەستىڭ جول كارتاسى-2020» باع­دار­لاماسى بويىنشا وڭتۇستىك استا­نادا 239 جوبانىڭ قولداۋ تاپقانىن، بۇل وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن  سالىستىرعاندا 2,5 كوپ ەكەنىن ايتتى.

بۇدان كەيىن وكق-دە وتكەن بريفينگ بارىسىندا الماتى قالاسى دامۋ ورتالىعىنىڭ باسشىسى جاننا تولەگەنوۆا  كونتسەپتسياسى قالا تۇر­عىن­دارىنىڭ قالاۋىنا نەگىزدەلگەن «Smart ءCىty» جوباسىن ەنگىزۋدەگى الما­تىلىق بيلىكتىڭ جوسپارى تۋرالى ايتتى. بۇگىنگى كۇنى كبتۋ مەن ءىDC Central Europe سىندى سەرىكتەستەرمەن بىرگە Smart Almaty جوباسىنىڭ كون­تسەپتسياسى مەن شەبەرلىك- جوسپارىنىڭ جاسالىپ جاتقانىنان حاباردار ەتتى.

الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىن­باسارى ارمان قىرىقباەۆ ءباسپاسوز ءماسلي­حاتىن قورىتىندىلاي كەلىپ، قالا بيلىگىنىڭ الماتىنى تەك جوعارى تەحنولوگيالى مەگاپوليس قانا ەمەس، ءداستۇرى  مەن تاريحى  بەرىك ساق­تالعان ءارى وزىندىك ەرەكشەلىگى بار شاھارعا اينالدىرۋدى جوسپارلاپ وتىر­عانىن ايتتى. بۇگىنگى زاما­ناعا ساي الەمدە تاريحي-مادەني مۇرا كرەا­تيۆتىلىك پەن يننوۆاتسيانىڭ، جاڭار­عان قالانىڭ  كيەلى كوزىنە اينالعان. وسىعان وراي، بيىل الما­تىدا ەلىمىزدەگى العاشقى «الاتاۋ» ءداستۇرلى ونەر تەاترى، ءداستۇرلى مۋزى­كانىڭ مۋلتيمەديالىق ورتالىعى اشىلدى. بۇدان باسقا، جىل اياعىنا دەيىن الماتى  قالاسىنىڭ تاريحى تۋرالى جاڭا مۇراجاي ەسىگىن ايقارا اشاتىن بولادى.

 «ادىرنا».